Druilerige dag na reeks hete dagen? Klimaatsceptici grijpen hun kans

Begin van de week, op maandag en dinsdag, had Nederland te maken met temperaturen boven de 30 graden. Dinsdag liep de temperatuur op veel plekken zelfs op tot boven de 35 graden. Een greep uit de reacties: 'In de zon is het niet te doen', 'je wordt helemaal gek buiten het zwembad' en 'ik vind warmte wel fijn, maar deze warmte is een beetje té'.

Hoe mensen de hitte van afgelopen dinsdag te lijf gingen, zie je in deze video:

Het Nationaal Hitteplan trad vanaf maandag in werking, omdat de hitte ertoe kan leiden dat kwetsbare groepen, zoals ouderen, gezondheidsproblemen kunnen ervaren, aldus het RIVM. Daarbij kan het gaan om ongemakken zoals vermoeidheid, hoofdpijn en concentratieproblemen. Maar ook om ernstiger problemen zoals uitdroging en hitteberoerte.

Dit plan gold tot donderdag. Na woensdag – toen het gemiddeld 28 graden was – daalde de temperatuur namelijk flink. Met zo'n 20 graden, aardig wat wind én behoorlijk wat regen was het gisteren niet bepaald zomers.

Best fijn, toch? Nou, voor behoorlijk wat mensen was de weersverandering reden genoeg om de draak te steken met de hitteprotocollen en hittewaarschuwingen aan het begin van de week. Hitteprotocollen zijn overdreven, vindt Cienepien:

Ook verschenen plaatjes van grijze luchten met daarbij de ironische tekst 'hittegolf':

En zou er sprake zijn van klimaathysterie:

Hebben deze mensen een punt, is de vraag. Om te beginnen was er in Nederland geen sprake van een hittegolf, zoals menig twitteraar beweert. "In Zuid-Europa was een hittegolf, maar niet in Nederland", zegt Magdel Erasmus, meteoroloog bij Buienradar. "Van een hittegolf is sprake als het vijf dagen lang warmer is dan 25 graden waarvan op drie dagen de temperatuur boven de 30 graden uitkomt. Met andere woorden: het is een serie van vijf zomerse dagen waarvan er zeker drie tropisch zijn."

En hitte kan daadwerkelijk gevaarlijk zijn. Dat blijkt wel in Zuid-Europa, waar de extreme hitte heeft geleid tot honderden doden. Vooral ouderen die door aandoeningen waren verzwakt, werden het slachtoffer.

"Maar net zoals in Zuid-Europa wordt gewaarschuwd voor extreme temperaturen, gebeurt dat in Nederland ook", zegt Erasmus. "En dinsdag was het 39,5 graden, dat is extreem." Het Nationaal Hitteplan is dan nodig om de negatieve gezondheidseffecten voor vooral ouderen en chronisch zieken te beperken. "Ook al is het maar twee dagen heet, het blijft heet op die dagen, en dat heeft gezondheidsgevolgen voor sommige mensen. Je moet daarvoor waarschuwen."

Dat twee dagen na zo'n hete dag dan een relatief koudere dag volgt, zegt dan niets over het gevaar van zo'n extreem warme dag. "Daar gaat het niet om. Tijdens de hete dagen hadden we te maken met een hogedrukgebied. We zitten op dit moment in een andere luchtsoort. We hebben te maken met hoge- en lagedrukgebieden die over het land trekken, wat ook kan zorgen voor koudere dagen."

Klimaatsceptici

Maar zo'n druilerige dag na zulke warme dagen veroorzaakt bij sommige mensen toch verbazing. Vooral klimaatsceptici, mensen die betwijfelen of de mens verantwoordelijk is voor klimaatverandering, zien hun gelijk bevestigd. Een foto van een grijze lucht met de tekst 'hittegolf?' past daar dan goed bij.

Volgens klimaatspecialist van RTL Nieuws Bart Verheggen betekent klimaatverandering niet opeens dat het overal droog gaat worden. "Het weer is heel veranderlijk", zegt hij. "Maar dat neemt niet weg dat we steeds meer kans hebben op extreem hoge temperaturen. Dat we afgelopen dinsdag bijna te maken hadden met 40 graden hield je vijf jaar geleden niet voor mogelijk."

Kijken naar het geheel

Hij benadrukt dat dit niet meteen betekent dat druilerige zomerdagen uitblijven. "Nee, je moet kijken naar het geheel, niet naar een paar dagen", zegt Verheggen. "Sommige mensen zeggen vaak bij 'normale' weerdagen direct dat er geen sprake is van klimaatverandering. Maar daar gaat het dus niet om. Het gaat om de verschuiving van temperaturen naar warme waarden, inclusief extremen die eerst nauwelijks mogelijk waren. Dat is klimaatverandering."