Toeslagenaffaire: Wiebes zegt niets te weten van 'buikpijn' bij topambtenaren
Voormalig staatssecretaris van Financiën Eric Wiebes heeft nooit geweten dat ambtenaren moeite hadden met de manier waarop regels rond de kinderopvangtoeslag werden uitgewerkt. Dat zei hij vandaag voor de parlementaire commissie die de toeslagenaffaire onderzoekt.
Verschillende topambtenaren verklaarden vorige week onder ede dat ze hun zorgen over het systeem vaak hadden aangekaart bij de politieke top. Zij konden er moeilijk mee leven dat ouders grote bedragen aan toeslagen moesten terugbetalen als ze niet volledig hadden voldaan aan de eigen bijdrage, een veel kleiner bedrag.
Antwoorden op Kamervragen
Wiebes gaf wel toe dat de fraudejacht 'op een kolossale manier is misgegaan'. Ook spreekt hij over zijn eigen antwoorden op Kamervragen van Pieter Omtzigt (CDA). Die vroeg of er ouders waren die grote schade geleden hebben door het stopzetten van de kinderopvangtoeslag in 2014. Wiebes zei toen dat daar niets van was gebleken. Hij is het er nu ook wel over eens dat dat fout was.
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
Onlangs verscheen een nota in de media waaruit zou blijken dat Wiebes op de hoogte was van de harde werking van de regels. Maar Wiebes zelf zag dat juist als een waarschuwing dat de afdeling Toeslagen van de Belastingdienst mogelijk 'te soft' was, zegt hij.
Hij herkende de nota niet uit die tijd, benadrukte hij. In voorbereiding op het verhoor heeft hij het document wel gelezen.
Dieptriest en schandalig
Ook Frans Weekers, voormalig staatssecretaris van Financiën, zei niet te weten dat ouders die stonden ingeschreven bij van fraude verdachte gastouderbureaus, vaak zomaar enorme bedragen aan kinderopvangtoeslag moesten terugbetalen.
De commissie vroeg hem over het handelen van de speciale fraudeteams CAF, die in zijn tijd achter mogelijk frauderende organisaties zoals gastouderbureaus aangingen. Hij zei het niet te weten. "Anders had ik wel ingegrepen", bezweert Weekers. Wat er met ouders is gebeurd in de toeslagenaffaire is volgens Weekers 'dieptriest' en 'schandalig'.
'Steeds verrast'
Weekers zegt dat hij elke keer weer opnieuw verrast werd als incidenten en problemen naar boven kwamen via de media, via Kamerleden, terwijl het niet op zijn bureau kwam, zei hij. Dat gebeurt nu nog altijd bij huidige staatssecretarissen. Dat komt volgens Weekers doordat 'op bepaalde plekken onvoldoende maatschappelijke antenne aanwezig was binnen de dienst'.
Asscher: 'Ik had moeten doorvragen'
Voormalig minister Lodewijk Asscher van Sociale Zaken zegt signalen te hebben gemist dat de toeslagenregels hard konden uitpakken voor ouders die kinderopvangtoeslag ontvingen. "Ik heb niet doorgehad dat er zoveel onrecht en leed onder lag", erkent hij. "Daar had ik wel achter kunnen komen als ik had doorgevraagd."
Als minister was Asscher verantwoordelijk voor de regels rond de kinderopvangtoeslag. Uit documenten die de afgelopen tijd naar boven kwamen, bleek ook dat aan Asscher werd gevraagd of deze wet in stand moest worden gehouden. Net als voormalig staatssecretaris Eric Wiebes (Belastingdienst) zag Asscher daar geen roep in om de regels los te laten, maar juist om ze aan te scherpen.
'Antwoord waar ik me voor schaam'
Asscher erkent ook dat hij tekort is geschoten toen hij brieven van gedupeerden ontving. Mensen die op deze manier om hulp vroegen kregen van hem een 'koude brief' terug waarin hij wel begrip toonde, maar ook schreef dat hij niet in individuele gevallen kon treden.
"Het is een antwoord waar ik me nu toch een beetje voor schaam", zegt Asscher. Ook hier had hij moeten doorvragen, vindt hij. Dan was hij er wellicht eerder achtergekomen dat deze gevallen niet op zichzelf stonden.
De verhoren van de politieke hoofdrolspelers, komende week:
Woensdag:
Oud-staatssecretaris van Financiën Menno Snel en toenmalig staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Tamara van Ark (nu minister voor Medische zorg) moeten uitleggen wat zij deden en nalieten om de toeslagenaffaire op te lossen.
Donderdag:
Op de laatste dag van de openbare verhoren moeten minister Wopke Hoekstra (Financïen) en minister-president Mark Rutte terugblikken op hun rol, en waarom het zo lang duurt voordat ouders worden gecompenseerd.
De Parlementaire Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag wil het eindrapport 17 december publiceren. In januari volgt een debat in de Tweede Kamer over de politieke conclusies.