'Ik ben homo'-grap voetballers totaal mislukt: 'Wat een fantastisch rolmodel, dacht ik echt even'

Thomas Pruijsen (34) zat zondagmiddag in de Kuip in Rotterdam toen hij het eerste twitterberichtje van de Spaanse doelman Iker Casillas las. "Ik hoop dat iedereen het respecteert. Ik ben homo", schreef Casillas. Het was precies waar Thomas al tijden op hoopte. "Eindelijk een topspeler die uit de kast komt. Echt een rolmodel. Begrijp me niet verkeerd, ik vond het ook mooi toen andere voetballers uit de kast kwamen. Maar die kent bijna niemand. Hier was ik echt blij mee."

Gehackt?

Al snel veranderde dat blije gevoel van Thomas. Een andere ex-topspeler van Barcelona, Carles Puyol, reageerde onder het bericht van Casillas met de tekst: "Het is tijd om ons verhaal te vertellen, Iker." De tekst werd begeleid met een hartje en een kusje, maar zaaide vooral twijfel. Totdat Casillas z'n coming-out-tweet weer weghaalde. Gehackt, was zijn uitleg.

Thomas gelooft niets van die uitleg van Casillas. Wat hem betreft is het een totaal mislukte grap en dus geen stap voorwaarts in het acceptatieproces van de lhbti-gemeenschap, eerder achteruitgang. "Er worden dus nog steeds grappen gemaakt over homoseksualiteit. Jongens die homoseksueel zijn, denken nog wel een keer na voordat ze het in de kleedkamer vertellen."

Normalisering

Een flinke tegenvaller, vindt ook Philip Tijsma van COC, de belangenvereniging voor de lhbti-gemeenschap. "Genderidentiteit is voor veel mensen van wezenlijk belang. Het is niet iets om grappen over te maken. Dat geen enkele voetballer in Nederland openlijk lhbti is, geeft aan hoe lastig het onderwerp is. En grappen maken helpt niet."

Puyol maakte later zijn excuses voor zijn 'grap', maar doordat hij het nodig vond een grap te maken, was het leed al geschied. En dus worden coming-outs door deze grapjes mogelijk weer even uitgesteld, zegt Thomas. "De aandacht voor het moment van de coming-out is belangrijk, maar het normaliseren van de lhbti-gemeenschap levert op dat vlak veel meer op."

'Safe plees'

Volgens Tijsma van het COC is de coming-outday nog ontzettend nodig. Misschien wel meer dan in andere jaren. "We zien dat de acceptatie stagneert. Dat vind ik best zorgelijk. Ook in Europa gaan veel landen ons voorbij als het gaat om de rechten van de lhbti-gemeenschap. We staan op plek 13, net na het invoeren van het homohuwelijk stonden we bovenaan."

Dit jaar wordt er op coming-outday gefocust op 'safe plees' op scholen. Veilige wc's dus. "Want de wc is de plek waar veel jongeren zich onveilig voelen." Sommigen drinken de hele dag niets om maar te voorkomen dat ze naar de wc moeten. Dat kan zelfs leiden tot medische klachten. "Rond toiletten wordt veel gepest. Jongeren voeren nu actie om dat aan te pakken. Onder meer door menstruatieproducten beschikbaar te stellen, wc's te maken waar iedereen gebruik van kan maken en borden met regels op te hangen."

Positief signaal

Maar jongeren vragen zich tegelijkertijd ook steeds vaker af of het wel nodig is om uit de kast te komen. "Waarom moet ik iets, als een hetero dat niet hoeft", is een geluid dat ze bij het COC vaker horen. "Een positief signaal", vindt Tijsma. "Het wordt steeds vaker als iets normaals gezien."

Tips om uit de kast te komen

Als je toch uit de kast wilt komen, heeft COC een paar tips op een rij gezet om je daarbij te helpen:

• Je hoeft niet uit de kast te komen, doe het alleen als je dat zelf wilt
• Kom pas uit de kast wanneer je er helemaal klaar voor bent. Laat je door niemand opjagen.
• Vertel het eerst aan iemand waar jij je fijn bij voelt: je beste vriend of vriendin bijvoorbeeld.
• Vertel het één voor één. Mensen reageren als ze alleen zijn altijd anders dan in een groep. Als je het iemand onder vier ogen vertelt, krijg je eerder een eerlijke reactie.
• Bedenk van tevoren hoe je het wilt vertellen, dit maakt het makkelijker om het echte gesprek te houden.

Hier staan meer tips hoe ermee om te gaan. Op deze pagina lees je er meer over.

Bron: COC

Intussen blijft Thomas hopen dat er voetballers opstaan die er echt voor uit komen dat ze homo zijn en als rolmodel fungeren. Of rekensommen in een wiskundeboek die niet over Henk en Marjan gaan die als stel op pad gaan, maar over Henk en Simon. Bovendien, zegt Thomas: "Je blijft je hele leven uit de kast komen. Bij je voetbalclub, bij nieuwe buren, collega's, noem maar op."

Tafeltennis

Niet dat Thomas de coming-outdag niet belangrijk vindt, zeker niet. Zijn eigen coming-out herinnert hij zich nog als een 'eenzaam en ingewikkeld proces'. Hij speelde tafeltennis. "Misschien niet de grootste machosport, maar het was voor mij een erg moeizaam proces om daar uit de kast te komen. Ik liep hier tegen vooroordelen en opmerkingen van medesporters en trainers aan. Ik heb mijn coming-out in de kleedkamer het langste uitgesteld van alle omgevingen waarin ik zei homo te zijn."

Uiteindelijk vond Thomas de moed om het aan één persoon te vertellen, en al snel volgden er meer. "Ik kreeg veel positieve, maar toch soms ook wel negatieve reacties." 

Veel nadruk op coming-out

Om anderen te kunnen helpen, is Thomas nu actief bij de John Blankenstein Foundation. Daar is hij workshopleider en ervaringsdeskundige. "Met mijn eigen ervaringen in de sport weet ik zo de juiste vragen te stellen, leden van sportverenigingen te prikkelen en mensen aan het denken te zetten."

Wat Thomas vooral hoopt na dit weekend? Dat homoseksualiteit geen grapje meer is, en al zeker geen spreekkoor. Dus 'alle Duitsers zijn homo' zingen bij het komende WK? Liever niet.