Sinterklaas tijdens de cacaocrisis: peperdure chocoladeletters en -kruidnoten
Als je vorig jaar de prijzen van het sinterklaassnoepgoed al hoog vond, moet je dit jaar nog dieper in de buidel tasten. Slechte oogsten in West-Afrika hebben geleid tot een recordhoogte in cacaoprijzen, met directe gevolgen voor onze chocoladeletters en chocoladekruidnoten.
Hoe de cacaocrisis je portemonnee raakt
Chocolade is momenteel ruim vijftig procent duurder dan in 2021, blijkt uit cijfers van de Rabobank. Volgens de bank komt dit door aanhoudende droogte en extreme weersomstandigheden in Ghana en Ivoorkust, die samen goed zijn voor ongeveer zeventig procent van de wereldwijde cacao-import. De droge, stoffige wind in deze regio belemmert de groei van de cacaobonen, waardoor oogsten mislukken, gewasziekten toenemen en voorraden dalen en er dus lage cacaovoorraden ontstaan. Producenten betalen daardoor fors meer voor hun cacao, en die extra kosten komen uiteindelijk dus ook bij de consument terecht.
De crisis op de cacaomarkt is niet direct zichtbaar in de winkel. Door lopende leveringscontracten duurt het doorgaans zes tot negen maanden voordat de prijsstijgingen van cacaotermijncontracten volledig worden doorberekend aan de consumentenprijzen. Dit verklaart waarom de prijsstijgingen die in september 2024 werden voorspeld, nu pas daadwerkelijk zichtbaar zijn in de winkels. Zo betaal je bij Lidl dit jaar €2,39 voor een zak chocoladekruidnoten van 300 gram, waar dat vorig jaar nog €1,89 was. Oftewel: een stijging van 25 procent.
Peper(noten)duur: producenten betalen de hoofdprijs
De prijsstijgingen raken niet alleen consumenten, maar ook producenten. Volgens pepernotenfabrikant Peppernuts Holland steeg hun eigen inkoopprijs vorig jaar met zo’n 40 procent ten opzichte van het jaar daarvoor, wat een duidelijke negatieve invloed heeft gehad op de winstmarges. "De kostprijs van onze producten is de afgelopen jaren hard gestegen, met vorig jaar als piek", zegt een woordvoerder van het bedrijf. "Dit jaar is onze kostprijs echter redelijk gelijk gebleven, wat te maken heeft met het moment waarop een contract wordt gesloten."
De consumentenprijs steeg hierdoor met zo’n elf procent ten opzichte van het jaar daarvoor, meldt Peppernuts Holland. Toch heeft het bedrijf door de stijgende prijzen geen producten uit het assortiment gehaald of tijdelijk minder geproduceerd. "We hebben wel iets kritischer gekeken naar twijfelgevallen in ons assortiment. Waar we een smaak normaal nog een jaar het voordeel van de twijfel zouden geven, is een smaak met matige verkopen dit jaar eerder gesaneerd", aldus Peppernuts Holland.
Traditie boven prijs
Ondanks de prijsstijgingen blijven we chocoladeletters en kruidnoten massaal kopen. Een veelvoorkomende reden is dat Sinterklaas een speciale gelegenheid is die slechts één keer per jaar plaatsvindt. Dat maakt consumenten bereid om extra te betalen voor hun favoriete lekkernijen.
Daarnaast wordt Sinterklaas geassocieerd met kruidnoten en chocoladeletters waardoor men het toch als ‘traditie’ in huis haalt. Volgens Rabobank, zoekt men daarom naar goedkopere alternatieven. Zo blijkt dat meer consumenten overstappen naar huismerkproducten of kleinere verpakkingen kopen om zo de impact van de prijsstijgingen te beperken.
Merk versus huismerk
Voor merkproducten betekent de huidige situatie dat ze harder geraakt worden, meldt het Het Financieele Dagblad. Vooral bedrijven als Bolletje en Verkade zien hun winst met de dag verder krimpen.
Het bedrijf Peppernuts Holland geeft aan zelf nog geen neerwaartse trend te zien in hun fysieke winkels of webshops. Wel lichten ze eerlijk toe dat de winstmarge per product te hard aan het krimpen is om het op deze manier nog jaren vol te houden. "We hebben dit jaar bewust minder pop-up winkels geopend omdat we de verwachting hadden dat we daar een dip in de verkopen konden verwachten."
Structureel hogere prijzen
Recent meldde Rabobank dat de chocoladeprijzen langzaam beginnen te dalen, maar volgens Peppernuts Holland zullen consumenten daar voorlopig weinig van merken. "Ik denk dat de chocoladeprijzen nooit meer op het oude niveau komen", zegt het bedrijf.
"De prijzen in de retail zijn beperkt gestegen, en producenten en retailers moeten eerst weer een acceptabele marge opbouwen. Daarnaast werken veel grote partijen met jaarcontracten, waardoor de consument waarschijnlijk nog niet eens de piek van de prijsstijgingen heeft gevoeld."
Zelfs als de cacaomarkt op termijn iets afkoelt, zullen inflatie en stijgende kosten ervoor zorgen dat de prijzen voor chocoladeproducten hoog blijven. Volgens Peppernuts Holland betekent dat consumenten eerder zullen merken dat prijzen stabiel blijven, dan dat ze daadwerkelijk dalen. Het blijft dus nog maar de vraag of de chocoladeletters volgend jaar weer wat betaalbaarder worden. Maar één ding is zeker, ondanks de hogere prijzen laten we de traditie niet los.
