Podcastserie over zelfmoord moet taboe doorbreken: 'Draai niet om hete brij heen'

De vele belletjes naar 113 Zelfmoordpreventie geven aan dat een luisterend oor cruciaal is. Maar praten over zelfmoordgedachtes is helaas nog steeds een groot taboe. Maarten Dallinga wil daar met zijn podcast 'Doordrenkt', die hij maakte voor GGD Zeeland, verandering in brengen.

Praten

"Eigenlijk moet je er 'gewoon' over praten", zegt Maarten tegen EditieNL. "Voor veel mensen is dat heel moeilijk en dat begrijp ik. Hoe begin je en wat zeg je? Mensen zijn ook bang om het verkeerde te zeggen of dat ze zelfs het laatste zetje geven. Maar dat is een grote mythe. Je zegt niet gauw iets verkeerds."

Zelfmoord in Nederland

Elk jaar plegen in Nederland zo'n 1800 mensen zelfmoord. Dat zijn er vijf per dag.

Bron: CBS/113 Zelfmoordpreventie

Het allerbelangrijkste is oprechte interesse en aandacht. "Vraag niet 'gaat alles goed?', maar liever: 'hoe gaat het met je?' Daar boek je al winst mee. En zoek ook een moment waarop het past om elkaar te spreken. Een verjaardag is misschien niet het moment. Maar als je tijdens die verjaardag ziet dat het niet goed met iemand gaat, dan kun je ook zeggen: 'Goh, ik zou het fijn vinden om je op een rustig moment te spreken. Laten we een wandeling maken of even bellen.'"

Daarnaast is het belangrijk dat je niet oordeelt. "Zeg niet: 'Stel je niet aan' of 'Dat kun je de mensen in je omgeving toch niet aandoen.' Mensen die suïcidaal zijn, zijn vaak al erg bezig met het oordeel van anderen", vertelt Maarten.

Niet eromheen draaien

Wat als je niet durft te vragen of iemand met die suïcidale gedachtes kampt? "Uiteindelijk helpt het niet om om de hete brij heen te blijven draaien. Zelfs als je twijfelt is het juist belangrijk om de vraag te stellen hoe het met de ander gaat. Je wil niet dat je achteraf spijt hebt dat je het niet hebt gevraagd."

Heb jij vragen over zelfmoord?

Stichting 113 Zelfmoordpreventie: 0900-0113

Openingstijden: 24 uur per dag, 7 dagen per week.

In de podcast praat Maarten met drie Zeeuwse mannen die hun verhaal doen. "Ik ben het inmiddels door de podcast gewend om het gesprek te voeren, maar ik blijf het natuurlijk ook spannend vinden om 'de vraag' te stellen aan mensen in mijn eigen omgeving. Je wilt niet dat de ander afschrikt of zich zelfs beledigd voelt. Maar toon je oprechte interesse, dan kun je niet gauw iets verkeerd doen, daar ben ik van overtuigd."

Jeroen Kloet is psychiater én ervaringsdeskundige. "Ik ben zelf patiënt, bekend met een bipolaire stoornis en met angststoornis. Ik noem het zelf emotionele kwetsbaarheid of wiebeligheid. Ik gebruik medicatie en heb aardig wat therapie gehad."

Hij maakt tijdens werk gebruik van zijn eigen ervaringen. "Veel hulpverleners doen dat niet, omdat toch wordt gedacht dat de professionele distantie bewaard moet blijven. En dat terwijl er juist veel mensen mee geholpen kunnen worden als ook hulpverleners zich kwetsbaar opstellen."

Openheid en vertrouwen

"Het concept is simpel: door herkenning krijg je erkenning en dat ervaren patiënten ook zo. Het geeft meer openheid en vertrouwen en daardoor zijn ze meer op hun gemak. Je kan verbinding maken door jezelf kwetsbaar op te stellen."

De psychiater heeft zelf ervaren hoe ingewikkeld het is om hulp te vragen wanneer je kampt met suïcidale gedachten. "Je kan er simpelweg voor deze mensen zijn door het gesprek aan te gaan. Ik heb dat zelf wel gemist. Maar dat had ik deels aan mezelf te danken. doordat ik de deur zo op slot hield. Toen ik eenmaal een goede therapeut had, ervoer ik hoe ongelofelijk fijn het was om erover te praten."