Drie vrouwen over hun abortus: 'Die verplichte bedenktermijn is onmenselijk'

Elise (31, niet haar echte naam) raakte zes jaar geleden onverwacht zwanger van een scharrel die ze aan de kant had gezet – hij bleek het naast haar ook met vriendinnen van haar te doen. Ze was aan de pil en in eerste instantie werd ze in haar stopweek nog gewoon ongesteld, maar een maand later ontdekte ze dat ze in verwachting was. "Ik voelde gelijk heel duidelijk: nee, dit gaat niet gebeuren. Niet met hem en niet op dit moment. Ik zat midden in mijn studie, had al twee maanden geen contact meer met die jongen en dat beviel me uitstekend."

Ze besloot het hem wel te vertellen. "Ik ben naar hem toe gegaan en heb gezegd dat ik het niet wilde houden. Hij stond daarachter. Mijn familie en vrienden ook trouwens. Ik heb het niet lichtzinnig besloten. Het voelde alsof het beginnende leven in mijn buik nooit een volledig leven mocht worden door mijn beslissing. Dat vond ik een enorme verantwoordelijkheid, waar ik heel bewust mee ben omgegaan. Ik wilde niet mijn ogen ervoor sluiten en het maar snel weg laten halen, maar het ook niet heel groot maken en in de slachtofferrol kruipen. Ik heb heel weloverwogen de keuze gemaakt: als ik niet ingrijp, is er straks een kind, een mens."

De huisarts keek ervan op dat ze zwanger was, ze was immers aan de pil. "Als ik terugreken, heb ik een keer overgegeven in die periode, dat moet het zijn geweest." De verplichte bedenktijd voelde voor Elise onnodig. "Mijn besluit stond vast, ik hoefde daar niet langer over na te denken. Persoonlijk vond ik het wel fijn om wat tijd te hebben om het een plek te geven voordat ik het liet weghalen, om het er met mensen over te hebben. Ik ben bijvoorbeeld naar de kerk gegaan om een kaarsje te branden voor het zieltje, hoewel ik niet gelovig ben, en heb een sieraad gekocht als aandenken. Ik had wat tijd nodig om voor mezelf afscheid te nemen van het kindje dat er niet zou komen. Maar daar heb je geen verplichte bedenktijd voor nodig, dat kun je ook zelf inplannen. Ik vind het betuttelend dat dat voor je wordt bepaald."

Bovendien: met die verplichte vijf dagen bedenktijd ben je nog langer ongewenst zwanger, terwijl het beginnende leven in je baarmoeder doorgroeit. "Ik was 10 weken zwanger toen ik abortus liet plegen. Ik ontdekte het na 8 weken, maar omdat er niet gelijk plek was in de kliniek en daarbovenop nog die bedenktijd kwam, was ik zo twee weken verder. Dat vond ik heftig. In die twee weken groeit het nog heel erg, dat heb ik opgezocht. Dan is zo’n abortus nog ingrijpender dan wanneer het alleen nog maar een hoopje cellen zou zijn. Toch heb ik er nooit spijt van gehad. Ik stond volledig achter mijn keuze en dat sta ik nog steeds."

Nog steeds een opluchting

Ook Sylvia (47) heeft geen seconde spijt gehad van haar abortus. "Het enige wat ik voelde – en nog steeds – is opluchting. Ik heb nooit kinderen gewild." En als ze ze al had gewild, dan was de partner van wie ze 25 jaar geleden zwanger raakte, zeker geen geschikte vader. "Hij liet me letterlijk en figuurlijk alle hoeken van de kamer zien. Maar je hoeft niet in een foute relatie te zitten om voor een abortus te kiezen: het enige waar het om gaat is of jij graag een kind wil. Ik wilde dat gewoon pertinent niet."

Dat ze na de vaststelling van de zwangerschap alsnog verplicht moest wachten tot ze die kon laten afbreken, stuitte haar tegen de borst. "Ik moest destijds twee dagen wachten en dat vond ik twee dagen te lang. Vijf dagen is bijna onmenselijk. Je bent alleen maar daarmee bezig. Mensen denken dat je in een opwelling abortus laat plegen en daarna de haren uit je hoofd trekt en bij elke kinderwagen denkt: dit had ik ook willen hebben. Maar zo’n beslissing neem je niet lichtzinnig. Bovendien kun je echt niet gelijk terecht in die kliniek, voordat het zover is ben je al een paar dagen verder."

Anti-abortuslobbyisten moeten zich volgens Sylvia buiten de discussie houden. "Het is niet aan een ander om te beslissen. Het gaat niemand iets aan, behalve de zwangere vrouw zelf. Het is ons recht, ons hard bevochten recht, om een ongewenste zwangerschap af te breken. Baas in eigen buik. Dat een oerconservatieve beweging meent te moeten beslissen voor een ander, vind ik stuitend."

In paniek 

Kimberly (36, niet haar echte naam) is juist fel tegen de afschaffing van de verplichte bedenktermijn. Zij brak twee jaar geleden een prille zwangerschap af met een abortuspil, maar heeft daar nu veel spijt van. "Ik begrijp niet zo goed wat het probleem is met die bedenktijd, wat maken die vijf dagen nou uit op een mensenleven? Het zou betuttelend en overbodig zijn, vrouwen zouden er zelf al goed over hebben nagedacht. Mijn ervaring is dat je wel degelijk in paniek die beslissing kunt nemen, al lijkt het voor de huisarts misschien alsof je heel zeker van je zaak bent."

Ze was verbaasd over hoe makkelijk je zo’n abortuspil meekrijgt in Nederland. "De huisarts schreef een recept uit en dat was dat." Als je 16 dagen of minder overtijd bent, geldt de verplichte bedenktijd niet. Maar Kimberly had er achteraf liever toch wat langer over nagedacht. "Zo'n zwangerschap doet iets met je; je voelt je heel anders, het is verwarrend. En ja, het was ongepland. Mijn vriend, die ziek is en met wie ik net samen was, ging er gelijk van uit dat we er niet voor zouden gaan. Ik ging daarin mee, maar ik heb onderschat hoe ik me daar later over zou voelen. Ik zit er nog steeds mee. Nu denk ik: ik wilde het wel, maar vond dat het niet kon of paste. Daar kan ik alleen mezelf de schuld van geven."

Bij zo’n grote beslissing is een bedenktermijn niet meer dan logisch, vindt ze. "Bij euthanasie zeg je toch ook niet: prima, doen we gelijk? Ik vind dat het onderschat wordt. Er wordt veel te makkelijk over gedaan, alsof het een soort anticonceptie is. Je haalt nota bene een pil! Maar zo’n abortus is veel ingrijpender dan je denkt."

* De namen van Elise en Kimberly zijn op verzoek gefingeerd. Hun echte namen zijn bekend bij de redactie.