Kim: 'Ik durf geen nee te zeggen tegen mijn zoontje'

Ze schaamt zich er een beetje voor dat ze niet altijd is opgewassen tegen haar explosieve kleuter, legt Kim uit. "Vince wordt echt heel boos als hij zijn zin niet krijgt, bijvoorbeeld een snoepje vlak voor het eten of als hij niet in bad mag. Dan schreeuwt hij hard, huilt of begint zelfs om zich heen te slaan. Ik probeer rustig te reageren en hem te kalmeren, maar vind dit heel lastig. Ik merk dat ik soms geen nee durf te zeggen uit angst voor weer zo'n woedeaanval. Hoe ga ik hiermee om?"

Kim’s situatie is niet uniek, zegt orthopedagoog Loes Waanders. "Het brein van een vijfjarige is nog volop in ontwikkeling. Dat betekent dat ze nog moeite hebben met het beheersen van hun emoties en impulsen. Vermoeidheid vermindert de impulsbeheersing, dus aan het einde van de dag of ‘s avonds zijn momenten die extra lastig zijn. Dat heb je zelf ook als je moe bent: je bent sneller prikkelbaar en hebt ook een korter lontje. Dat jouw kind iets niet leuk vindt is oké, maar dit betekent niet dat je dit gedrag moet accepteren. Begrens dus op gedrag, niet op emotie. Het betekent vooral dat kinderen jou als ouder echt nodig hebben om hier op een andere manier mee om te leren gaan."

Duidelijke kaders

Volgens de orthopedagoog kan schreeuwen en huilen betekenen dat een kind meer behoefte heeft aan duidelijkheid: "Dat creëer je door bijvoorbeeld te kiezen voor een vast 'snoepmoment' dat je duidelijk koppelt aan iets visueels, zoals theedrinken na schooltijd. Dit helpt jou ook omdat je merkt dat je door zijn gedrag blokkeert en sneller geneigd bent om toch 'ja' te zeggen. Hiermee houd je de onduidelijkheid en ruimte die hij ervaart in stand. Een aantal duidelijke kaders geeft jouw kind een fijn gevoel van veiligheid."

Ook de non-verbale houding van ouders is van invloed op hun kind, vult Waanders aan. "Als jij twijfelt, blokkeert of angst voelt, dan spiegelt jouw kind zijn gedrag hieraan en zal hij mogelijk ook uitdagender gedrag laten zien om te kijken waar de grens ligt. Zet de gedachte 'Help, straks wordt hij boos' om naar: 'Deze duidelijkheid geeft hem juist veiligheid'. Boosheid gaat vanzelf weer weg."

Piek van boosheid

"Voor een kind is het fijn dat hij in een veilige thuissetting mag oefenen met tegenslagen en teleurstellingen. Oefen met andere manieren om met boosheid en frustratie om te gaan, bijvoorbeeld door te erkennen dat je begrijpt dat koekjes lekker zijn en hem vervolgens een alternatief te bieden: buiten hard schreeuwen, rennen of trampolinespringen. Maar dit heeft pas zin als jouw kind weer gekalmeerd is. Op de piek van boosheid komt niets binnen."

Wil je geen aflevering van deze rubriek missen? Klik dan op de Opvoedkwestie-tag hieronder en vervolgens links bovenin op 'Volgen'.