Winst luchtvaartsector: Schiphol hoeft aantal vluchten niet te minderen
Een overwinning voor de luchtvaartsector: het vluchtplafond op luchthaven Schiphol blijft nog een jaar lang officieel op 500.000 staan. Dat is het gevolg van een uitspraak van de rechter in Haarlem in een kort geding dat was aangespannen door de luchtvaartbranche. Het vonnis is een tegenvaller voor minister Mark Harbers, die een verlaging naar 460.000 vluchten wil.
Na jaren van ongebreidelde groei van de luchthaven besloot het kabinet vorig jaar dat er minder gevlogen mag worden. Minister Mark Harbers wil het vluchtplafond in twee stappen verlagen van 500.000 naar 440.000.
Het vonnis van vandaag gaat over de tussenstap, een verlaging naar 460.000 vluchten met ingang van het aankomende winterseizoen. Dat begint op 1 november van dit jaar.
De branche stapte naar de rechter om de verlaging tot 460.000 vluchten tegen te houden. Volgens KLM en de andere maatschappijen kan Harbers dit niet zomaar besluiten. Hij had een uitgebreide inspraakprocedure moeten volgen, 'balanced approach'-procedure genaamd.
Niet de juiste procedure
De rechter geeft de luchtvaartsector gelijk. Het aantal vliegbewegingen mag niet omlaag omdat de staat niet de juiste procedure heeft doorlopen. Ook voor de verlaging naar 460.000 had Harbers de luchtvaartsector moeten raadplegen, oordeelt de kortgedingrechter.
In zo'n proces moet bovendien gekeken worden of er geen andere maatregelen zijn om de hinder te verminderen dan het aantal vluchten verlagen. Dat middel mag pas als laatste worden ingezet, als al het andere niet voldoende werkt, oordeelt de rechter.
Luchtvaartmaatschappij KLM is blij met het vonnis. "We werken liever samen dan dat we elkaar tegenkomen in de rechtszaal", reageert de maatschappij. De gang naar de rechter was volgens KLM nodig om duidelijkheid te krijgen. "Die duidelijkheid is er nu."
En ook luchtvaartorganisatie IATA, die ook een zaak had aangespannen, is blij met de duidelijkheid. Maar, zo waarschuwt directeur Willie Walsh: "Het werk is nog niet gedaan. De dreiging van het schrappen van vluchten is nog steeds levensgroot."
Teleurstelling bij Greenpeace
Of het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat in beroep gaat is nog niet duidelijk. "Op dit moment bestuderen we de uitspraak en beraden we ons op mogelijke vervolgstappen", laat het ministerie in een eerste reactie weten.
In beroep gaan heeft waarschijnlijk weinig zin. De rechter heeft gehoor gegeven aan de eis van de luchtvaartmaatschappijen om het vonnis 'uitvoerbaar bij voorraad' te verklaren. Dat houdt in dat het vonnis niet wordt opgeschort als er beroep wordt aangetekend.
Geen dwangsom
Dat is volgens de branche en ook Schiphol nodig omdat het vluchtschema in de komende weken wordt gemaakt, in samenspraak met andere luchthavens. Dat schema omgooien leidt mogelijk tot 'onomkeerbare gevolgen', aldus de rechter. Hij ging dan weer niet mee in de eis van KLM dat de staat een dwangsom van maximaal 100 miljoen euro zou moeten betalen voor iedere dag dat het zich niet aan het vonnis zou houden.
"Deze uitspraak is goed nieuws voor het KLM-personeel en de reiziger. Internationaal en Europees geldende afspraken in de luchtvaart moeten worden gevolgd", reageert Tweede Kamerlid Daniël Koerhuis (VVD) op de uitspraak. Hij is partijgenoot van verantwoordelijk minister Harbers.
Coalitiegenoot D66 reageert iets minder enthousiast. "Ik wil dat dit opgelost wordt. Ik verwacht van een minister Harbers een goed plan om de omwonenden te helpen", aldus Tweede Kamerlid Raoul Boucke.
GroenLinks niet blij
GroenLinks is helemaal niet tevreden, laat Tweede Kamerlid Suzanne Kröger weten. "Als je de gezondheid van omwonenden en natuur wil beschermen, dan is krimp de enige optie. Het kabinet moet stevige normen stellen, onnodige vluchten schrappen én fors investeren in de trein."
Milieuorganisatie Greenpeace is vanzelfsprekend ook teleurgesteld en windt daar ook geen doekjes om. "Het is een middelvinger van het bedrijfsleven naar de omwonenden en het klimaat. De zoveelste keer", reageert directeur Andy Palmen op Twitter.
Strijd gaat door
De juridische strijd over het maximumaantal vluchten vanaf Schiphol is sowieso nog niet voorbij. Omwonenden van de luchthaven hebben een rechtszaak aangespannen om het vluchtplafond op 400.000 vluchten per jaar te krijgen. Deze zaak die wordt gevoerd door de stichting Recht op Bescherming tegen Vlieghinder (RVB) wordt in de zomer van dit jaar behandeld.
Schiphol-baas: blij met duidelijkheid voor omwonenden
Schiphol-baas Ruud Sondag zegt tegen RTL Nieuws niet teleurgesteld te zijn over de uitspraak. "Het geeft tenminste duidelijkheid over de hoeveelheid jaarlijkse vluchten en het anticiperend handhaven. Daardoor is er nu duidelijkheid dat het geen 460.000 is, maar dat het nu ongeveer 483.000."
De voorgenomen verlaging naar 440.000 vluchten gaat volgens Sondag ondanks deze uitspraak gewoon door. "Ik heb altijd gezegd: die 460.000 is voor ons maar een tussenstap. En het gaat uiteindelijk niet om getallen, het gaat over mensen die stiller en schoner willen werken. Het hele debat over aantallen is een heel ander debat dan wij willen voeren, het gaat over impact op de maatschappij. Al die mensen die rond Schiphol wonen en al die mensen die last van Schiphol hebben."
De Schiphol-baas roept zijn plan van gisteren in herinnering, toen hij aankondigde vanaf 2025 geen nachtvluchten en privéjets meer toe te laten op de luchthaven. "Wij willen gewoon duidelijkheid geven aan onze omwonenden, waarvan we toch vinden dat wij die een beetje verwaarloost hebben over de afgelopen jaren, over wat wij de grenzen vinden aan geluid en aan CO2. Daar gaan die maatregelen van gisteren heel duidelijk over. Die zijn concreet en onbetwistbaar."
Volgens Sondag ging het de afgelopen dagen vooral over de vorm van zijn plan, niet om de inhoud. "Het is toch vrij normaal dat mensen gewoon normaal willen slapen? Daar kan je helemaal niets aan afdoen. Het is normaal dat we lawaaierige vliegtuigen gaan weren op Schiphol."