'Meld alles wat vreemd of verdacht is': overheid en politie vragen Nederlanders om hulp

We lezen het geregeld in het nieuws: explosies in woonwijken, schietpartijen, drugsafval in natuurgebieden. Georganiseerde, ondermijnende criminaliteit vindt vaak plaats dicht bij onschuldige burgers.

"Criminelen geven niets om anderen", zegt minister David van Weel van Justitie en Veiligheid. "Dat blijkt wel uit de drugslabs midden in woonwijken die exploderen."

Criminele activiteiten

Op 13 januari gaat de publiekscampagne 'Vreemd of verdacht?' van start. Een gezamenlijk initiatief van het ministerie én de politie, bedoeld om het bewustzijn van Nederlanders te vergroten over georganiseerde criminaliteit, én hen actiever te betrekken bij de strijd daartegen. 

Via de campagne op tv en online wordt mensen verteld hoe ze signalen van criminele activiteiten kunnen herkennen en wat ze zelf kunnen doen. De commercials zijn geregisseerd door acteur en producent Achmed Akkabi, bekend van series als Mocro Maffia.

Waarom is zo'n campagne nodig? "Nederland is al jaren een spil in de internationale drugshandel en de invloed daarvan merk je steeds meer in de samenleving", zegt misdaadjournalist Koen Voskuil van RTL Nieuws. 

"Of het nu gaat om alle aanslagen met explosieven de afgelopen jaren, zorgcriminaliteit, of winkelstraten die worden overgenomen door witwassers. Politie en justitie zijn gebaat bij de hulp van het publiek om deze vervelende gevolgen voor de maatschappij aan te pakken."

Voldoende capaciteit?

De politie kan dit volgens Voskuil namelijk niet in z'n eentje oplossen. "Door capaciteitsgebrek, administratieve last en tal van andere taken is de politie de laatste jaren minder op straat te zien. Dan kom je zelf ook minder verdachte situaties tegen. Dan helpt het natuurlijk enorm als burgers kritisch meekijken en signalen doorgeven. Waarbij je meteen de vraag kunt stellen: is er dan wel voldoende capaciteit om deze signalen te onderzoeken?"

Met deze campagne wordt volgens minister Van Weel in ieder geval een belangrijke stap gezet in het vergroten van de betrokkenheid van burgers. "Zij kunnen zelf wat doen. Zij zijn vaak degenen die als eerste merken dat er iets niet pluis is in hun wijk. Zij kunnen deze situaties herkennen en misdaad uit hun buurt houden door bijvoorbeeld te melden bij politie of andere instanties, vermoedens met elkaar te delen, of het gesprek aan te gaan. Vergeet niet: goedwillende burgers zijn met meer dan de criminelen."

'Iedereen kan verschil maken'

Volgens misdaadjournalist Voskuil kan deze campagne wel degelijk wat opleveren. "Deze landelijke campagne is voorafgegaan door verschillende lokale initiatieven. Wat je daarbij ziet is dat, in elk geval tijdelijk, de aandacht voor criminaliteit omhoog gaat. Dat merken ze ook bij bijvoorbeeld Meld Misdaad Anoniem, waar dan het aantal tips omhoogschiet."

De politie benadrukt dat 'iedereen een verschil kan maken'. "Zie je iets verdachts? Meld het dan. Dan kan de politie snel handelen en criminaliteit voorkomen", zegt Hanneke Ekelmans namens de korpsleiding. "Met de hulp van de gemeenschap kunnen we samen criminele netwerken aanpakken en onze buurten veiliger maken. Door verdachte signalen te herkennen en erop te reageren, staan we als samenleving sterker tegen criminaliteit."

Signaleren van verdacht gedrag

Volgens de initiatiefnemers van de campagne worden in drie tv-commercials voorbeelden getoond van verdachte situaties. Een eenvoudige woning met opvallend veel camerabeveiliging, een verbouwing waarbij grote ketels en tonnen naar binnen worden gesjouwd, iemand die opeens allerlei dure spullen heeft. "Stuk voor stuk situaties die niet vreemd, maar verdacht zijn."

En wat daarna? "Je kunt als burger bijvoorbeeld contact opnemen met buurtgenoten, de wijkagent of politie, Meld Misdaad Anoniem, vakorganisaties, de gemeente of vertrouwenspersonen. Als het gaat om een bekende, is het goed om met een vertrouwenspersoon of de persoon zelf te gaan praten."

Op de campagnesite Houdmisdaaduitjebuurt.nl staat meer lezen over hoe jij verdachte situaties kunt herkennen.

De politie probeerde in november met gebruik van een hologram een 15 jaar oude moord op de Wallen op te lossen. De 19-jarige sekswerker Betty Szabó werd op gruwelijke wijze vermoord, met meer dan 70 messteken. De politie ontving tientallen tips.