Vastgoedbeleggers zien lichtpuntjes na rentedaling ECB
Heeft de crisis op de commerciële vastgoedmarkt een dieptepunt bereikt? Beleggen in kantoren, winkels en logistieke projecten stond lange tijd onder druk, maar nu de ECB een rentedaling heeft ingezet, zien vastgoedkenners lichtpuntjes.
Het Amerikaanse vastgoedadviesbureau Jones Lang Lasalle (JLL), met kantoren in Nederland, denkt dat de bodem van de crisis op de markt voor commercieel vastgoed is bereikt,
"Het is een estimated guess (onderbouwde schatting, red.)", zegt Sven Bertens, hoofd van de onderzoeksafdeling van JLL tegen RTL Z. Hij presenteert vandaag de lichtpuntjes die zijn bedrijf ziet voor de markt op vastgoedbeurs Provada.
Dit jaar moeten de investeringen in Nederlands commercieel vastgoed ongeveer 7,5 miljard euro bedragen en daarmee houden ze naar verwachting gelijke tred met 2023 of groeien zelfs licht. En dat betekent een einde aan de dalende investeringen in commercieel vastgoed.
Vooral industrieel en logistiek vastgoed en woningbouwprojecten konden in de eerste helft van 2024 op gezonde belangstelling rekenen van vastgoedbeleggers, zegt JLL.
Ook op de kantorenmarkt zouden volgens Bertens tekenen van herstel te zien zijn, maar dan vooral de kantoren op gewilde plekken met goede duurzaamheidslabels.
Biedingen nemen weer toe
"We zien het aantal biedingen op onder meer gebouwen sinds enkele maanden sterk toenemen", zegt Bertens. Ook het gat tussen de prijsverwachting van de verkoper en het bod van de koper wordt snel kleiner, zo blijkt uit de data van het bedrijf.
Zowel het aantal als de hoogte van veel biedingen op vastgoedprojecten zit in de lift, volgens Bertens een teken dat vraag en aanbod weer bij elkaar komen.
Koopjesjagers actief
Ook de Rabobank ziet lichtpuntjes. Er zijn in de Verenigde Staten inmiddels koopjesjagers actief, die laag gewaardeerde vastgoedportefeuilles willen overnemen, schrijft de bank in een recent rapport. Het is een teken van herstel van het vertrouwen van vastgoedbeleggers.
In het Verenigd Koninkrijk werd recent bovendien een nieuw vastgoedfonds opgericht, ter grootte 500 miljoen Britse pond. Daarmee moet - nog voordat de prijzen weer gaan stijgen - goedkoop vastgoed worden opgekocht. Het is volgens Amerikaanse kenners ook indicatief voor het feit dat de bodem van de crisis lijkt bereikt.
Nieuws valt goed op de vastgoedbeurs
Het nieuws stemt de aanwezigen op vastgoedbeurs Provada positief. Op het gebied van vastgoedinvesteringen is er sinds 2022 namelijk sprake van mineur en kostte dat verschillende vastgoedontwikkelaars de kop.
Tussen 2021 en 2023 daalde het investeringsvolume in bedrijfsvastgoed internationaal gezien met 57 procent. De belangrijkste oorzaak hiervoor was de stijgende rente, die jarenlang juist zeer laag was en daardoor investeringen in vastgoed aanjoeg. Inmiddels is de daling dus weer ingezet en zorgt dat ervoor dat lenen weer wat goedkoper wordt.
De dalingen in investeringen waren de afgelopen jaren zelfs groter dan tijdens de financiële crisis in 2008-2010, zegt JLL.
Niet iedereen is zo optimistisch als JLL of de Rabobank. Onder meer De Nederlandse Bank (DNB) waarschuwt in zijn meest recente Overzicht Financiële Stabiliteit (OFS) voor de gevolgen die het instorten van de markt voor commercieel vastgoed.
Een prijscorrectie, ofwel een grote prijsdaling, in het commerciële vastgoed wordt door DNB zelfs aangemerkt als één van de hoofdrisico’s van de Nederlandse economie. 17 procent van de leningen die commercieel vastgoed als onderpand hebben, staat inmiddels onder water. Het gaat om een stijging van 3 procent ten opzichte van vorig jaar.
Dat is op zichzelf nog niet meteen problematisch, maar als die leningen niet meer worden afbetaald, kunnen geldverstrekkers, zoals banken, in de problemen komen.
Risico op wanbetaling stijgt
"Bij deze leningen kan het onderpand de potentiële verliezen niet opvangen, wat een verhoogde kans op kredietverliezen voor banken met zich meebrengt", zegt DNB. Ook het aandeel leningen met een risico op wanbetaling is iets gestegen in de afgelopen maanden.
In de Verenigde Staten hebben de vastgoedproblemen al voor hoofdbrekens gezorgd, omdat banken grote belangen in dat vastgoed hebben, terwijl de waarde ervan is gedaald. Ook het uitstellen van rentedalingen door de Amerikaanse centrale bank zit de markt in de weg.
Toch verwachten deskundigen van JLL dat de risico's voor de Amerikaanse economie beperkt blijven, omdat er relatief weinig kantoren in het land leegstaan.