Excuses Shell en een volledig vertrek uit Rusland

Shell zegt alle activiteiten in Rusland te staken. Er wordt geen olie meer gekocht op de Russische markt, contracten voor inkoop over een langere periode worden niet verlengd. En Shell trekt zich terug uit alle energieactiviteiten zoals olie, olieproducten, gas en vloeibaar gas (LNG).

Ook worden de 400 tankstations in het land gesloten en wordt de productie van luchtvaartbrandstoffen stopgezet.

Kritiek

Afgelopen week was er veel kritiek op Shell omdat het bedrijf een grote partij Russische olie had ingekocht met een hoge korting. Die korting werd geboden omdat steeds meer bedrijven niet meer op de Russische markt willen inkopen. En Shell wilde raffinaderijen die grondstof nodig hebben kunnen blijven leveren.

Een woordvoerder zegt tegen RTLZ nu dat die specifieke partij Russische olie de enige was die op tijd beschikbaar kon zijn bij de klant. 

Shell had vlak ervoor juist bekendgemaakt om vanwege de inval van Rusland in Oekraïne met enkele grote olie- en gaswinningprojecten in Rusland te stoppen. Die belangen worden verkocht en dat gaat Shell waarschijnlijk miljarden euro's kosten.

"Het verbaast me eigenlijk niet wat Shell nu heeft besloten", zegt energie-expert Lucia van Geuns van het Haags Centrum voor Strategische Studies.

"Shell moet dit als groot bedrijf wel doen voor de reputatie. Met de inkoop van Russische olie door de handelaren van Shell maakten ze afgelopen week een PR-blunder. Shell ligt onder een vergrootglas. En de reputatie in de wereld is belangrijker dan wat ze nog deden in Rusland."

Excuses van Shell

Bestuursvoorzitter Ben van Beurden van Shell maakt vandaag dan ook excuses voor die aankoop.

"We zijn ons er terdege van bewust dat onze beslissing van vorige week om een lading Russische ruwe olie aan te schaffen om te worden geraffineerd tot producten zoals benzine en diesel - ondanks dat de leveringszekerheid voorop stond in ons denken - niet de juiste was en het spijt ons."

Shell belooft de winst die het hiermee maakte in een speciaal fonds te steken voor slachtoffers van de oorlog in Oekraïne. Volgens FT verdiende Shell 20 miljoen dollar aan de lading olie. 

Volgens Van Geuns hebben de maatregelen die Shell vorige week al bekendmaakte veel meer invloed op de resultaten dan de maatregelen die vandaag zijn aangekondigd. Shell maakte toen bekend zich terug te trekken uit de samenwerkingsverbanden met het Russische staatsbedrijf Gazprom.

Daaronder valt ook de gaswinning op het Russische eiland Sakhalin. Shell trekt zich ook terug uit de gaspijpleiding Nord Stream 2 die vanaf dit jaar gas van Rusland naar Duitsland had moeten gaan brengen.

Van Geuns: "Dat levert Shell forse verliezen op. Gazprom zal Sakhalin waarschijnlijk voor weinig geld overnemen van Shell."

Toch Russische olie

Volgens Van Geuns moeten we nu niet denken dat de Russen hun olie niet meer kwijt kunnen op de wereldmarkt. "Kleine onbekende bedrijven voor wie reputatie minder belangrijk is kopen grote partijen olie en slaan het op. Die komen ook weer op de markt in het westen."

En ze zijn volgens haar ook nodig. "Veel raffinaderijen zijn ingesteld op de kwaliteit olie zoals die uit Rusland komt. Dus die olie komt straks via via hier naartoe. Eventueel vermengd met olie uit andere gebieden. En anders gaat die Russische olie wel naar India of China."

Miljardenspel van Shell in Sakhalin voorbij

Shell stapte begin jaren negentig in het project Sakhalin 2 in het verre oosten van Rusland. Hier werd de eerste LNG-installatie voor vloeibaar gas gebouwd, dat per schip te vervoeren is. En er werd heel veel gas gewonnen in dat gebied. 

Het project kostte zeker 20 miljard dollar. Toen het af was in 2006 dwong president Poetin Shell en een Japanse partner om vijftig procent van het project te verkopen (voor 7,45 miljard dollar) aan het opkomende Russische staatsbedrijf Gazprom. Shell slikte het verlies van geld en controle om de simpele reden dat het nog steeds geld verdiende met Sakhalin.

En omdat Rusland een kwart van de wereldwijde reserves aan gas heeft. Zo’n land wil je te vriend houden. Tot nu.