Maak kennis met de nepkalkoen: vegan pronkstukken nog zeldzaam met kerst
Zilveren schalen en bestek, de mooiste borden uit de kast en als pronkstuk in het midden van de eettafel een grote glanzende rollade. Een traditioneel stilleven dat over ruim een week met kerst weer opduikt in veel huiskamers. Maar waar zijn de vegan spektakelstukken? De goudbruine, gebraden, plantaardige hele kalkoen bijvoorbeeld? RTL Nieuws ging op zoek.
Geen plantaardige kalkoen of rollade in het assortiment van Vivera, dat zich in 1990 als een van de eerste bedrijven stortte op de markt van vleesvervangers. Directeur Karin Löwik verklaart: "Flexitariërs gaan met de feestdagen vaak voor een traditioneel vleesgerecht."
Die flexitariërs - die bewust minder vlees eten maar het niet volledig afzweren - zijn een belangrijk deel van de doelgroep. Zolang zij voor vlees kiezen met kerst, is de markt voor plantaardige spektakelstukken wat Vivera betreft nog te klein. "We zouden dan veel ontwikkeltijd moeten stoppen in producten die qua verkoopaantallen nog niet zoveel doen. Op dit moment hebben we zoiets daarom nog niet in ons assortiment."
Kost tijd
Bij het merk Garden Gourmet, onderdeel van Nestlé, krijgen we een soortgelijke uitleg van hoofd communicatie Anya Pieroen. "Een plantstructuur omzetten naar een vlees-of visstructuur kost tijd. Een smaak nabootsen ook. We hebben nog een weg te gaan wat dagelijkse producten betreft. Daar richten we ons nu op." Ook daar geen kerstklapper dus.
Bij de Vegetarische Slager wordt wél geëxperimenteerd met feestelijk plantaardig vlees. Daar wordt, net als vorig jaar een enorme vegan kalkoen gemaakt van 4,5 kilo. Compleet met plantaardige pootjes, zoals te zien op de foto boven dit artikel. Het spektakelstuk thuis op tafel wordt het echter niet, hij wordt alleen in plakjes verkocht.
Woordvoerder Amadea Boneschansker spreekt van een ander 'iconisch pronkstuk' voor thuis: "We hebben dit jaar voor het eerst een vegan kalkoenborst, gevuld met abrikozen en notenvulling, waar met 4 tot 5 personen van gegeten kan worden."
De hier bovenstaande kalkoenborst ligt niet in de supermarkten. Er worden er zestig van gemaakt, met de hand in de plantaardige Slagerij die het bedrijf heeft in Rotterdam. Wie er eentje wil bemachtigen, vult een bestelfomulier in, zoals bij de traditionele slager. Vlak voor kerst kan-ie dan worden opgehaald in de winkel. Datzelfde geldt voor de plakjes van de enorme look-a-like.
Het is een vervolg op een pilot van vorig jaar. Toen werd de levensechte versie - met behulp van een kalkoenmal - ook al gebakken en mochten mensen stukjes komen proeven. "Er kwamen heel leuke reacties op, van mensen die minder vlees willen eten, maar de klassiekers op de kersttafel wel missen."
Er waren ook vegetariërs die juist moeite hadden met de typische kalkoenvorm: "Het triggerde ja. Sommige mensen gaven aan: ik kies ervoor om geen kalkoen te eten. Wat ik wel eet, hoeft daar voor mij ook niet op te lijken."
Paddenstoelentaart
Op Facebook laat een overtuigd vegetariër - al 32 jaar - na een oproep van RTL Nieuws weten ook niets te zien in plantaardige kalkoenen: "Ik ben niet principieel tegen vleesvervangers die op vlees lijken. Maar ik kan goed koken en heb ze niet nodig."
Een ander, ook vegetariër, zegt juist: "Ik vind het vreselijk om iedere kerst een lekker gerecht te verzinnen, een kant-en-klare vegan kalkoen zou echt top zijn!"
Voor dit jaar is zij er wel al uit: "Een hartige taart met paddenstoelen, kaas en truffel."
Supermarkten hebben soms wel vega-feestproducten van hun eigen luxere merken in de schappen. Lidl laat in een schriftelijke reactie op vragen weten: "Elk jaar voegen wij meer vega en vegan producten toe aan ons feestdagenassortiment van DeLuxe."
Nieuw dit jaar onder meer de vegan steak met champgnons en – daar is-ie weer – de vegan gevulde kalkoenborst.
Cranberry chutney
Albert Heijn heeft dit jaar een speciale vegan versie van magazine Allerhande, als bijlage bij de reguliere uitgave.
Onder de vlag Excellent liggen in de schappen onder meer vegetarische kipfilet in cranberry chutney met walnoten, een groenterolladekrans en Biet Wellington. Geen ossehaas omhuld met bladerdeeg, maar rode bieten in het bekende krokante jasje.
Laatstgenoemde gerecht staat op het menu bij een derde reageerder op Facebook, die aangeeft dat er met kerst één dag vegetarisch gekookt wordt. Er zullen die dag ook vegan garnalen, tagliatelle, cheesecake en zelfgemaakte dadel-walnootbonbons op tafel verschijnen.
De behoefte aan plantaardige weldaad bij een deel van de consument zal supermarkten de komende jaren blijven bezighouden. Net als toch ook de producenten van vleesvervangers.
In ontwikkeling
Het gesprek met Vivera over feestelijke vleesvervangers eindigt met de woorden: "Wellicht hebben we volgend jaar iets in die trend."
Amadea Boneschansker van De Vegetarische Slager laat op haar beurt weten dat het bedrijf nauwlettend luistert naar de reacties van klanten op de vegan kalkoen en andere nieuwe artikelen, die dit jaar dus alleen nog maar in Rotterdam verkrijgbaar zijn. "Als we merken dat een product succesvol is en er is voldoende vraag, overwegen we zeker om het in retail te lanceren."
