Leuk die Winterspelen, maar als we zo doorgaan kan het straks (bijna) nergens meer

Het zit zo. Canadese, Amerikaanse en Oostenrijkse onderzoekers vroegen 339 sporters en coaches welke omstandigheden er gewenst zijn om veilige en eerlijke wedstrijden te kunnen houden. Daar kwam onder meer uit dat het niet kouder dan -10 moet zijn, maar ook niet warmer dan 0. Regen is bovendien een spelbreker, en een sneeuwdek van minder dan 10 centimeter maakt een en ander ook lastig.

Hup, naar Japan

Je raadt het al: het aantal plekken waar aan deze omstandigheden kan worden voldaan, slinkt. En hard. Volgens de onderzoekers is er van de laatste 21 steden waar de Spelen werden gehouden in 2080 nog maar één geschikt: het Japanse Sapporo.

Maar dat hóeft niet. De onderzoekers deden die berekening op basis van de huidige uitstoot van broeikasgassen, zegt meteoroloog Maurice Middendorp van Buienradar. Als de maximale opwarming van 1,5 graden uit het Parijsakkoord nog wordt gehaald, stijgt het aantal steden waar de Spelen gehouden kunnen worden plots tot 9. In onderstaande wereldbollen zie je de verschillen:

"Wat opvalt is dat de alpen eigenlijk helemaal niet meer geschikt zijn voor de Winterspelen", zegt Middendorp. En dat terwijl er vele Winterspelen zijn afgewerkt. "Het is er wel hoog, maar op de gletsjers kan straks niet meer gesport worden." 

Sneeuwkanonnen

Het eerder genoemde onderzoek focust zich op steden die ooit al eens de Spelen hebben georganiseerd. Natuurlijk zou je ook wedstrijden op andere plekken kunnen houden, maar de spoeling wordt hoe dan ook dun. "Misschien zou je naar Lapland kunnen, of Siberië, dan zijn de weersomstandigheden goed. Maar de vraag is of de infrastructuur dat ook is", zegt Middendorp.

Een andere optie: sneeuw spuiten. Bij de huidige Spelen in Peking worden de sneeuwkanonnen ook veelvuldig ingezet. Toch is dat niet zo vanzelfsprekend als de temperaturen echt flink stijgen.

Want sneeuw spuiten kost veel energie. "Daar helpen we het klimaat niet mee natuurlijk. We laten de elfstedenroute ook niet kunstmatig bevriezen door technologie", zegt Middendorp.

Omhoog dan maar?

Die mening is ook geograaf en alpenonderzoeker Werner Bätzing toegedaan. In het Duitse Die Welt zei hij eerder dat sneeuwkanonnen 'enorme hoeveelheden water en energie verbruiken'. 

Moeten we het dan maar hogerop zoeken in de toekomst? Immers: hoe hoger, hoe kouder. Sneeuw verzekerd. Bätzing is er fel op tegen: "Dat zou een catastrofale ontwikkeling zijn." Volgens hem zouden nu nog onaangeroerde gletsjers worden aangetast, met alle gevolgen van dien.

Helikopters en opslagruimtes vol sneeuw

Even terug naar de Spelen, want wie heeft opgelet ziet ook de laatste edities vreemde dingen gebeuren. In Vancouver in 2010 smolt de sneeuw weg tijdens de Winterspelen en werd er nieuwe sneeuw gebracht door helikopters. En in 2014 dacht het Russische Sotsji dat er misschien wel helemaal geen sneeuw zou vallen. Daarom werd er sneeuw opgeslagen van de vorige winter, om in nood te kunnen gebruiken.

En deze editie dan? Nou, de sneeuwkanonnen in China draaien deze week overuren. Het is in de regio waar de skiwedstrijden worden gehouden namelijk wel koud, maar sneeuwen doet het er niet vaak. 

Daar komt nog bij, vertelt correspondent Roland Smit, dat dit gebied voor deze spelen oorspronkelijk beschermd gebied was. "Ook zijn duizenden bomen zogenaamd verplaatst naar een ander gebied."

China heeft een wintersportambitie, zegt Smit. "En die zal het waarmaken ook. Ik was afgelopen weekend op zo'n nep-piste nabij Shanghai. Daar zijn er honderden van in China, en die industrie wordt met overheidssteun de komende jaren alleen maar uitgebreid."

Klimaatverandering zal sport beïnvloeden 

De Canadese, Amerikaanse en Oostenrijkse onderzoekers vroegen de 339 sporters en coaches ook of ze dachten dat klimaatverandering hun sport in de toekomst nog meer zou beïnvloeden. 94 procent dacht dat inderdaad. Als we niet opletten moeten we het ooit misschien wel helemaal zonder Winterspelen doen.