Ministerie doet aangifte tegen Belastingdienst om toeslagenaffaire
Het ministerie van Financiën heeft bij het Openbaar Ministerie (OM) aangifte gedaan tegen eigen, hoge ambtenaren vanwege hun rol in de toeslagenaffaire, waarin duizenden ouders zijn gedupeerd. Die zeer uitzonderlijke stap melden de staatssecretarissen Vijlbrief (Belastingen) en Van Huffelen (Toeslagen) in een brief aan de Tweede Kamer.
Zij willen dat het OM gaat onderzoeken of betrokken ambtenaren strafrechtelijk moeten worden vervolgd. De staatssecretarissen baseren zich bij dit besluit op een 'second opinion' over de toeslagenaffaire van de strafrechtadvocaat mr. Hendrik-Jan Biemond van Allen & Overy. Hij bestudeerde documenten over de toeslagenaffaire die in november werden vrijgegeven na een Wob-verzoek van RTL Nieuws en Trouw.
Burgers kapotgemaakt
Ambtenaren hebben zich volgens het advies mogelijk schuldig gemaakt aan 'knevelarij': het afpakken van toeslagen voor kinderopvang, zonder goede reden, en het terugvorderen van eerdere jaren. Ambtenaren zouden daardoor willens en wetens burgers kapot hebben gemaakt. Ook zou sprake zijn van 'beroepsmatige discriminatie' door het kijken naar afkomst: tweede nationaliteit. De Belastingdienst grijpt daarom nu in.
“Ik realiseer me dat deze aangifte een grote impact heeft op de gedupeerde ouders en de medewerkers van de Belastingdienst. Maar het advies van mr. Biemond is helder: het is belangrijk dat het Openbaar Ministerie hier naar kijkt”, stelt staatssecretaris Alexandra van Huffelen. “Hopelijk draagt deze ingrijpende stap bij aan het op een rechtvaardige manier afsluiten van dit voor zovelen pijnlijke hoofdstuk.”
Op non-actief
Op basis van de bevindingen van Biemond worden vandaag ook vijf ambtenaren per direct op non-actief gesteld. Namen van betrokkenen worden niet genoemd, om het aanstaande OM-onderzoek niet te frustreren. Volgens insiders zou het in elk geval gaan om een voormalig directeur Toeslagen, die zowel de fraudejacht ruim baan gaf, als verzuimde in te grijpen toen bleek dat er ernstige misstanden waren ontstaan.
Eerder hield het ministerie van Financiën vol dat er geen aanwijzingen waren dat ambtenaren strafrechtelijk verwijtbaar hadden gehandeld. Onder druk van de Tweede Kamer zegde minister Hoekstra de second opinion toe. Het OM gaat de zaak onderzoeken, meldt Financiën. Het gaat om mogelijke ambtsmisdrijven in de periode 2013 - 2017.
Vorige week bleek dat het eigen Onderzoeksbureau Integriteit Financiën (OIF) aandrong op een nader, extern onderzoek naar misstanden, die waren aangekaart door klokkenluider Pierre Niessen.
Ingeslagen als een bom
Volgens insiders is het unieke besluit om aangifte te doen bij de Belastingdienst 'ingeslagen als een bom'. De verhouding tussen de politieke en ambtelijke top staat hiermee op scherp.
Veel lagere medewerkers drongen eerder al aan op disciplinaire of strafrechtelijke maatregelen tegen hoofdrolspelers in de toeslagenaffaire.