Plotseling gaten in wegdek: op veel plekken in Nederland sinkholes gespot
Op meerdere plekken in Nederland zijn de afgelopen weken zogenoemde 'sinkholes' ontstaan: kleinere tot enorme gaten in het wegdek. De gaten zijn vermoedelijk veroorzaakt door de hevige regenval van de afgelopen tijd. Hoe ontstaat een sinkhole en gaan we dit nu vaker zien?
De gaten werden onder meer in Eindhoven, Breda, Nijmegen, Enschede, Baarn en Zwijndrecht gespot. De kans is groot dat het natte weer inderdaad een rol heeft gespeeld. "Regen vergroot zeker de kans op sinkholes", zegt Ronald van Balen, geoloog aan de Vrije Universiteit Amsterdam (VU).
Gat in de stoep
Maar sinkholes kunnen ook ontstaan door een lekkage in het afvalwatersysteem. In beide gevallen trekt het regenwater of het water van een lekkage de bodem in waardoor de grond wegspoelt.
"Het water neemt stukjes zand mee en dat creëert een grote, instabiele holte", legt Van Balen uit. "Er is dan geen draagkracht meer en uiteindelijk ontstaat er een gat in de stoep."
Om een sinkhole te verhelpen, moet de weggespoelde grond weer aangevuld worden. Hierbij moet eerst de afwatering of een eventuele kapotte rioolleiding verbeterd of gerepareerd worden. In periodes van veel regen kan de reparatie pas later plaatsvinden.
Extreme situatie
Dat was onder andere het geval in Eindhoven. Wethouder Rik Thijs spreekt van een 'extreme situatie' in zijn stad. "Het grondwater staat extreem hoog door de grote hoeveelheid regen van de afgelopen maanden", zegt Thijs. "Daardoor komt er ook meer druk op het riool."
"Het kan voorkomen dat er nu grotere lekkages zijn, die tijdens eerdere inspecties niet te zien waren. Om dit te kunnen bevestigen, zullen we de plekken waar nu de gaten vallen opnieuw inspecteren om te zien wat de oorzaak was."
Sinkholes voorspellen
In Delft proberen onderzoekers het ontstaan van sinkholes in ons land te voorspellen. "We werken met satellieten die sinkholes zien aankomen", vertelt Ramon Hanssen, hoogleraar geodesie aan TU Delft.
Hanssen beaamt dat de sinkholes door hevige regenval en een lekke riolering veroorzaakt kunnen worden. De onderzoekers kijken echter naar oorzaken met een langere aanlooptijd.
Een voorbeeld daarvan is een kade in Amsterdam: die was ingestort waarna het water van de grachten ervoor zorgde dat de grond weglekte. "Via de satellietbeelden kunnen we dit soort situaties dus observeren en met data een volgende sinkhole herkennen", vertelt Hanssen.
Een sinkhole wordt niet zomaar opgemerkt. "De aanlooptijd kan jaren zijn", zegt Hanssen. "De grond verzwakt dan steeds sneller en ineens stort het in. Als het langere tijd ergens sterk regent, dan zien we het wel via de satellieten."
Niet levensbedreigend
Volgens geoloog van Balen is Nederland extra gevoelig voor sinkholes omdat ons land weinig harde grond bevat. "Veel plaatsen hebben een slappe grond die bestaat uit zandkorreltjes en kleideeltjes."
Toch is er vooralsnog geen reden tot zorg. "Sinkholes zijn hier niet zo groot dat ze levensbedreigend zijn", zegt de geoloog. "Je kunt erover struikelen of misschien zak je even weg, maar in andere gebieden zijn ze veel spectaculairder, zoals in Amerika."
"Die zijn supergevaarlijk, waarbij huizen en auto's erin verdwijnen", vervolgt Van Balen. Al is het voor ouderen wellicht wel oppassen geblazen. "Voor oudere mensen zijn ze misschien wel wat gevaarlijker, want zij verliezen makkelijker hun evenwicht."