Gijzelaars bevrijd, veel Palestijnen dood: 'Israël heeft kille rekensom gemaakt'

"Het is opnieuw een groot nieuwsmoment in deze oorlog", zegt Nagtzaam. En dat komt omdat de reddingsoperatie in Israël wordt gevierd: het wordt gezien als een gigantisch groot succes. "Er wordt feest gevierd, dit is goed nieuws over de gijzelaars."

Symbool van gijzelingscrisis

Het Israëlische leger deelde de namen van de bevrijde gijzelaars. Het gaat om Noa Argamani, Almog Meir Jan, Andrey Kozlov en Shlomi Ziv, die alle vier op 7 oktober werden ontvoerd bij het Nova-muziekfestival. "Noa was één van de grote symbolen van de gijzelingcrisis. Zij is de jonge vrouw die op videobeelden te zien is terwijl ze op een motor door Hamasstrijders werd ontvoerd. Dat zij is vrijgekomen, is een grote psychologische overwinning voor Israëliërs."

Nagtzaam vervolgt: "Aan de andere kant zien we nu dat duidelijker wordt hoe de operatie is verlopen." De Israëlische operatie vond plaats in en rond het vluchtelingenkamp Al-Nuseirat. Israëlische militairen vielen twee locaties aan, in zeer dichtbevolkte wijken waar ook Hamasstrijders zijn. Er werden luchtaanvallen uitgevoerd, veel grondtroepen ingezet en er is een aanval vanaf zee uitgevoerd.

De vele slachtoffers die aan Palestijnse kant vielen, werden naar twee ziekenhuizen gebracht: het Al-Awda-ziekenhuis in Nuseirat en het Al-Aqsa Martyrs-ziekenhuis in Deir Al-Balah. Volgens de gezondheidsautoriteiten in Gaza gaat het inmiddels al om zeker 274 dodelijke slachtoffers en bijna 700 gewonden.

Een woordvoerder van het Israëlische leger zegt ook dat er Palestijnse doden zijn gevallen bij de operatie, maar spreekt tegenover CNN van 'minder dan 100'. 

Kille rekensom

"Toen de operatie werd uitgevoerd, bij daglicht, waren er veel mensen op straat", zegt Nagtzaam. "Zij waren bezig met overleven, en in die context is er een gigantisch bombardement uitgevoerd. Troepen zijn met heel veel geweld door de wijken heen getrokken. Israël heeft een kille rekensom gemaakt: het redden van een paar gijzelaars kostte heel veel Palestijnse levens."

De vier Israëliërs zaten opgesloten in twee verschillende appartementen van flats. Israël had er bewust voor gekozen om de operatie op klaarlichte dag uit te voeren, 'vanwege het verrassingselement'. 

Vermoedelijk worden er nog tientallen gijzelaars vastgehouden in dichtbevolkt gebied, waardoor dit soort operaties uiterst complex en riskant worden. Bij een andere operatie, in februari, werden twee gijzelaars gered, terwijl 74 Palestijnen werden gedood.

"Vanuit Israëlisch oogpunt snap je dat ze gijzelaars vrij willen krijgen, maar als dat voor honderden doden zorgt, is dat buitenproportioneel. Je ziet de meest vreselijke beelden uit ziekenhuizen, er is met heel veel geweld huisgehouden."

De manier waarop Israël gisteren handelde, is omstreden. Commando's zouden zich hebben verstopt in een vrachtauto van een hulporganisatie. Nagtzaam: "Ooggetuigen melden dat militairen verkleed als vluchtelingen vrachtwagens met meubels gebruikten om dichtbij te komen. Dat is al op zichzelf een schending van het oorlogsrecht, want zoiets mag niet. Burgers hebben een beschermde status."

Vredesonderhandelingen

De vraag is nu wat deze heftige gebeurtenis gaat doen met de vredesonderhandelingen. Er staat een reis gepland van de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken, die gaat pleiten voor een vredesvoorstel van president Joe Biden. Dat gaat over onder meer een permanent staakt-het-vuren, de terugtrekking van Israëlische militairen uit Gaza en de vrijlating van de laatste gijzelaars door Hamas. 

"Je kunt je voorstellen dat Israël na deze overwinning minder genegen is om terug om tafel te gaan", zegt Nagtzaam. "En aan de andere kant: met honderden Palestijnse slachtoffers, onderhandelt dat voor Hamas ook niet makkelijk. Het is onduidelijk wat er gaat gebeuren, maar het blijft opvallend stil op dat gebied. En operaties als die van gisteren doen niet vermoeden dat het binnenkort klaar is met vechten."

Eichelsheim: 'Disproportioneel geweld'

Commandant der strijdkrachten Onno Eichelsheim vraagt zich af of de bevrijding van gijzelaars uit de Gazastrook in verhouding staat tot de schade die Israël daarbij veroorzaakt. "Ik vind het wel heel ingewikkeld als je kijkt naar de hoeveelheid geweld die ervoor nodig is", zegt de generaal in Buitenhof.

Volgens Eichelsheim gaat Israël 'op een gegeven moment een grens over' met het geweld voor de bevrijding van de gijzelaars. Op de vraag of die grens is overschreden, antwoordt hij: "Ik denk dat Israël in algemene zin op dit moment disproportioneel geweld gebruikt voor het halen van haar doelstellingen."