Openbare gebouwen moeten dicht, scholen blijven open: is dat slim?

1. Hoe gaat het met de besmettingen op de scholen?

Afgelopen week kregen 2.148 mensen die werkzaam zijn in het onderwijs (en kinderopvang) te horen dat ze corona hadden, meldt het RIVM vandaag. Om hoeveel kinderen het gaat, wordt niet bijgehouden. 

"Bijna elke school heeft te maken met besmettingen", zegt een woordvoerder van de VO-raad, de koepel van middelbare scholen. "Dat is ook niet zo gek, overal zijn er besmettingen." De besmettingen worden niet dagelijks in een lijst bijgehouden. Wel is bekend dat er klassen of zelfs hele scholen sluiten, maar dat gebeurt alleen als de GGD dat adviseert. Zo moest vorige maand een school in Bilthoven alle 1300 kinderen naar huis sturen.

"Scholen doen heel veel om het coronavirus tegen te houden", zegt minister Arie Slob (Onderwijs). "We zien het ook langzaam beter gaan op de scholen qua besmettingen."

2. Het OMT kwam toch met een advies om middelbare scholen sluiten, hoe zit dat?

Het OMT, het team van deskundigen dat het kabinet adviseert, schrijft 'zich zorgen te maken' en wil de bovenbouw van middelbare scholen voor twee weken sluiten. Het kabinet neemt dat advies niet over. RIVM-directeur Jaap van Dissel nuanceert het advies vandaag een beetje. Hij licht toe dat de besmettingen vooral plaatsvinden rondom de scholen. "Bijvoorbeeld als jongeren samen naar school fietsen of in pauzes bij elkaar hangen. Of in een groepje bij een supermarkt staan."

Van Dissel benadrukt dat hij de scholen ook liever open wil houden en liever kijkt wat er kan worden gedaan om de besmettingen buiten de scholen omlaag te krijgen. Minister Slob zegt ook er dat rondom de scholen strengere afspraken gemaakt kunnen worden. "Bijvoorbeeld met omliggende supermarkten waar jongeren nog te veel rondhangen. En in scholen moeten geen andere activiteiten plaatsvinden, maar alleen lessen worden gegeven." 

3. Als je de scholen wél zou sluiten, wat voor gevolgen heeft dat?

Het aantal bewegingen zal vooral flink omlaag gaan: want kinderen hoeven niet meer naar school gebracht en ouders zullen meer thuis moeten blijven. Een belangrijke maatstaf is het reproductiegetal (R-waarde), het aantal mensen aan wie een besmette persoon het coronavirus doorgeeft. Met het huidige maatregelenpakket is de verwachting dat het R-getal naar 0,88 daalt. Als alle scholen ook nog eens dicht zouden gaan, zal dat R-getal nog iets verder dalen: naar 0,74. Let op: het zijn aannames van het RIVM. 

Ook heeft sluiting van de scholen effect op de ic-opnames. Met de huidige maatregelen verwacht het RIVM dat op 20 december nog maar 10 nieuwe patiënten per dag op de ic worden gemeld. Met maatregelen zoals in maart, waarbij alle scholen dicht gingen en contactberoepen niet meer uitgevoerd mogen worden, zou het aantal nieuwe ic-patiënten per dag al op 7 december naar 10 zijn gedaald.

4. Waarom kiest het kabinet niet voor sluiting?

Onderwijsbonden én het kabinet willen de scholen zo lang mogelijk open houden. Een mogelijke sluiting van scholen heeft maandagavond wel op tafel gelegen tijdens de gesprekken die het kabinet over het nieuwe maatregelenpakket heeft gevoerd. Maar het is geen heet hangijzer geweest, melden bronnen aan RTL Nieuws. Het kabinet was het er al snel over eens: het wilde de scholen openhouden.

Het kabinet wil niet verder gaan dan 'het terugdringen van bewegingen van leerlingen rond de school'. Minister Slob licht toe: "Het openhouden van onze scholen is ontzettend belangrijk. Als de scholen dichtgaan is de impact voor leerlingen enorm. We zien achterstanden ontstaan. Bovendien vraag ik me af wat de leerlingen gaan doen als de scholen dicht zijn. De kans is groot dat ze elkaar toch opzoeken, maar dan hebben we ze niet meer in het vizier."  

Ook heeft de sluiting enorme economische impact; ouders moeten thuisblijven of thuiswerken omdat ze voor kinderen moeten zorgen.Het besluit zal een enorme impact hebben op onze economie. 

5. Wat doen de scholen om het virus buiten de deur te houden?

Leerlingen en leerkrachten in het voorgezet onderwijs dragen een mondkapje. Dat gebeurt op dringend advies van het kabinet. In de klas hoeven zij die niet op, maar wel in de gangen en de aula, omdat het daar lastiger is om 1,5 meter afstand te houden. 

Kinderen in het basisonderwijs hoeven geen mondkapje te dragen en geen 1,5 meter afstand te houden. Kinderen spelen volgens het RIVM nog altijd een beperkte rol in de verspreiding van het coronavirus. Vooral volwassenen besmetten elkaar (en ze besmetten ook kinderen). Daarnaast moeten alle scholen hun ventilatie goed op orde hebben. Scholen kunnen daarnaast nog extra maatregelen nemen.

Dat neemt niet weg dat er geen zorgen zijn. Uit een peiling van de vakbond Leraren in Actie blijkt dat 80 procent van de leraren zich zorgen maakt over zijn of werksituatie.