Werknemers depots PostNL en DHL fysiek uitgewrongen: te zwaar tillen en veel bukken

In de depots wordt onder grote tijdsdruk gewerkt, vaak door arbeidsmigranten en/ of laaggeschoolden. Het overgrote deel van het werk wordt gedaan door uitzendkrachten. "Een groep kwetsbare werknemers", zegt een woordvoerder van de Arbeidsinspectie. In de grotere depots werken per dienst soms wel 150 mensen. Per dag zijn er in de meeste depots drie tot vijf diensten.  

De dienst controleerde de arbeidsomstandigheden in 35 depots van de zes grootste pakketbezorgers van het land. Die hebben samen 99 procent van de markt in handen, en ongeveer 100 depots verspreid over het hele land. Het gaat om marktleider PostNL, DHL, UPS, DPD, GLS en FedEx, blijkt uit data van toezichthouder Autoriteit Consument en Markt. 

Volgende dag

Om welk bedrijf het ook gaat: het meeste werk in de depots wordt 's nachts gedaan. Dan komen namelijk de pakketjes binnen van de Bol.coms, Kruidvatten en Wehkamps van deze wereld. En die moeten de volgende dag bezorgd worden. 

Om dat voor elkaar te krijgen, moet het nodige gebeuren. De vrachtwagens van de (web)shops moeten worden gelost en de pakketten op een lopende band gegooid. Afwijkende pakketten (bijvoorbeeld qua gewicht) moeten op een aparte sorteerlijn.

Pakketten die verkeerd op de lopende band liggen, moeten goed worden gelegd. Vervolgens worden de pakketten verdeeld over rolcontainers, zakken of pallets. Die moeten worden verplaatst. En uiteindelijk in de welbekende bezorgbusjes geladen worden. 

Tijd is geld

Bij al dit werk is de mens 'de belangrijkste schakel', constateert de Arbeidsinspectie in het rapport. Vaak gaat een pakketje door meerdere handen, in een hoog tempo. De depots verwerken per dag tussen de tien- en honderdduizenden pakketten. Tijd is geld voor de bedrijven en dat wordt dan ook nauwgezet bijhouden, zag de Arbeidsinspectie. 

Het legen van een vrachtwagen duurt ongeveer drie kwartier tot een uur en een kwartier. Dat wordt door één persoon gedaan. Het legen van één rolcontainer gebeurt in een uur, ook weer door één persoon. In zo'n rolcontainer zitten tussen de 500 en 1100 pakketjes. 

Het inladen van de pakketten doen de chauffeurs zelf, zonder hulpmiddelen en tussen de 'af- en aanrijdende' andere vrachtwagens en bussen. "Hierdoor is er aanrijdingsgevaar. Deze bezorgers zijn vaak zzp'ers", schrijft de Arbeidsinspectie. 

Gevaarlijk werk

Het werk in de depots is ook niet zonder gevaar. De rolcontainers worden heel hoog volgeladen. Degene die ermee sjouwt, heeft hierdoor geen zicht. Of hij of zij loopt naast of voor de rolcontainer in plaats van deze voort te duwen. 

Hierdoor kan overbelasting ontstaan, bijvoorbeeld aan de wervelkolom. De volle karretjes zorgen er ook voor dat mensen te hoog moeten tillen of juist te diep. 

Geen weegschaal

En dan is er nog het gewicht van de pakketjes. Werknemers zouden niet meer dan 23 kilo mogen tillen, volgens een internationaal advies. En dat geldt dan nog voor een ideale werksituatie. Hoe moeilijker een pakket vast te pakken is, hoe minder het zou mogen wegen. 

Weliswaar hebben de depots een aparte sorteerlijn voor zware pakketten, maar geen weegschaal. Het is dus aan de werknemers zelf om in te schatten of een pakket te zwaar is of niet. Dat is namelijk niet aan de buitenkant te zien. Inspecteurs zagen dat er pakketten van 35 tot wel 45 kilo werden getild en dat zou niet uitzonderlijk zijn. In sommige depots worden pakketten tot wel 70 kilo geaccepteerd. 

Soms is een klein pakketje heel zwaar, en een grote juist heel licht. Alleen al het feit dat je dat als werknemer niet weet, is extra belastend. "Want het lichaam kan er niet op anticiperen", legt de Arbeidsinspectie uit. 

Er deugt dus maar weinig van. De bedrijven moeten op de korte en lange termijn maatregelen nemen om de werkdruk te verlichten. Zoals het aannemen van extra personeel en de werkzaamheden beter afwisselen. 

Totaalpakket maatregelen

Daarnaast moeten de bedrijven investeren in tilhulpen en afspraken over hoe hoog karren gevuld mogen worden. Ook moet duidelijker op de pakketjes staan hoe zwaar ze zijn. Als de bedrijven geen werk maken van dit 'totaalpakket' aan maatregelen, dreigt de Arbeidsinspectie harder in te grijpen.

Er zijn nu geen boetes uitgedeeld, maar als er bij controles volgend jaar geen verbetering te zien is, zou dat maar zo kunnen gebeuren. Een andere optie is dat de inspectie het werk stil legt. "Maar ik heb geen glazen bol, dus daar kan ik nog niet op vooruitlopen", aldus de woordvoerder. 

POsthNL, DHL en DPD: 'Al bezig'

"Het is goed dat er onderzoek is gedaan naar veilig en gezond werken in de hele branche", laat PostNL weten. Het bedrijf bestudeert het onderzoek, en voegt toe dat het al stappen heeft gezet. "Sinds begin 2024 hebben we een aantal maatregelen ingevoerd en versneld stappen gezet om het werk te verlichten", aldus het bedrijf dat een groot deel van de markt in handen heeft. 

DHL stelt in een reactie aan ANP dat de conclusies van de inspectie aansluiten bij 'allerlei initiatieven' die het bedrijf inmiddels al heeft ondernomen om de fysieke belasting te verminderen. Het bedrijf benadrukt dat de veiligheid en gezondheid van medewerkers "altijd de hoogste prioriteit moeten hebben."

En concurrent DPD Nederland erkent tegenover het persbureau eveneens de noodzaak om maatregelen te nemen die de fysieke belasting van werknemers verminderen. Het bedrijf zegt ook al langer bezig te zijn met initiatieven om het werk te verlichten.