Abortus moeilijker in de VS, maar juist makkelijker in Spanje
In het katholieke Spanje krijgen vrouwenrechten de afgelopen jaren ruim baan. Tot afgrijzen van de conservatieve oppositie komt de linkse regering nu met een menstruatieverlof en wordt abortus makkelijker gemaakt: zonder bedenktijd en vanaf 16 jaar.
De minimumleeftijd om te mogen instemmen met een abortus wordt in Spanje verlaagd van 18 naar 16 jaar. Nu moet een 16-jarige die haar zwangerschap wil afbreken nog toestemming vragen aan haar ouders of verzorgers. Maar dat is straks niet meer nodig. Ook wordt de bedenktijd van drie dagen na het aanvragen van een abortus geschrapt.
De Spaanse regering wil er verder voor zorgen dat vrouwen door heel het land makkelijker toegang krijgen tot de mogelijkheid voor een abortus in de publieke gezondheidszorg. Nu moeten vrouwen soms nog ver reizen of de ingreep laten doen in een dure privékliniek, omdat in sommige delen van Spanje medisch personeel op ethische gronden weigert mee te werken.
Voortaan kan medisch personeel zich registreren als zij niet willen meewerken aan een abortus. De regering kan er door deze informatie voor zorgen dat er op plaatsen waar een tekort dreigt, er toch genoeg medisch personeel aanwezig is om zwangerschappen te laten beëindigen.
Abortusregels VS strenger
Het makkelijker maken van abortus in Spanje staat haaks op de ontwikkelingen in de Verenigde Staten, waar een verhit debat woedt over de kwestie. Het Amerikaanse hooggerechtshof is van plan om het landelijke recht op abortus af te schaffen. Daardoor kunnen staten zelf abortusregels maken.
Tegenstanders vrezen dat als het hooggerechtshof deze stap zet, veel conservatieve staten abortus juist moeilijker zullen maken. Bedrijven bieden al aan om de reiskosten te vergoeden voor vrouwen die toch een abortus willen naar een staat waar het gemakkelijker is.
In Nederland hoeven minderjarigen vanaf 16 jaar voor een abortus geen toestemming aan hun ouders of verzorgers te vragen. Een ruim twee derde meerderheid in de Tweede Kamer stemde in februari voor het afschaffen van de bedenktijd voor een abortus van vijf dagen.
Eerste westerse land met menstruatieverlof
Dinsdag gaat de Spaanse ministerraad naar verwachting akkoord met de nieuwe abortuswet. En ook met een menstruatieverlof van drie tot vijf dagen voor vrouwen met hevige menstruatieklachten.
Spanje zou daarmee het eerste westerse land zijn waar een menstruatieverlof wordt ingevoerd. Het verlof moet mogelijk worden bij zware complicaties zoals zware hoofdpijn, diarree en koorts.
Ook de btw op menstruatieproducten wordt afgeschaft zodat armere Spaanse vrouwen ze gemakkelijker kunnen aanschaffen. En scholen zullen gratis tampons en maandverband gaan verstrekken.
Zeer progressieve regering
Het gemakkelijker maken van abortus in Spanje komt niet als een verrassing. De linkse minderheidsregering van premier Pedro Sánchez wordt gezien als de meest progressieve Spaanse regering sinds jaren.
Vorig jaar werd het ouderschapsverlof tussen vaders en moeders gelijkgetrokken. Vaders hebben sindsdien ook recht op zestien weken doorbetaald verlof in lijn met sommige Scandinavische landen.
Ook moet in Spanje tegenwoordig expliciet toestemming worden gegeven voor seks. En legaliseerde de regering euthanasie voor zeer ernstig chronisch zieke patiënten die geen uitzicht hebben op genezing.
Minder katholiek
Het progressieve offensief van de regering Sánchez valt zeker niet bij alle Spanjaarden in goede aarde. De politieke verhoudingen tussen links en rechts staan in Spanje scherp. De grootste oppositiepartij, de conservatieve Volkspartij, en vooral de radicaal rechtse partij Vox verzetten zich.
De partijen hebben een veelal katholiek-conservatieve achterban. De kerk heeft van oudsher een belangrijke rol in de Spanje. Maar sinds de eeuwwisseling is het aantal niet-gelovigen onder de 47 miljoen Spanjaarden sterk gegroeid: van 13 procent tot 37 procent vorig jaar.