Omikron minder ziekmakend? De vlag kan nog lang niet uit
Er zijn al meerdere onderzoeken verschenen over de omikronvariant. Hij zou besmettelijker zijn en volgens nieuwe (voorzichtige) resultaten uit een Brits onderzoek zou ook het risico op een ziekenhuisopname na besmetting lager zijn dan bij de deltavariant. Goed nieuws, zou je denken, maar er zijn een aantal slagen om de arm.
"Ik krijg de indruk dat mensen vooral hopen dat dit positief nieuws is", zegt viroloog Bert Niesters van de Rijksuniversiteit Groningen. "Maar óf de omikronvariant erger of minder erg is, maakt niet zoveel uit. Belangrijker is dat hij besmettelijker is en het R-getal dus omhoogschiet."
Volgens het recente onderzoek van het Imperial College in Londen is de kans om minimaal één dag opgenomen te worden in het ziekenhuis bij een omikronbesmetting zo'n 40 tot 45 procent kleiner dan bij de deltavariant. Voor mensen die nog niet gevaccineerd zijn en geen corona hebben gehad zou dit 11 procent zijn. Eenmaal in het ziekenhuis is het verloop van de ziekte vergelijkbaar met het verloop bij mensen die de deltavariant hebben.
Kanttekening
De onderzoekers plaatsen wel de kanttekening dat er weinig ouderen of mensen met een zwakkere gezondheid meededen aan het onderzoek. Dat komt omdat op het moment dat het onderzoek werd gedaan, vooral jonge mensen besmet raakten met de omikronvariant.
Ook in Zuid-Afrika is een grootschalige studie gedaan naar de nieuwe coronavariant. Daar is omikron sinds november vrijwel de enige variant die nog rondgaat. De resultaten van dat onderzoek zijn vergelijkbaar met die uit Groot-Brittannië.
Viroloog Niesters houdt ook bij deze studie een slag om de arm. "In Zuid-Afrika is het op dit moment zomer en hebben veel mensen vakantie, dan gedragen zij zich anders. Bovendien is de populatie daar anders en zijn er minder ouderen." De resultaten zijn daardoor volgens hem minder goed van toepassing op Nederland.
De angst is dat de ziekenhuizen uiteindelijk alsnog vol komen te liggen omdat omikron zoveel besmettelijker zou zijn. "Het probleem is dat we nog een grote groep mensen hebben die geen boosterprik heeft gehad omdat we daar te laat mee zijn begonnen", zegt Niesters. "Nog niet alle risicogroepen hebben een boosterprik gehad en voor hen is de kans veel groter dat ze in het ziekenhuis gaan komen."
Nog geen conclusies
Hoe de omikronvariant zich precies zal gaan gedragen, is nog maar de vraag. Dat is ook de reden dat er nog geen harde conclusies uit het Britse onderzoek kunnen worden getrokken. Daarnaast zijn de resultaten uit het onderzoek nog prematuur, omdat het onderzoek zelf nog niet is afgerond. Ook het RIVM noemt het te vroeg om conclusies te trekken. Vandaag overlegt het OMT over de omikronvariant. "Mijn conclusie is dat er nog te weinig over te zeggen valt. Er moet eerst meer data komen", zei OMT-lid en arts-microbioloog Ann Vossen.
"De data die is onderzocht in het Britse onderzoek gaat natuurlijk ook over een beperkte periode", zegt datajournalist Jasper Bunskoek van RTL Nieuws. "Zo lang is omikron immers nog niet in het Verenigd Koninkrijk. In het algemeen geldt: hoe meer data je hebt, hoe preciezer de uitkomsten. We kunnen er dus vanuit gaan dat over een langere periode de percentages over ziekenhuisopnames die nu naar voren komen, zullen veranderen."
Omikron werd eind november voor het eerst gemeld in Zuid-Afrika, maar gaat inmiddels wereldwijd hard rond. Sinds de week van 21 november is de variant ook aangetroffen in de Nederlandse kiemsurveillance. Het RIVM verwacht dat de nieuwe variant nog voor de jaarwisseling dominant is in Nederland.