Opsplitsen Shell een goed idee? 'Keuze tussen omvallen en klein in duurzaam'

Beleggers weten bij Shell niet waar ze aan toe zijn, vindt de Amerikaanse activistische belegger Daniel S. Loeb. Door er twee bedrijven van te maken kun je beleggers duidelijkheid bieden over de strategie, zegt hij in een brief.

Opsplitsen van Shell is een prima idee, vindt Rotmans, hoogleraar transitiekunde aan Erasmus Universiteit Rotterdam. "Dat heeft het Duitse energiebedrijf Eon ook gedaan: de activiteiten op het gebied van fossiele energie en duurzame energie werden in aparte bedrijven gestopt."

Groene of fossiele energie

"Fossiel heeft geen toekomst, groene energie heeft dat wél", aldus Rotmans. "De afgelopen tien jaar bleken risicovol voor beleggers in fossiele beleggingen. Vorig jaar was de olieprijs nog negatief en ook bij de gasprijs zie je gigaschommelingen, daar houden beleggers niet van", zegt Rotmans.

Twee stromingen

"Als Shell niet splitst, dan heeft het geen toekomst", vindt hij. "Er zijn twee stromingen binnen Shell en als het concern zich niet opsplitst, dan gaan die twee elkaar na enige tijd in de weg zitten."

Bij een splitsing moet het onderdeel voor duurzame energie wel een bruidsschat meekrijgen, om in het begin de nodige investeringen te kunnen doen. Anders is het nieuwe bedrijf niet levensvatbaar, legt Rotmans uit.

Concurrentie presteert beter

Op de beurs heeft het aandeel Shell het deze eeuw niet goed gedaan blijkt uit onderstaande grafiek. De beurskoers daalde met maar liefst 31 procent, terwijl de Amerikaanse branchegenoot ExxonMobil 57 procent hoger staat en Chevron zelfs 160 procent. De AEX steeg in die periode per saldo met 26 procent.

"Shell maakt veel te weinig winst, zeker bij een olieprijs van boven de 80 dollar. Er wordt zelfs kapitaal vernietigd", zegt Jos Versteeg, analist van InsingerGilissen. 

Korte of lange termijn

Maar niet iedereen is zo enthousiast over het splitsen van Shell. "Het is alleen een goed idee als je, zoals activistische beleggers, kijkt naar de korte termijn en denkt dat het bedrijf in tweeën meer waard is dan nu", vindt Mark van Baal van actiegroep Follow This.

"Maar als je kijkt naar de langere termijn, dan denk ik niet dat opsplitsen Shell helpt en het helpt ook niet tegen klimaatverandering." Het is juist beter als de winst die wordt gemaakt met fossiele brandstoffen wordt gebruikt om te investeren in duurzame energie, aldus Van Baal. 

Shell heeft namelijk wereldwijd marktmacht om de energietransitie te versnellen. Behalve olie en gas leveren, kan het bedrijf ook op veel grotere schaal elektriciteit leveren om elektrische auto's op te laden, zegt hij. Daarnaast kan Shell ook invloed op de politiek uitoefenen om de energietransitie in versnelling te brengen, denkt Van Baal.

Pijlen straks op 'Shell vies'

Ook RTL Z-beurscommentator Jacob Schoenmaker vindt het geen goed idee als je een 'Shell schoon' en een 'Shell vies' krijgt. "Ik zie niet hoe een splitsing een oplossing is voor de discussie om schoner te worden. En aandeelhouders, zoals grote pensioenfondsen, zullen hun pijlen dan toch op het bedrijf met fossiele energie richten", zegt hij.

Voor beleggers is een splitsing misschien wel interessant, denkt Schoenmaker. "Het ABP gaat nu een beetje met tegenzin uit Shell, maar ze zouden een alternatief hebben als er een 'Shell schoon' zou bestaan." Hij vraagt zich wel af hoe levensvatbaar zo'n bedrijf zal zijn. De fossiele delen van Shell financieren nu immers nog de duurzame alternatieven. 

Van reus naar kleine speler

Het maakt voor Shell eigenlijk niet zo veel uit of het tot een opsplitsing komt, denkt Marja Minnesma van klimaatorganisatie Urgenda. Ze is somber over de toekomst van het concern.

Fossiele brandstoffen hebben geen toekomst en Shell kan met duurzame energie nooit meer zo groot worden als het nu is met olie en gas, zegt zij. "Shell heeft dan ook slechts de keuze tussen omvallen, of een kleine speler worden in groene energie."