Rechter: Circuit Zandvoort hoeft verbouwing niet terug te draaien
De organisatie van de Grand Prix in Zandvoort hoeft de aanpassingen aan het circuit en de tribunes niet terug te draaien. De tijdelijke ontheffing om het leefgebied van de bedreigde zandhagedis en rugstreeppad te mogen verstoren, is door de provincie rechtmatig verleend.
Dat heeft de rechtbank in Haarlem donderdagmiddag bepaald. De uitspraak is een overwinning voor de provincie Noord-Holland die al jaren door tegenstanders van de Formule 1 in Zandvoort met alle mogelijke juridische middelen wordt tegengewerkt.
De provincie verleende in 2019 een ontheffing om het leef- en voortplantingsgebied van de zandhagedis en de rugstreeppad te mogen verstoren. Volgens Noord-Holland weegt de inkrimping van hun leefruimte niet op tegen het 'groot openbare belang' van de race voor Nederland.
Duinen platgewalst
Concreet hield dit in dat duinen rond de baan mochten worden platgewalst om plaats te maken voor asfalt voor de bouw van extra tribunes. Dat extra asfalt voorkomt bovendien dat bezoekers het open duingebied betreden en vertrappen, is de gedachte. In 2025 moet de situatie weer in oorspronkelijke staat worden hersteld.
De ontheffing leidde tot grote woede van Stichting Duinbehoud en Stichting Rust bij de Kust. Volgens de natuurorganisaties had de bouw van de tribunes helemaal niet door mogen gaan omdat de zandhagedis en de rugstreeppad beschermde diersoorten zijn, zoals bepaald in de Wet natuurbescherming, en hun leefgebied hierdoor blijvend verwoest is.
Wisselende reacties
Beide stichtingen zijn teleurgesteld in het vonnis en gaan de ontheffing nu aanvechten bij de Raad van State. De hoogste bestuursrechter zal niet voor begin september uitspraak doen, en de race op 5 september kan — wat betreft deze juridische procedure — dus gereden worden.
Omdat de ontheffing tot eind 2025 geldig is en het F1-circus in 2022 en 2023 nogmaals neerstrijkt aan de Noordzee zien de natuurorganisaties genoeg reden om toch verder te procederen. Ze vinden het vooral jammer dat de rechter niet ingaat op de 'dwingende redenen van groot openbaar belang', die volgens hen niet gelden voor private evenementen, maar zijn bedoeld voor grote projecten zoals een snelweg of een elektriciteitscentrale.
De provincie Noord-Holland en het Circuit Zandvoort reageren daarentegen opgetogen. "Vanzelfsprekend zijn we blij met deze uitspraak", zegt Circuit-directeur Robert van Overdijk in een reactie. "Dit bevestigt wederom dat wij zeer zorgvuldig zijn geweest met onze aanpak destijds."
105.000 bezoekers per dag
De voorzieningenrechter, die uitspraak doet in kortdurende procedures bij spoedeisende bestuurlijke kwesties, stelde de provincie en de organisatie van de Formule 1 in oktober 2019 ook al in het gelijk. Volgens hem bleef de schade voor de hagedis en de pad als gevolg van de extra tribunes beperkt.
Opmerkelijk is dat de onafhankelijke hoor- en adviescommissie van de provincie twee maanden later tot een ander oordeel kwam. Volgens hen was het nut van de extra tribunes niet aangetoond. Ook was er helemaal geen 'dwingende reden van groot openbaar belang' om de vergunning af te geven.
Zandvoort verwacht op 3 (training), 4 (kwalificatie) en 5 (race) september dagelijks 105.000 bezoekers. Het is overigens nog mogelijk dat het demissionaire kabinet dit aantal naar beneden bijstelt als gevolg van aangescherpte coronamaatregelen voor evenementen. Hierover valt vrijdag een beslissing.
Via de NOS lekte donderdagavond uit dat het kabinet groen licht geeft voor de Grand Prix. Wel gelden er toegangseisen, zoals een vaccinatiebewijs of een negatieve coronatest. Ook mogen er maximaal twee derde van de verwachte bezoekers komen. Dat betekent dus dat er iedere dag 35.000 mensen teleurgesteld en gecompenseerd moeten worden.
Meer rechtszaken
Grote vraag is of de Nederlandse F1-organisatie daarmee akkoord gaat. Van Overdijk heeft meerdere malen aangegeven pas uit de kosten te raken als alle toegangskaarten verkocht worden. Financiële compensatie door het Rijk is een optie.
Overigens lopen er nog drie andere rechtszaken tegen de vergunningverlening met betrekking tot de verwachte stikstofuitstoot. Hierover zou vandaag eigenlijk ook een uitspraak komen, maar de Haarlemse rechter besloot twee weken geleden dat het onderzoek hiernaar heropend moest worden.
Sindsdien doet de Stichting Advisering Bestuursrechtspraak (STAB), een onafhankelijke deskundige die rechtbanken en de Raad van State adviseert over milieu- en omgevingsvraagstukken, onderzoek naar de vergunningverlening. Haar bevindingen worden pas na de Formule 1 in Zandvoort verwacht.
