Vlierbloesem en vlierbessen: zo maak je siroop en hier moet je op letten!
Vlierbloesem en vlierbessen zijn hartstikke lekker en ook nog eens gezond voor je! Je kunt er bijvoorbeeld heerlijke siroop van maken en het is goed te bewaren. Er zijn wel een paar dingetjes waar je op moet letten bij het plukken en bereiden van vlierbloesem en vlierbessen.
Waar en wanneer
Vlierbloesem groeit aan een vlierstruik (Sambucus nigra) die vooral veel in de bermen en (moes)tuinen in Nederland groeit. De kleine groepjes bloemen heten vlierbloesemschermen en bloeien van mei tot juni. Nadat de bloemetjes zijn uitgebloeid, veranderen ze in kleine donkerpaarse vlierbessen. Die zijn rijp in augustus tot september.
Wildplukken
In Nederland is het eigenlijk verboden om zomaar dingen uit de natuur mee te nemen. Je kunt zelfs een boete krijgen voor wildplukken. Gelukkig wordt het in de meeste gevallen gedoogd zolang je je aan een aantal regels houdt:
1. Je mag niet plukken in (beschermde) natuurgebieden.
Beschermde natuurgebieden zijn niet voor niets beschermd.
2. Neem alleen een beetje mee voor eigen gebruik (en dus niet te veel).
Als je ervoor zorgt dat er aan de plant nog voldoende overblijft van de vruchten of eetbare delen, blijft de plantensoort ook goed in stand. Er zijn natuurlijk ook dieren die afhankelijk zijn van de plant.
3. Heb respect voor de natuur
Houd het netjes. Breek geen takken af en laat de omgeving met rust. Ga niet klimmen en laat andere planten staan.
4. Niet zómaar plukken
Neem niet zomaar allerlei planten mee waar je niks van weet. Het kan zijn dat zo’n plant zeldzaam of misschien wel giftig is.
5. Laat de tuin van anderen met rust
Het is natuurlijk best logisch, maar we benoemen het toch maar even. Dit geldt ook voor netjes bijgehouden perkjes van de gemeente.
Natuurlijk kun je zelf zo’n leuke struik in je eigen (moes)tuin kweken en daar letterlijk de vruchten van plukken!
Oogsten
Bij het oogsten van vlierbessen of -bloesem kun je het beste aan de slag gaan met een schoon schaartje en een paar handschoenen. Zo beschadig je de plant het minst en is het voor jou het makkelijkst. Knip alleen de vlierbloesemschermen of rijpe besjes die fris zijn en volledig in bloei staan of rijp zijn. De schermen kun je het beste op een droge dag in de ochtend oogsten.
Schoonmaken
Na het oogsten is het belangrijk dat je de besjes of bloemen schoonmaakt voor je ze gaat gebruiken. Direct na het plukken is het verstandig om de schermen goed uit te schudden. Het kan natuurlijk zo zijn dat er nog insectjes verstopt zitten. Knip – vóór het bereiden – de dikke, groene stelen van de vlierbloesemschermen af. Deze kun je weggooien.
De bessen kun je het beste onder de koude kraan voorzichtig wassen. Daarna kun je de rijpe bessen van de steeltjes plukken. Pas hierbij wel op. Vlierbessen kunnen donkere vlekken in je kleding achterlaten die je er lastig uit krijgt.
Vlierbloesemsiroop: Zo maak je het
Stap 1: Stop zoveel mogelijk vlierbloesemschermen in een grote pan. Voeg er water aan toe tot de schermen nét onder water staan. Door er niet te veel water bij te doen, zal de smaak geconcentreerder blijven.
Stap 2: Doe een deksel op de pan en laat het minimaal één, maximaal twee dagen staan op een koele plek zoals de koelkast of kelder.
Stap 3: Giet het mengsel door een vergiet en vang het vocht op. Zeef dit vocht nog een keer en gebruik bij de laatste keer een zeefdoek. Schrik niet als je het water niet helder krijgt. Er zal wat fijn stuifmeel achterblijven. Gelukkig kan dit geen kwaad!
Stap 4: Meet hoeveel vocht je hebt en doe het weer in een grote pan. Voeg per liter 1250 gram suiker toe en verhit de pan. Het mag niet gaan koken. Blijf roeren tot de suiker is opgelost.
Stap 5: Voor een frisse smaak en lange houdbaarheid kun je citroenzuur toevoegen aan het mengsel. Dit hoeft echter niet. Je zou ook citroensap en schil kunnen meekoken. De schil haal je er dan uiteraard weer uit voor je de siroop in een fles giet. Zonder citroenzuur is de siroop wel minder lang houdbaar.
Stap 6: Maak de flessen waar je de siroop in gaat bewaren goed schoon met kokend water, giet de siroop er heet in en sluit de fles gelijk af. Zo trekt ‘ie vacuüm en kun je het langer bewaren.
Extra smaak
Je kunt aan de pan ook nog andere dingen toevoegen om meer of een extra smaak aan de siroop te geven. Denk bijvoorbeeld aan rozenblaadjes, viooltjes, gember, kaneel, aardbei of kruisbes.
Fotocredits:
- Headerfoto: TwentySeven - iStock
- Foto 1: triocean - iStock
- Foto 2: Mantonature - iStock
