Code geel voor onderkoeling overdreven? 'Risico is erg klein'

Thermofysioloog Koen Levels heeft een antwoord op die vraag. Hij werkt nu bij de Koninklijke Landmacht, maar was in het verleden ook actief voor NOC*NSF om sporters bij de Olympische Spelen in Tokio in 2020 te helpen om zo optimaal mogelijk te presteren in de (toen warme) weersomstandigheden.

Lage gevoelstemperatuur door harde wind

Nu gaat het over de kou. Vanmorgen lag de gevoelstemperatuur tussen de -12 en -15 graden en werd dus code geel afgegeven in een aantal provincies. Het koudst was het in het zuiden van Limburg. Daar lag de gevoelstemperatuur tussen de -14 en -15 graden. Dat het zo koud aanvoelt komt door de krachtige noordoostenwind. Ook morgen is dit nog het geval, zegt meteoroloog Marjon de Hond van Buienradar. Dan staat er een matige en langs de kust matig tot vrij krachtige noordoostenwind. De actuele gevoelstemperatuur bekijk je hier.

Waarom code geel?

Het KNMI gaf code geel af vanwege de lage gevoelstemperatuur en de kans op onderkoeling en koudeletsel. "Bij een gevoelstemperatuur van -15 kunnen we die code afgeven. Dit gebeurt niet vaak. Code geel is geen waarschuwing, maar het is bedoeld om mensen alert te maken op, in dit geval, de kou. Het is een periode warm geweest en nu is het koud. Daarom is code geel afgegeven", legt een woordvoerder van het KNMI uit. 

Zijn dit omstandigheden waardoor je onderkoeld kunt raken? Die kans is niet groot, stelt Levels. Dat betekent niet dat er geen gevaar is, maar daarover later meer. Eerst het gevaar op onderkoeling. Dat risico loop je alleen als je 'passief' bent, legt Levels uit. "Je moet echt een behoorlijke tijd in de kou zitten of staan. Uren achter elkaar. Denk bijvoorbeeld aan daklozen die 's nachts buiten verblijven en zich niet goed kunnen wapenen tegen de kou."

Kleed je goed aan

Fiets je dus naar je werk of ga je naar buiten voor een wandeling? Dan hoef je je geen zorgen te maken. "Je lichaam is heel goed in staat om warmte te maken. Dus als je je een beetje inspant, is dat genoeg om warm te blijven", zegt Levels. No brainer: kleed jezelf goed aan. "Het klinkt heel simpel, maar het is wel voldoende om het lichaam warm te houden. Bescherm vooral je handen, voeten, oren en je neus."

Doe je dit niet, dan kom loop je wél een risico. Dat zit zo. "Je lichaam doet er alles aan om je kern warm te houden. Het bloed trekt weg uit je vingers, je tenen of je neus. Het weefsel koelt af en dat kan snel gaan. Dan kom je in de problemen", legt Levels uit.

Onherstelbare schade

Eerst wordt bijvoorbeeld je vinger wit. Vervolgens gaat het pijn doen. Dat is volgens Levels een 'goede raadgever' dat het misgaat. Doe je niks, dan kleurt je vinger donker en op dat moment ontstaat er onherstelbare schade aan het weefsel. "Dit gaat veel sneller dan onderkoeling en moet je niet onderschatten", waarschuwt Levels.

Wat de kleurcodes betekenen bij het weer leggen we je uit in onderstaande video: