Mazelen in je omgeving? Vijf vragen en antwoorden
In de afgelopen week is het aantal mensen van wie bekend is dat ze mazelen hebben met bijna de helft toegenomen, tot 158. Wat moet je doen als iemand in je omgeving de mazelen heeft? En wat als je geboren bent tussen 1965 en 1975 en daarom niet bent gevaccineerd tegen de mazelen?
1. Hoe gevaarlijk zijn de mazelen?
Dat leggen we uit in deze video:
2. Hoe verspreiden mazelen zich?
De enige mensen die risico lopen om de mazelen te krijgen, zijn degenen die daar niet tegen beschermd zijn, zegt Tjalling Leenstra, centrumhoofd landelijke coördinatie infectieziekten bij het RIVM. Beschermd ben je als je of gevaccineerd bent, of al mazelen hebt gehad.
"Mazelen is een infectie die zich gemakkelijk via de lucht verspreidt. Het is een heel besmettelijk virus. Het is dan ook niet onverwacht dat in klassen en huishoudens waarin mensen niet beschermd zijn, nieuwe besmettingen ontstaan wanneer het virus opduikt."
Volgens Leenstra is de gemiddelde vaccinatiegraad tegen de mazelen in Nederland nog hoog, maar er zijn regio's waarin die lager is. Dat is traditioneel de Biblebelt, maar er zijn ook wijken in steden waarin minder mensen hun kinderen laten vaccineren.
Op het moment is het zo dat mensen het virus hebben meegenomen uit het buitenland, en mensen in hun omgeving daarmee besmetten. Ook die mensen besmetten weer anderen, vaak binnen dezelfde bubbel. Als iedereen in zo'n bubbel die niet beschermd is, geïnfecteerd is geweest, dooft het naar verwachting uit. Zo ging het vorig jaar ook toen op een aantal plekken mensen mazelen kregen.
3. Wat moet je doen als iemand in je omgeving mazelen heeft?
Als je niet gevaccineerd bent, maar wel in contact bent geweest met iemand die mazelen heeft en klachten krijgt, dan is het belangrijk dat je thuisblijft, zegt Leenstra. "Neem wel contact op met de huisarts, maar ga daar niet heen. Anders is het risico dat je mensen in de wachtkamer besmet, en dat zijn vaak kwetsbare mensen."
Als blijkt dat je inderdaad de mazelen hebt, dan is het belangrijk om ook geen bezoek te ontvangen, zegt Leenstra. "Zeker geen kwetsbare mensen, zoals baby's, zwangere vrouwen en mensen met een afweerstoornis."
"En als mazelen in het gezin is vastgesteld en broertjes en zusjes niet gevaccineerd zijn, dan is het ook belangrijk om broertjes en zusjes thuis te houden van school en hen niet te laten spelen met vriendjes, om verdere verspreiding te voorkomen."
4. Ik heb mijn kind niet laten vaccineren tegen mazelen, maar wil dat nu alsnog. Kan dat?
Ja, dat kan. Je moet dan een afspraak maken met het Centrum Jeugd en Gezin, waarlangs het Rijksvaccinatieprogramma loopt. Daar kunnen ze je vertellen waar en wanneer je terechtkunt voor de BMR-vaccinatie.
5. Ik ben geboren tussen 1965 en 1975 en daardoor niet gevaccineerd tegen de mazelen. Heeft een vaccinatie nog zin?
Van iedereen die voor 1965 is geboren, wordt aangenomen dat die mazelen heeft gehad. Tussen 1965 en 1975 kwamen mazelen weinig voor in Nederland. Mensen die na 1975 zijn geboren, kregen een mazelenprik als ze het Rijksvaccinatieprogramma volgden.
Ben je tussen 1965 en 1975 geboren, dan heb je waarschijnlijk dus geen mazelen gehad als kind, en ben je niet gevaccineerd. Toch is de kans volgens het RIVM groot dat je dan in je leven met mazelen in aanraking bent gekomen. Twijfel je daarover of heb je een kwetsbare gezondheid en wil je daarom toch graag nogmaals gevaccineerd worden, dan kan dat via de GGD. Er zal dan wel eerst een antistoffentest (bloedtest) worden gedaan om te kijken of je echt geen mazelen hebt gehad, anders is de – vrij dure – vaccinatie tegen mazelen niet nodig.