Verkoop medicijnen gaat te makkelijk: 'Onschuldig middel wordt opeens dodelijk'

Het IMV maakt zich vooral zorgen dat veel medicijnen gewoon bij de supermarkt te koop zijn. Zonder tussenkomst van een persoon, zoals dat bij drogisterijen bijvoorbeeld wel het geval is. Volgens de organisatie zijn de gevaren bekend en niet nieuw.

Ruud Coolen van Brakel is directeur van het Instituut Verantwoord Medicijngebruik (IVM). "Er is nu geen enkele drempel om paracetamol of ibuprofen te kopen", zegt hij tegen RTL Nieuws. Volgens hem weten consumenten vaak dus niet welke gevaren ze lopen bij bepaalde medicijnen.

Drop, maandverband en tijdschriften

Coolen van Brakel noemt als voorbeeld zalf tegen schimmelnagels. "Die mag je niet gebruiken als je last heb van trombose, want zo'n zalf houdt stolling tegen. Dat soort middelen liggen nu tussen de drop, het maandverband en tijdschriften."

"Het grootste gevaar is dat er vroeger iemand met een drogisterij-achtergrond achter een balie stond, ook bij de supermarkt en nu niet meer", zegt Coolen van Brakel. "Als iemand van 15 elke week laxeermiddel komt halen en steeds magerder wordt, moet iemand zeggen: 'Dit krijg je niet meer mee.' Er moet iemand op de werkvloer zijn die zoiets signaleert en informatie kan geven."

Acute vergiftiging

Als dat niet gebeurt, bestaat er een kans dat iets misgaat. In Nederland voorziet het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum (NVIC) hulpverleners en artsen van informatie over acute vergiftigingen, de behandeling en mogelijke gezondheidseffecten daarvan. De informatielijn van het NVIC is 24 uur per dag bereikbaar via 030-274 8888 en ook online kun je terecht met vragen.

In 2018 ontvingen zij 48.000 telefonische informatieverzoeken over vergiftigingen bij mensen of dieren. De site werd dat jaar 95.000 keer geraadpleegd.

Risico's en symptomen

Het IVM heeft zelf een top 9 van geneesmiddelen(-groepen) en bijbehorende risicowaarschuwingen en adviezen gemaakt. Er is ook een uitgebreide lijst met informatie over dat soort waarschuwingen en hoe je symptomen bij jezelf herkent. Uit cijfers van het NVIC blijkt dat het met deze middelen in 2016, 2017 en 2018 het vaakst iets misging:

Geert Jan van Loenen werkt als huisarts in Hengelo en hij merkt dat veel patiënten zich niet realiseren dat juist op het oog onschuldige medicijnen de oorzaak zijn van hun problemen. Zoals bijvoorbeeld ouderen die ibuprofen nemen. "Dat heeft effect op de bloedstolling en op de maag-, slokdarm-, en nierfunctie. Zeker in combinatie met een hoge bloeddruk is dat een gevaarlijke situatie", zegt hij tegen RTL Nieuws.

'Onschuldige pijnstillers'

Volgens Van Loenen is het een onderschat probleem. De nummer 1 op de lijst van het NVIC ziet hij in zijn praktijk ook vaak langskomen. "Paracetamol is een uitstekend middel als je de voorgeschreven dosering gebruikt. Maar stel nou dat je een doosje wegslikt, is het ineens dodelijk. Bij ibuprofen is dit ook gevaarlijk en hoe meer je daarvan neemt, hoe groter de kans is op maagproblemen."

De grootste risico ligt ook volgens Van Loenen bij de informatieverstrekking of juist het gebrek daar aan. "Als wij ibuprofen voorschrijven aan iemand boven de 60 jaar, krijgt de patiënt een maagbeschermer mee. Dat gebeurt niet altijd in supermarkten, terwijl dat wel belangrijk is voor deze patiënten. We willen onschuldige pijnstillers zo beschikbaar mogelijk maken, maar we moeten wel waken voor onverantwoord gebruik."

Reactie Albert Heijn op de brandbrief:

Albert Heijn heeft in zo'n 400 winkels in het schap met geneesmiddelen een tablet waarmee de klant meer informatie over de werking en het gebruik van geneesmiddelen kan vinden, of via een audio- of videoverbinding advies op maat van een gediplomeerd assistent drogist kan krijgen.

In winkels waar de tablet niet aanwezig is, is op openingstijden voor minimaal 32uur per week een (assistent-)drogist aanwezig om klanten verantwoorde zorg te bieden. Iedere winkel staat uiteraard onder toezicht van een drogist.

De Inspectie voor de Gezondheid staat 100 procent achter het gebruik van de tablet.