Cao-lonen stijgen meest in 40 jaar: 'Acties van werknemers helpen'
In nieuwe cao's die in het eerste kwartaal van 2023 werden afgesloten, stegen de lonen met gemiddeld 5 procent. Dat is de hoogste stijging in veertig jaar, aldus statistiekbureau CBS. Daarmee leveren werknemers wel nog altijd koopkracht in, want de inflatie is nog steeds hoger.
De loongroei is nu zelfs bijna het dubbele van die van een jaar eerder, toen de cao-lonen met 2,7 procent toenamen, aldus het CBS.
'Meer acties'
Er is al een aantal maanden een trend dat er behoorlijk veel stakingen plaatsvinden, aldus Kees de Vos, woordvoerder van vakbond CNV. "En je ziet dat acties van werknemers helpen, om werkgevers te bewegen om met een verbeterd bod te komen of zelfs om tot een overeenkomst te komen."
Ook zijn er volgens De Vos bedrijven waar een nieuwe cao werd afgesloten, net voordat een ultimatum van de vakbonden afliep.
'Bereidheid tot acties helpt al'
"Alleen al de bereidheid om tot actie te komen zet zoveel druk op werkgevers, dat het echt iets oplevert. Ze zien namelijk ook wat er bij andere bedrijven gebeurt", zegt De Vos. Hij noemt als voorbeeld de zuivelsector, waar volgens hem meteen nadat de bonden hadden aangegeven actie te gaan voeren, de werkgevers met een beter bod kwamen.
De afgelopen tijd werden bij een aantal organisaties acties opgeschort of afgeblazen, omdat werkgevers de werknemers tegemoet kwamen. Dat was onder meer het geval bij ING, waar de bank met een verbeterd eindbod kwam. Verder werden in de zorg acties afgelast nadat toch overeenstemming was bereikt over een verhoging van de salarissen.
Ook waren acties van gemeenteambtenaren van de baan, nadat een akkoord was afgesproken.
In deze grafiek zie je dat de cao-lonen nog altijd minder stijgen dan de inflatie:
Koopkracht daalt nog wel
Maar de prijzen in de winkel stijgen nog steeds flink, en daardoor schieten werknemers er nog altijd bij in. Zo daalde de inflatie in maart weliswaar tot 4,4 procent, maar in januari was dat nog 7,6 procent en in februari 8 procent.
Daarmee is de inflatie over het eerste kwartaal circa 6,6 procent in vergelijking met een jaar eerder, waardoor de koopkracht in de eerste drie maanden van het jaar met zo'n 1,5 procent daalde, aldus het CBS.
Horeca goed af
In de ene sector stegen in het eerste kwartaal de cao-lonen overigens wel veel meer dan in de andere. Zo gingen werknemers in de horeca er 8 procent op vooruit en die in de sector vervoer en opslag 7,6 procent. Maar een jaar geleden was de loonstijging in de horeca met 0,3 procent nog één van de laagste van alle sectoren.
Nu is die weinig begerenswaardige plek weggelegd voor de verhuur en handel van onroerend goed, waar de cao-lonen met slechts 2,5 procent stegen.