Kan ING wel stoppen met leningen aan fossiel? 4 vragen en antwoorden

1. Wat wil Fossielvrij NL precies van ING?

"De klimaatcrisis is hier en nu. Het is onacceptabel dat ons geld naar fossiele bedrijven gaat. ING Bank moet direct de geldkraan naar olie, kolen en gas sluiten", aldus Fossielvrij NL in een grote advertentie in de Volkskrant. Het gaat dan wel om nieuwe projecten.

Fossielvrij NL wil zo ook bereiken dat we minder afhankelijk zijn van onder meer Rusland. Onder de ondertekenaars zijn vakbond FNV, omroep VPRO, de Fietsersbond, de Bomenstichting en hulporganisatie Cordaid.

2. Hoeveel investeert ING in fossiel?

ING leende van 2016 tot en met 2021 in totaal 55 miljard dollar aan bedrijven, volgens het rapport Banking on Climate Chaos van een aantal milieuorganisaties. ING staat daarmee volgens de organisaties op de 28e plek wereldwijd.

In de lijst van 60 banken staat overigens nog één andere Nederlandse bank: Rabobank, die met 10,5 miljard dollar aan leningen tussen 2016 en 2021 op de 50e plaats staat. ABN Amro komt niet in de top-60 voor.

3. Kan ING makkelijk stoppen met investeren in fossiel?

ING kan er voor kiezen om geen nieuwe contracten meer aan te gaan, aldus Martien Visser, lector energietransitie aan de Hanzehogeschool in Groningen. Maar dan zullen concurrenten wel in het gat springen, denkt hij, 'en dan ben je niet veel opgeschoten'.

"Landen in het Midden-Oosten bulken van het geld door de hoge energieprijzen. Het is de vraag of je beter uit bent als dat soort staten energiebedrijven financiert, het is een beetje schonehandentactiek", zegt hij.

4. Hoe haalbaar is het dat banken als ING stoppen met investeren in fossiel?

"Ik snap de wanhoop van sommige jongeren, maar we blijven nog ongelooflijke hoeveelheden energie verbruiken en die energie moet toch ergens vandaan komen", aldus Visser.

We moeten aan het vervangen van olie, gas en steenkool uit Rusland werken én we moeten ervoor blijven zorgen dat we minder energie nodig hebben en dat van de energie die we verbruiken een groter deel hernieuwbaar is, vult RTL klimaatspecialist Bart Verheggen aan. 

Zo zullen we volgens Visser onder meer door het isoleren van woningen en andere gebouwen het energieverbruik moeten terugdringen. Verder ziet hij meer in het actievoeren 'vóór iets, zoals het bouwen van meer windmolens, dan tegen iets'.

Als je minder investeert in fossiele energie, dan stijgen de prijzen en dan geven we geld dat eigenlijk naar de uitbouw van wind- en zonne-energie zou moeten aan landen in het Midden-Oosten, aldus Visser. Veel liever heeft hij dat fossiele energie wordt weggeconcurreerd door een overvloed aan hernieuwbare energie, waardoor de prijs wordt gedrukt.

Maar volgens Jilles van den Beukel, energie-expert van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS), lukt het olie- en gasindustrie toch wel om aan geld te komen voor investeringen. Ze lenen relatief weinig geld en het geld voor investeringen kunnen ze uit hun eigen winsten financieren, aldus Van den Beukel.

En kleinere olie- en gasbedrijven, zoals die op de Noordzee actief zijn, zijn vaak in handen van private equitybedrijven, dat zijn investeerders die buiten de aandelenbeurs om bedrijven financieren, aldus Van den Beukel. Bankleningen zijn dus niet veel nodig.

ING: geleidelijk leningen verminderen

ING zegt dat het ook vindt dat we moeten minderen met fossiele energie, maar het zegt dat het niet direct kan stoppen met financieren van de olie- en gassector. Dat komt omdat de samenleving nog steeds 'sterk afhankelijk' is van olie en gas, aldus ING.

De bank was naar eigen zeggen in 2022 de eerste grote bank in de wereld die besloot om geen projecten voor nieuwe olie- en gasvelden meer te financieren.

ING wil 'geleidelijk' de leningen aan de olie- en gassector verminderen: met 12 procent in 2025, 19 procent in 2030 en 53 procent in 2040.