Rusland ronselt soldaten in Cuba, Noord-Korea en Armenië
Terwijl het aantal slachtoffers van de oorlog in Oekraïne blijft oplopen en de binnenlandse mobilisatie in Rusland niet goed werd ontvangen, probeert president Poetin toch zijn leger uit te breiden. Het land lijkt nu zijn hoop te hebben gevestigd op buitenlandse militairen.
Deze week meldde de Cubaanse overheid dat het een mensenhandelnetwerk heeft opgerold dat Cubanen zou hebben gedwongen om voor Rusland te vechten in de oorlog tegen Oekraïne. Het netwerk ronselde militairen onder 'Cubaanse inwoners in Rusland en zelfs in sommige gevallen in Cuba zelf'. In Rusland wonen, vanwege de van oudsher goede banden tussen de twee landen, tienduizenden Cubanen. Het is onduidelijk of het netwerk namens het Kremlin handelt.
Cuba laat weten dat het deze ontwikkeling 'sterk' veroordeelt en historisch gezien een 'krachtige en duidelijke' positie inneemt tegen het werven van huurlingen. De overheid zegt al strafrechtelijke procedures te zijn begonnen tegen de daders en 'niet deel [te nemen] aan de oorlog in Oekraïne'.
Het lijkt een zeldzaam moment van spanning tussen Cuba en Rusland. In de Koude Oorlog waren de twee communistische landen bondgenoten, en die band werd tijdens de oorlog in Oekraïne weer aangehaald als gevolg van isolatie door andere landen. De Cubaanse president zei eerder dat Rusland 'Cuba's onvoorwaardelijke steun' geniet.
Moeite met rekruteren
Volgens RTL-correspondent Jeroen Akkermans duidt dit op een tekort aan mankracht aan Russische zijde. Zowel Rusland als Oekraïne hebben veel soldaten verloren in de oorlog. Amerikaanse overheidsbronnen schatten dat al 120.000 Russen om het leven zijn gekomen. Daarnaast zouden nog eens zo'n 175.000 mensen gewond zijn geraakt (voor Oekraïne liggen die schattingen respectievelijk op 70.000 en 110.000, maar Rusland heeft een bijna drie keer zo groot leger).
Vorig jaar zei Rusland dat het van plan was 30 procent meer legerpersoneel aan te trekken, om op anderhalf miljoen man uit te komen. "Als honderden soldaten per dag afvallen, is het handig om die aanvoer van manschappen op peil te houden voor de toekomst", zegt Akkermans aan de telefoon vanuit Oekraïne. "Met drie keer zoveel manschappen heeft Rusland weliswaar wat speling, maar het Kremlin weet dat dat niet oneindig is."
Want beide landen blijven vechten en de aanvallen over en weer gaan door:
Blijkbaar heeft Rusland moeite met het rekruteren van nieuwe militairen, zegt Akkermans. "Het Kremlin wil niet meer mobiliseren dan het tot nu toe al gedaan heeft." Toen president Vladimir Poetin een jaar geleden een gedeeltelijke gedwongen mobilisatie aankondigde, probeerden Russen massaal het land te ontvluchten. Ook vonden meerdere dagen achter elkaar protesten plaats - iets dat niet vaak voorkomt in het autoritaire land.
Ook opvallend: gisteren werd een bom gevonden bij een rekruteringskantoor in Sint-Petersburg. "Mensen staan niet bepaald te trappelen om zich bij het Russische leger te voegen", zegt Akkermans. "Inmiddels weten ze ook wel dat als je naar Oekraïne gaat, je het er mogelijk niet levend van afbrengt."
Geen zin in het front
Bovendien vinden volgend jaar verkiezingen plaats in Rusland. Waarschijnlijk lijkt Poetin een nieuwe binnenlandse mobilisatie ook daarom op dit moment geen goed idee. Akkermans: "Zijn populariteit is al gedaald in Rusland. De oorlog is in ideologisch opzicht wel nog populair, maar als het gaat om het naar het front sturen van je eigen man of zoon, is het toch andere koek. Steeds minder Russen hebben daar zin in." Qua omvang van de bevolking heeft Rusland een voordeel, maar het grote probleem is de motivatie."
Volgens Akkermans worden de rekruteringsmethoden van het Kremlin 'steeds grimmiger'. "Als Russische jongen in de militaire leeftijd kun je zomaar opeens op straat worden geronseld", vertelt hij. Er is officieel geen algehele mobilisatie, dus het is niet illegaal om je niet aan te melden voor het leger, maar je moet wel een goede reden hebben. En als de autoriteiten echt willen, vinden ze wel een reden."
Hoge bedragen, hoge risico's
En dus kijkt het Kremlin naar buitenlanders, maar niet alleen naar Cubanen. Afgelopen zondag meldde het Britse ministerie van Defensie dat Rusland ook soldaten werft in Kazachstan en Armenië. In veel landen is het bij wet verboden om deel te nemen aan een militair conflict in het buitenland in ruil voor geld.
Het Kremlin zou daarvoor online advertenties inzetten in die landen. De advertenties lokken met een salaris van zo'n 2000 dollar per maand en een aanbetaling van meer dan 5000 dollar. "Ze hangen ze een worst voor", zegt Akkermans. "Maar die hoge bedragen gaan gepaard met hoge risico's."
Eerder maakten het Britse ministerie en internationale media al bekend dat Rusland in eigen land migranten uit Centraal-Azië werft voor het leger, in ruil voor een verblijfsvergunning of een salaris tot 4000 dollar. "Dat soort bonussen zou je zachte dwang kunnen noemen", aldus Akkermans.
Het was al bekend dat de Wagner Groep huurlingen in andere landen rekruteerde. Zo doken onder andere in Servië, Polen en Letland video's op waarin het huurlingenleger reclame maakte voor aansluiting bij de groep.
Deze week meldden media via Amerikaanse bronnen dat de Noord-Koreaanse president Kim Jong Un van plan is een bezoek te brengen aan Poetin om te praten over wapenleveranties. Noord-Korea is een tweede communistisch land waarmee Rusland sinds de oorlog in Oekraïne de nauwe banden uit de tijd van de Koude Oorlog heeft hernieuwd. Op televisie sprak een Russische generaal eerder ook over 100.000 Noord-Koreaanse vrijwilligers die het land vermeend zou leveren voor het Russische leger. Maar dat weersprak het Kremlin later.
Het Kremlin heeft tot nu toe niet gereageerd op vragen van persbureaus en journalisten over het werven van buitenlandse militairen.