Aaron (25) kreeg een dwarslaesie door lachgas: 'Ik heb zó veel spijt'

Tijdens het telefonische interview met Aaron klinkt aan de andere kant van de lijn een haast piepend zuiggeluid. Het is het geluid van Aaron die lachgas uit een ballon inhaleert. Het is het geluid van Aarons verslaving.

Hoe het begon

Die begon zes maanden terug – 'nog niet eens zo heel lang geleden'. Aaron (echte naam bekend bij de redactie) zat bij vrienden thuis. Er ging een ballonnetje rond, zoals een chipszak rondgaat. Aaron nam een teug. En nog een. En nog een.

"Ik deed het om me goed te voelen", zegt Aaron. "En nu doe ik het omdat ik me zónder lachgas heel slecht voel."

Want van één ballon op een avond, met de hele vriendengroep, ging het al snel naar een paar tanks op een avond. "Uit één tank kunnen honderd tot tweehonderd ballonnen komen", zegt hij. "Dus ja. Dat is best veel. Niet heel goed voor je lichaam. Dat wist ik toen al wel, maar ik voelde het pas een paar weken geleden."

Het begon met tintelingen, een slap gevoel in zijn benen. En toen werd Aaron op een dag wakker en kon hij zich niet meer bewegen. "Ik kon mijn benen gewoon niet meer optillen. Heel raar. Ik dacht meteen: kut, dat komt door het lachgas." Er was paniek. Bij hem, bij zijn vriendin, zijn familie. "Ik viel gewoon op de grond toen ik probeerde te lopen."

'Enorme schade'

Voor het eerst is in kaart gebracht hoeveel slachtoffers van lachgas er in het ziekenhuis zijn behandeld en wat de exacte lichamelijke schade is. Neurologen zagen het afgelopen jaar meer patiënten dan ooit en het aantal slachtoffers blijft toenemen.

Tenminste 64 jongeren zijn de afgelopen twee jaar met een gedeeltelijke dwarslaesie in het ziekenhuis behandeld vanwege het gebruik van lachgas. Dat blijkt uit een steekproef van de Nederlandse vereniging voor Neurologie (NVN). De schade kan enorm zijn en de slachtoffers zijn jong: gemiddeld 22 jaar oud.

In een rolstoel

De huisarts stuurde Aaron direct door naar het ziekenhuis. Hij kwam in een rolstoel terecht, want lopen ging echt niet meer, en toen kwamen er allerlei onderzoeken. "Ik ben maar meteen eerlijk geweest", zegt Aaron. "Ik heb meteen gezegd: 'Luister, ik gebruik lachgas. Heel veel. En ik ben er verslaafd aan'."

De uitslag van de MRI-scan is er nog niet, maar de artsen verwachten volgens Aaron dat hij een dwarslaesie heeft. "Ze weten niet of het tijdelijk is, of blijvend. Ze weten niets. Ik kan mezelf wel voor mijn kop slaan, hoor. Ik ben 25 en verslaafd, ik heb de conditie van een oude opa. Maar ja, ik ben een volwassen man. Dit is nu eenmaal de consequentie van mijn gedrag. Terugkijken? Dat heeft geen zin."

Verslavingskliniek

Hij zegt even niets meer. Er is weer een inhalerend geluid te horen, en het piepen van een ballon.

In het begin ging hij er even out van, maar nu niet meer: daarvoor heeft hij 'al te lang te veel gebruikt'. Hij zou graag luisteren naar de artsen en 'per direct stoppen met dat spul', maar hij kan het niet. "Zodra ik stop, voel ik me misselijk, duizelig, wil ik alleen maar slapen, voel ik me heel down. Ik sta op het punt bij een verslavingskliniek te beginnen met een afkickprogramma, een dagbehandeling."

Hoe blijvend is de schade? 

Een dwarslaesie door lachgasgebruik ontstaat vaak sub-acuut, weet neuroloog Lucille Dorresteijn. "Mensen met een sub-acute dwarslaesie zijn niet van de één op de andere dag verlamd. Ze voelen vaak eerst al een tijdje een tinteling, kunnen steeds minder goed op hun benen staan."

Het gebrek aan vitamine B12 zorgt ervoor dat het misgaat in het ruggenmerg: de 'snelweg' waar zenuwbanen overheen lopen en waarmee de spieren vanuit het brein worden aangestuurd. "Bij lachgas ontstaat er vaak een gedeeltelijke dwarslaesie", zegt Dorresteijn. Daarbij is de patiënt vaak niet helemaal verlamd, en is er kans op herstel. "We zien dat vitamine B12 voor herstel zorgt bij dit soort patiënten, maar we weten niet of het voor allemaal geldt."

Hij slikt en spuit nu B12 om zijn vitaminevoorraad op peil te houden: lachgas veroorzaakt een tekort aan B12, en dat kan schade aan je ruggenmerg veroorzaken.

"Maar ik kan vitamines spuiten wat ik wil, mijn conditie is ernstig achteruitgegaan. Ik kan niet eens fatsoenlijk een rondje om mijn huis lopen. Ik strompel. Bizar, want ik ben jong, was een fitte jongen, stond een paar keer in de week in de sportschool. Ik vraag me af of ik dat ooit weer kan."

"Het is alsof je je evenwicht de hele tijd verliest, alsof je omvalt", vult zijn vriendin aan. Ze zit naast hem op de bank. En ja: ook zij gebruikt lachgas.

(Tekst gaat door onder de video)

Het lopen gaat 'ietsje beter'. Langzaam. De rolstoel verruilde hij voor krukken, de krukken gebruikt hij nu alleen voor de langere afstanden. "Daarom heb ik wel hoop dat die verlammingsverschijnselen tijdelijk zijn. Maar je weet niet of het terugkomt."

Bang is hij niet. Zijn familie en vrienden wel. Die hebben vaak gevraagd – of nee, gesmeekt zelfs – of hij wil stoppen. "Ik heb wel spijt dat ik eraan begonnen ben. Want weet je? Het gevaar is gewoon dat je niet precies weet hoeveel je binnen krijgt. Want je gaat maar door en" – weer een zuiggeluid – "dan kan het je hele leven beïnvloeden."

Geen pottenkijkers

Daarom vertelt hij één keer, anoniem ('ik wil geen pottenkijkers') zijn verhaal. "Ik wil iedereen die het af en toe doet of het wíl gaan doen, van dat idee afbrengen. Het lijkt zo onschuldig, maar het kan echt schadelijk zijn. Mensen moeten stoppen. En ik ook."

Aan de andere kant van de lijn klinkt weer een zuiggeluid.