Zachte december zet natuur op z’n kop: planten denken dat het al lente is

Bloembollen te zien

Wie nu al groene sprietjes van tulpen of narcissen ziet, hoeft zich volgens Schuttel geen zorgen te maken. "Bloembollen zijn over het algemeen niet gevoelig voor dit tijdelijk warme weer," zegt hij. Ze lopen uit omdat de omstandigheden het toelaten, maar dat betekent niet dat ze meteen kwetsbaar zijn.

Toch heeft hij nog een praktische tip om eventuele vorstschade te voorkomen. "Bedek de bollen met een laagje blad of stro. Als er dan toch vorst komt, zitten ze nog verstopt en zijn ze goed beschermd. Een eenvoudige handeling die voorkomt dat jonge uitlopers schade oplopen wanneer het kwik alsnog daalt."

Een maand vooruit

Ook bij winterbloeiers lijkt alles dit jaar een maand vooruit te lopen. In sommige tuinen staat de Camellia japonica al in bloei en komen de eerste toverhazelaars tevoorschijn. Voor veel mensen is het verleidelijk om planten af te dekken met een doek of laken, maar volgens Schuttel is dat niet verstandig. "De knoppen van deze planten zijn erg gevoelig. Door ze af te dekken kunnen de bloemen er juist afvallen," legt hij uit. "Laat de bloei maar gebeuren. Doeken houden het proces toch niet tegen."

Volgens de hovenier en tuinontwerper proberen mensen te veel de natuur te sturen, maar dat heeft weinig zin. "De natuur is niet te stoppen. Laat de planten maar in bloei komen, ze weten zelf wel wat ze moeten doen."

Wat als het gaat vriezen?

Mocht het toch gaan vriezen, dan kan het gebeuren dat sommige knoppen niet mooi opengaan. Ook daar heeft Schuttel een duidelijke tip voor. "Knip dan de bevroren knoppen weg. Zo krijgen de knoppen die wél goed zijn alle ruimte om tot hun recht te komen."

Kan tegen een stootje

Hoewel het vreemd voelt om in december al bloesem te zien, is dat volgens Schuttel geen reden om direct in te grijpen. "De natuur zal zichzelf beschermen door het blad in de knop te behouden tot het voorjaar," vertelt hij.

Sommige soorten, zoals prunussen en Viburnum bodnantense, bloeien dit jaar zelfs een maand te vroeg. Toch betekent dat niet dat ze meteen gevaar lopen. "De bloemen kunnen zonder problemen vorst verdragen tot zo’n acht graden onder nul en gaan daarna gewoon weer verder met hun groei."

Schade beperken

Vooral planten in potten hebben baat bij een klein duwtje in de goede richting. Als je merkt dat ze al veel te vroeg uitlopen, kun je de groei afremmen door ze tijdelijk in een koude, donkere schuur te zetten.

"In het donker ontwikkelen knoppen minder snel en wachten ze vanzelf op het voorjaar," legt Schuttel uit. "Vergeet ze in de winter niet helemaal", zegt hij erbij. "Als de grond erg droog aanvoelt, geef de plant dan een klein scheutje water, ook in de winter."

Buitenplanten kun je het beste met rust laten, al vraagt een specifieke groep wel extra aandacht. Klimplanten zoals clematis, passiebloem en Toscaanse jasmijn lopen door de warmte nu al uit en zijn daardoor extra gevoelig voor vorst. De hovenier adviseert om vooral de voet van deze planten te beschermen. "Plaats een dakpan tegen de stam en bedek de wortels met wat stro of hooi. Dan zijn ze beter beschermd tegen temperatuurwisselingen."

Mag je grasmaaien? 

Door de zachte temperaturen blijft ook het gras in veel tuinen gewoon doorgroeien. Volgens Schuttel is het helemaal niet erg om nog één keer te maaien voordat de winter begint. "Maaien mag, maar doe het wel een centimeter hoger dan in de zomer," zegt hij. Te lang gras de winter in laten gaan kan namelijk zorgen voor schimmelvorming, en dat wil je in het voorjaar liever niet aantreffen.

Hoewel de tuin dit jaar opvallend vroeg lijkt te ontwaken, is er geen reden voor onrust. De meeste planten kunnen prima omgaan met een warme periode en mogelijke vorst daarna. Met een laagje stro op de bloembollen, wat bescherming bij gevoelige klimplanten en een klein beetje aandacht voor potplanten komt de tuin zonder problemen de winter door.