Rechtse partijen kritisch over informateur Tjeenk Willink: 'Dit proces ontspoort'

De twee partijen willen nu een debat in de Tweede Kamer met Tjeenk Willink. "De informateur moet terug naar de opdracht. En anders moet een ander het maar doen", zegt Geert Wilders tegen RTL Nieuws.

Morgen gaat de PVV-leider op bezoek bij de informateur voor een tweede gesprek. Vandaag was het de beurt aan de kleinere partijen. 

Dichtgetimmerd akkoord 

Reden van de kritiek is de notitie waarmee de 79-jarige Tjeenk Willink gisteren kwam. Daarin schrijft de informateur dat hij van alle partijleiders wil horen welke thema’s er in een regeerakkoord op hoofdlijnen moet komen. Ook vindt de informateur dat er een herstelplan moet komen voor de aanpak van de coronacrisis. Premier Rutte opperde dat eerder al.

"De informateur gooit hiermee de rode loper voor Rutte uit. Dit is een half regeerakkoord van Rutte IV", vindt Wilders. Volgens de PVV-leider was het juist de taak van de informateur om het vertrouwen te winnen na de formatiecrisis die was ontstaan. "Maar daar hoor ik hem niet meer over. Tjeenk Willink is zijn boekje te buiten gegaan en houdt de premier uit de wind." 

Verbolgen

Ook Joost Eerdmans van JA21 is verbolgen dat het niet meer over de vertrouwenskwestie gaat na de formatiechaos die drie weken geleden ontstond. "Allerlei hotemetoten worden hier naar binnen gereden om te praten over een plan hoe we verder moeten. Ik zie allemaal vergezichten, maar dan denk ik: hoho, hij houdt zich niet aan de opdracht."

Volgens Eerdmans moet het gaan om de vraag: hoe gaan we verder met Rutte om? "Maar die hele kwestie is nu geparkeerd. Die vraag wordt niet beantwoord. Dat valt ons zwaar tegen. De informateur gaat zijn boekje te buiten."

Meer kritische geluiden

Ook DENK-leider Farid Azarkan heeft vraagtekens bij het 'spelletje' en de manier waarop de formatie wordt aangevlogen. "Ik heb het gevoel dat ik ergens in getrokken ben waarvan ik denk: welke kant gaat dit op", zei Azarkan voorafgaand aan zijn gesprek. 

Die zorgen werden na afloop deels weggenomen, maar DENK wil wel duidelijkheid van Tjeenk Willink en van de andere fractievoorzitters over hoe het nu verder moet in de formatie.

Vertrouwensvraag

Fractievoorzitter Caroline van der Plas van de BoerBurgerBeweging vindt het gek dat de vertrouwensvraag in de gesprekken van vandaag niet de hoogste prioriteit heeft. "De informateur zou het vertrouwen tussen de fracties herstellen. Bij ons zit dat in elk geval nog niet goed."

Zij sprak ook met de informateur over haar idee om een WhatsApp-groep te starten voor de Tweede Kamer:  

Hoe nu verder?

Een Kamermeerderheid wil nog altijd dat Tjeenk Willink zijn karwei afmaakt. Morgen is het de beurt aan de grootste partijen. Hekkensluiter is om 20.30 uur premier Rutte.

Hoe dan verder? Daarna zal de informateur met een eindverslag komen en volgt een debat in de Tweede Kamer. Dat zal gaan over de belangrijkste kwesties die uit de gesprekken naar voren zijn gekomen en wordt gekeken welke partijen verantwoordelijkheid willen om deze kwesties gezamenlijk aan te pakken.

Dan gaat de formatie de volgende fase in waarin partijen inhoudelijk met elkaar gaan overleggen. Onder leiding van een informateur. Dat kan een nieuw iemand worden, of Tjeenk Willink zelf.  

Hoe ontstond de formatiechaos?

De formatie kwam stil te liggen nadat vorige maand een foto naar buiten was gekomen met in beeld ook de aantekeningen van verkenner Kajsa Ollongren. Daarop stond de gevoelige zinsnede: 'Omtzigt, functie elders'.

Naar aanleiding van de daarop ontstane commotie moesten de verkenners hun taak neerleggen. Rutte ontkende in eerste instantie over Omtzigt te hebben gesproken, maar toen alle gespreksverslagen en andere papieren van de verkenners boven tafel kwamen, moest hij bekennen dat hij Omtzigt wel ter sprake had gebracht.

Maar gelogen had hij niet, bezwoer de premier tijdens in een marathondebat in de Tweede Kamer. Hij had er 'geen herinnering aan', een uitleg die op weinig begrip of geloof in het parlement kon rekenen.