Kopstukken VVD, D66, CDA voor gespannen formatieweekend op de hei
Een weekendje weg van het Binnenhof: dat was het idee van informateur Johan Remkes toen hij de partijleiders van VVD, D66 en CDA uitnodigde op landgoed de Zwaluwenberg in Hilversum. Maar met het aftreden van minister van Buitenlandse Zaken Sigrid Kaag (D66) en defensieminister Ank Bijleveld (CDA) lijkt de druk om tot een nieuw kabinet te komen, toe te nemen. Datzelfde geldt voor de spanning tussen de partijen.
Zo bleek gisteren dat het CDA overrompeld werd door het besluit van Kaag om op te stappen. "Er zullen wel wat dingen moeten worden uitgesproken", zegt een betrokkene. Zaak is dan wel om snel door te gaan naar het gesprek over de formatie van een nieuw kabinet, vinden de partijen.
Nieuw kabinet
Dat zoveel bewindspersonen zijn afgetreden en dat juist de ChristenUnie donderdag voor een motie van afkeuring tegen het kabinet stemde, zorgt ervoor dat de overige drie partijen nu 'maximale' druk voelen om snel tot de vorming van een nieuw kabinet over te gaan, zegt een ingewijde.
Tot een bepaalde hoogte zijn de partijen ook meer op elkaar aangewezen. Niet alleen door de houding van de ChristenUnie, met wie VVD en CDA graag in een volgend kabinet stappen. Maar ook door de rol van de PvdA en GroenLinks, met wie Kaag wil regeren. Het was juist de PvdA die de motie van afkeuring tegen het kabinet, en in het bijzonder Kaag en Bijleveld, indiende.
Het ontspannen weekend dient ook om de verhoudingen wat recht te trekken, denkt politiek verslaggever Frits Wester. "Even samen wat tijd doorbrengen zonder dat de pers er de hele tijd bovenop zit." Hoe zo'n weekend er dan uitziet? "Tussen het formeren door gaan ze wandelen en ze drinken nog een borrel. Het is meer casual."
Minderheidskabinet
Remkes moet tussen de politieke crises door met deze partijen op zoek naar een minderheidskabinet. Het 'weekendje op de hei' moet voor een doorbraak zorgen. De VVD heeft aangegeven wel met D66 en CDA te willen regeren. CDA-leider Wopke Hoekstra zei vorige week op het congres dat zijn partij graag regeringsverantwoordelijkheid wil nemen. Van D66 zal duidelijkheid worden verlangd, hoewel die partij zich ook afwachtend zal opstellen.
D66'ers zeggen dat er in het weekend vooral inhoudelijk stappen moeten worden gezet. Informateur Remkes ziet het na het zomerreces op hoofdlijnen gepresenteerde stuk van Kaag en VVD-leider Mark Rutte als 'een mogelijk startpunt, ondanks dat dit is geschreven door twee fracties vanuit een liberale visie' en het stuk 'een financieel kader ontbeert en een beperkte omvang heeft'.
Opstappen ministers
Het was afgelopen week een turbulente tijd op het Binnenhof met het opstappen van Kaag en Bijleveld als ministers. Kaag trad terug als minister van Buitenlandse Zaken nadat de Tweede Kamer een motie van afkeuring had gesteund vanwege de chaotisch verlopen evacuatie uit Afghanistan. Ze gaat wel door als fractievoorzitter van D66.
Ook defensieminister Bijleveld stapte een dag later op vanwege de motie van afkeuring. Een dag eerder, toen een Kamermeerderheid de motie steunde, weigerde ze nog op te stappen. "Het kabinet, inclusief mijzelf, heeft gisteren al aangegeven dat er dingen niet goed zijn gegaan. Mijn prioriteit ligt nog steeds bij het in veiligheid brengen van tolken die nog in Afghanistan zijn", zei ze daarover.
