Vier op de vijf ouders willen socialmediaverbod tot 15 jaar: 'Drankkast zet je ook niet open'

Het RTL Nieuwspanel ondervroeg 20.000 deelnemers en vroeg hun of ze vinden dat er een minimumleeftijd van 15 jaar moet komen voor sociale media. Van de ouders met thuiswonende kinderen tot 18 jaar is 79 procent vóór een minimumleeftijd van 15 jaar op sociale media. Ook mensen zonder (jonge) kinderen zijn voorstander; 77 procent steunt een leeftijdsgrens.

Verbod Australië

D66 stelt komende week aan de Tweede Kamer voor om een leeftijdsgrens van 15 jaar te hanteren voor het gebruik van sociale media. In Australië zijn sinds dit jaar sociale media verboden voor kinderen onder de 16 jaar. Door het verbod daar ontving de politiek in ons land geluiden dat zo'n verbod ook hier heel welkom is. 

D66-Kamerlid Hanneke van der Werf zei daar toen over: "We zien dat techreuzen de gezondheid van kinderen heel erg schaden doordat sociale media zo verslavend zijn ontworpen. Daar moeten we iets aan doen, ouders vragen ook om hulp."

Argumenten hiervoor zijn onder andere dat de helft van de ouders vooral nadelen ziet van het gebruik van sociale media. Het vaakst noemen zij dat kinderen minder spelen, lezen of buiten zijn, en dat ze eindeloos scrollen. Ook zien veel ouders minder 'echt' contact met anderen, en het gevaar van algoritmes en 'bubbels'.

Verbod sociale media Nederland

De overgrote meerderheid van de ouders heeft zelf al regels ingesteld voor het gebruik van de telefoon of sociale media voor hun kinderen. Maar, hoewel de kinderen zich daar volgens hun ouders behoorlijk goed aan houden (84 procent), ze willen graag ook een minimumleeftijd voor sociale media. 

Voor veel tieners is een bezoekje aan social media dagelijkse kost. Maar de zorgen over de gevolgen van al dat scrollen nemen steeds meer toe. Wat zijn eigenlijk de gevaren van social media? We leggen het uit in deze video:

Twee derde van de ondervraagde ouders heeft het gevoel dat hun kind in enige mate verslaafd is aan sociale media. Zo zegt Sheila dat haar oudste zoon van 11 jaar verslaafd gedrag vertoont. 

'Sociale media zijn oneindige vermaakmachines'

"Hij kan er soms niet van slapen omdat hij denkt aan een bepaald filmpje. Of omdat hij zo graag 'nog even op de telefoon wil'." Ze is daarom blij met een eventueel verbod. "Voor ouders die struggelen met het socialmediagebruik van hun kind, is het verbod een extra stok achter de deur", zegt Sheila.

Ook Martin is voor een verbod tot 15 jaar. Hij heeft kinderen in de leeftijdscategorie zes tot twaalf jaar. "Sociale media of de mobiele telefoon beheerst het leven van veel mensen, onder wie veel kinderen. Volwassenen zouden in principe in staat moeten zijn om voor zichzelf te zorgen, maar kinderen moeten we een handje helpen. Als je als ouder niet wilt dat je kind als enige in een klas bijvoorbeeld niet op sociale media zit, dan is een verbod vanuit de overheid wel een steuntje in de rug waardoor die kinderen daardoor in ieder geval niet buitengesloten worden."

Het gezin van Jos bestaat uit een samengesteld gezin. Het jongste kind is zes jaar oud, de oudste is inmiddels 25. Jos vindt dat er een minimumleeftijd van 16 jaar moet komen: "We laten kinderen onder de 16 jaar toch ook niet zelf met drugs of alcohol experimenteren? Smartphones en social media zijn gewoon oneindige vermaakmachines die zorgen dat kinderen zelf stoppen met nadenken. Zelfs als volwassenen zijn we slecht in staat om het gebruik goed te reguleren."

Volgens hem zijn kinderen onmogelijk in staat om het socialmediagebruik zelf te reguleren. "Het is alsof we de drankkast voor ze openzetten op jonge leeftijd en zeggen: 'Tja, je moet er toch mee leren omgaan, ga maar ontdekken'. Ik denk dat we over 10 jaar terugkijken en denken: hoe hebben we dit kunnen laten gebeuren?"

Gaat het werken?

RTL Nieuws sprak eerder met Patti Valkenburg, hoogleraar Jeugd en Media aan de Universiteit van Amsterdam. Zij maakt zich ook zorgen over de schadelijke gevolgen van sociale media. "Wetenschappelijk onderzoek uit 2020 concludeert al dat sociale media schadelijk zijn voor 10 procent van de kinderen. Sindsdien is dat cijfer alleen maar gestegen. Vooral meisjes lijden eronder en dan moet je vooral denken aan een dalend zelfvertrouwen." Dat negatieve zelfbeeld ziet RTL Nieuws ook terug in de bovenstaande peiling, 34 procent gaf aan dit bij zijn kind terug te zien. 

Wie gaat het handhaven?

Valkenburg noemt de algoritmes van de techbedrijven het schadelijkst. "Via slinkse trucjes blijven kinderen aan dat scherm gekluisterd en is het echt verslavend. Al moeten we zeker niet vergeten dat jongeren ook leren van sociale media en dat het zorgt voor ontspanning. Het hoort bij deze tijd."

Of een minimale leeftijd van 15 jaar een goede oplossing is?  "Sociale media zijn nu al verboden voor kinderen onder de 13 jaar. Maar het punt is, techbedrijven houden zich daar niet aan en er is niemand die dat controleert. De handhaving faalt. Dus waarom zou een leeftijdsgrens dan wel werken?" 

In plaats van nieuwe regels invoeren, is het hoog tijd wetten die er al zijn, beter te handhaven, vindt de hoogleraar.

Verantwoording

Het onderzoek is uitgevoerd op 9 t/m 13 januari onder 20.000 leden van het RTL Nieuwspanel, onder wie 1750 ouders van thuiswonende kinderen die social media gebruiken. Het onderzoek is na weging representatief voor vijf variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, werkzaamheid en politieke voorkeur. Het RTL Nieuwspanel telt ruim 48.000 leden.

Wil jij voortaan ook meedoen aan onderzoeken van het RTL Nieuwspanel? Meld je dan hier aan!