Er is nu een telefoonlijn voor ouders: 'Ben ik wel een goede moeder?'

'Ben ik een goede moeder als ik mijn kind soms achter het behang wil plakken?', 'Wat moet ik doen met mijn puberzoon die alléén maar wil gamen?' of 'Mijn ex en ik worden het niet eens over de opvoeding van onze dochter.'

Schaamte

Het zijn allemaal vragen die Lisette Reuvers en haar collega's dagelijks krijgen. Soms in paniek, soms worden de vragen juist zachtjes gesteld, en valt er enige vorm van schaamte te horen.

Reuvers bedacht de telefoonlijn samen met drie andere vrijwilligers die ze kent van de Nationale Denktank, een stichting die onderzoek doet naar maatschappelijke problemen. "We dachten: als kinderen een telefoonlijn hebben, waarom ouders dan niet?"

Een goed moment

Het idee ontstond tijdens de coronacrisis. Toen ze hoorden dat de Kindertelefoon vaker werd gebeld, besloten ze de Oudertelefoon ook écht in het leven te roepen.

"We dachten: als we gezinnen willen steunen in deze periode, dan moeten we dat via de ouders doen", vertelt Reuvers. "Het is beter dat ze losgaan tegen ons, dan tegen hun kinderen."

Inmiddels zijn er dertig vrijwilligers, die worden getraind door hulpverleners en gesprek-experts, en een achtergrond hebben in de zorg, pedagogiek of het onderwijs. Alle vrijwilligers werken vanuit huis in shifts. Soms komt er één telefoontje per dag, soms tien of twintig.

Luisterend oor

De onderwerpen zijn 'heel uiteenlopend'. "We houden het laagdrempelig, en zijn er in eerste instantie voor de ouders die gewoon een luisterend oor wil. Of onzeker zijn, of ergens over twijfelen. En dan gaan we ervan uit dat de oplossing ook zelf bij de ouders ligt."

"Ik kan me heel goed voorstellen dat er in zo’n onzekere periode als de afgelopen maanden, behoefte is aan een luisterend oor of iemand die even meedenkt", zegt Lieneke Jooren. Ze is gezinspedagoog en opvoedondersteuner, schreef het boek Opgroeien in het hedendaagse gezin, en zag zelf ook in haar werk, de laatste maanden meer ouders die het even niet meer wisten.

"Het is ook goed om in de gesprekken die volgen, uit te gaan van de kracht van de vader of moeder zelf", volgens Jooren. "Vaak weten ze zelf wel wat ze moeten doen, maar hebben ze even wat extra support nodig."

Jooren zegt dat het de afgelopen tientallen jaren steeds lastiger is geworden voor (jonge) ouders om op een laagdrempelige manier ondersteuning te krijgen. "Er is veel wegbezuinigd. Neem nou de cursussen die ouders op scholen krijgen, of van die themabijeenkomsten over bijvoorbeeld grenzen en regels stellen, of hoe ga je om met een puber. Die waren er in de jaren 90 nog volop, maar nu veel minder."

Angst voor afpakken

Dat, in combinatie met de individualisering van onze samenleving, waarin mensen graag alles 'achter hun eigen voordeur houden', maakt dat het voor ouders lastig is om even te checken bij een expert of andere ouder: doe ik het goed? Hoe kan ik het anders doen?

"Bovendien", zo stelt Jooren, "is er ook veel angst bij ouders. Ze zijn vaak bang dat hun kind meteen wordt afgepakt. Dat is natuurlijk niet terecht, die angst, maar hij zit er wel."

Volgens Jooren ligt er best wel een taboe op hulp vragen. "Vroeger was het makkelijker, dan ging je gewoon even naar de buurvrouw, dat was allemaal wat laagdrempeliger en mensen leefden veel meer samen.Nu denken veel ouders dat ze de perfecte ouder moeten zijn, maar hoe kan dat als je het nog nooit heb gedaan? Je ziet vaak dat ouders toch bellen omdat ze op zoek zijn naar bevestiging. Overal zijn onzekerheden, en overal zijn problemen."

Vermoedens van kindermishandeling

Soms kleine problemen, maar soms ook grotere, waarvoor de vrijwilligers de bellers kunnen doorverwijzen naar andere instanties of deskundigen. Zoals bij vermoedens van kindermishandeling door de ex-man of -vrouw. Of gescheiden ouders die het niet eens worden over de opvoeding.

"En laatst belde er een man van in de 80, die al tien jaar geen contact meer had met zijn volwassen kinderen. Toen besefte ik wel: dat zijn óók ouders. En die onzekerheid, of die twijfel of vragen, gaan dus nooit over."

En daarom gaan Reuvers en de vrijwilligers 'gewoon door' met de telefoonlijn. Ook na de zomervakantie, als de kinderen weer naar school gaan. "Die onzekerheid en die kleine of grote zorgen gaan niet weg als corona vroeg of laat is verdwenen", zegt Reuvers.

Jooren hoopt dat de vrijwilligers de mensen met de heftigere problemen doorverwijzen naar de juiste instanties. "Dat is wel heel belangrijk. Sommige mensen die bellen zijn kwetsbaar, lijkt me, en hebben écht hulp nodig" 

Waar is de juiste hulp?

De pedagoog benadrukt dat het belangrijk is dat vrijwilligers voldoende expertise en ervaring hebben om ouders te begeleiden, en dat ze weten waar ze mensen naartoe moeten doorverwijzen. Het kan volgens Jooren best lastig zijn om als vrijwilliger goed voor ogen te hebben waar de juiste hulp te vinden is.

Vooral voor ouders die het over lichtere onderwerpen willen hebben, denkt Jooren dat het goed is om zo'n vraagbaak te hebben. "We moeten opvoedvragen normaliseren, laten zien dat iedereen ze heeft. Als ik cursussen aan ouders geef, dan vraag ik aan het eind wat ze het meest waardevol worden. En dan is altijd het antwoord: 'Dat ik nu hoor en inzie dat ik niet de enige ben'."