Afscheid nemen van Peter R. de Vries 'is onderdeel van de verwerking'

Een van de eerste keren dat we zo'n massaal afscheid zagen, was bij prinses Diana, herinnert traditiedeskundige Ineke Strouken zich. In Nederland gebeurde dat bij André Hazes, voor wiens afscheid de Arena werd afgehuurd.

Bijna alsof hij familie was

"Maar als je naar de geschiedenis kijkt, dan is het eigenlijk een normaal fenomeen", zegt Strouken. "Als iemand stierf, zeker als die jong was, het plotseling gebeurde en diegene een bepaalde lokale bekendheid genoot, dan rouwde de hele gemeente."

De meeste mensen die morgen afscheid zullen nemen van Peter R. de Vries, hebben hem niet persoonlijk gekend. Dat is niet verwonderlijk, zegt Strouken. "Mensen hebben wel het gevoel dat ze hem kenden, bijna alsof hij familie was, omdat hij vaak op tv was."

"Hij was voor veel mensen ook een held. Hij kwam op tegen onrecht, was er voor de zwakkeren. Hij deed en durfde dingen die veel van ons niet durven. En er is de herkenbaarheid: veel mensen kennen de omgeving waar hij is vermoord, die wonen of werken daar in de buurt, lopen vaak door die straat."

Shock en boosheid

Daarnaast speelt de manier waarop Peter R. is overleden mee. "We werden overvallen door de enorme heftigheid. Het is een combinatie van shock en boosheid. Het onrecht dat hij is vermoord. Dat dit in Nederland kan gebeuren, dat mogen we niet accepteren."

Dat mensen nog weleens denken dat (een deel van) degenen die morgen afscheid gaan nemen, een soort ramptoeristen zijn die 'een leuk dagje uit' hebben, weerspreekt Strouken. "Mensen gaan daarheen vanuit een eerlijk, puur gevoel. Ze willen hun medeleven betonen met de familie, laten zien dat zij het niet eens zijn met wat er is gebeurd. Dat ze geschokt zijn en meerouwen."

Strouken denkt dat het goed is dat de familie iedereen die dat wil de mogelijkheid biedt om op deze manier afscheid te nemen. "Het helpt mensen verwerken wat er is gebeurd. Net zoals het neerleggen van bloemen op de plek van de moord dat doet. Ook als mensen er niet naartoe gaan, dan zullen ze het bijvoorbeeld op tv zien, zodat ze er toch een beetje bij zijn."

Hoe wordt het afscheid in goede banen geleid?

Coronamaatregelen, veiligheidsmaatregelen en vooral héél veel mensen, die toch in een intieme sfeer afscheid willen nemen. Het afscheid van Peter R. de Vries in Theater Carré vergt veel organisatie. "Het belangrijkste is ervoor zorgen dat de familie in bescherming wordt genomen en het afscheid krijgt dat ze wil", zegt directeur Hans Bleijerveld van het Team Bijzondere Uitvaarten van Monuta, dat het afscheid organiseert.

"Peter wilde dat zoveel mogelijk mensen die dat willen, afscheid zouden kunnen nemen. Tegelijkertijd heeft de familie behoefte aan een intiem en persoonlijk afscheid", vertelt Bleijerveld. Daarom is ervoor gekozen om het afscheid uit een publiek gedeelte op woensdag en een besloten gedeelte op donderdag te laten bestaan.

Mensen die woensdag afscheid willen nemen, moeten er rekening mee houden dat er een wachtrij is. "Maar als ze binnen zijn, dan moeten ze ook waardig afscheid kunnen nemen. Daarom laten we de rij steeds even op iets meer afstand wachten als mensen bij de baar staan."

Ook zullen medewerkers van het team ervoor zorgen dat de wensen van de familie en corona- en veiligheidsmaatregelen worden gerespecteerd. "Er staan mensen van ons in de buurt van de baar om te voorkomen dat mensen selfies maken, de familie vindt het belangrijk dat dat niet gebeurt."

Samen met onder andere de politie en de gemeente wordt daarnaast gezorgd voor de veiligheid. Mensen mogen bijvoorbeeld geen grote tassen meenemen naar binnen. En verder zijn er zoals de politie en gemeente zeggen 'zichtbare en onzichtbare veiligheidsmaatregelen'. 

"Maar bovenal zijn we er om ervoor te zorgen dat de sfeer passend is", zegt Bleijerveld. "Als mensen een praatje willen maken of emotioneel zijn, dan zijn we er voor hen."