Van zomertijd naar vierseizoenentijd? 'Beste van beide werelden'
Dit weekend gaat de zomertijd in en dus gaat de klok een uur vooruit. Als het aan Weeronline ligt, nemen we daar voorgoed afscheid van en komt er een 'vierseizoenentijd'. De klok zou dan nog een keer een half uur vooruit moeten en daarna nooit meer. Is dit een serieuze optie?
Een vierseizoenentijd is volgens Jaco van Wezel van Weeronline een oplossing voor de discussies die er zijn over het verzetten van de klok. "Er wordt gepraat over of we daar vanaf willen, omdat het ons bioritme verstoort. En of we dan de zomertijd of de wintertijd aanhouden, maar aan beide zitten nadelen", zegt Van Wezel tegen EditieNL.
Het nadeel aan de wintertijd is dat het dan in de zomermaanden wel heel vroeg licht wordt. "Namelijk om 4.20 in plaats van 5.20", zegt Van Wezel. "Het nadeel van de zomertijd is dat het zorgt voor donkere tijden in de winter, de zon zou dan namelijk in de winter pas om 10.00 uur opkomen."
Beste van beide werelden
De vierseizoenentijd zou een uitkomst zijn. "Het grote voordeel is dat je de klok niet telkens hoeft te verzetten, en dat heeft veel impact op mensen. En je kiest niet voor de nadelen van de zomertijd, en ook niet voor de nadelen van de wintertijd. Je kiest het beste van beide werelden."
Er zijn meer voordelen. "Als je de klok eenmalig een half uurtje vooruit zet, is het in de donkerste dagen om 17.00 uur donker in plaats van om 16.30. Daardoor creëer je meer licht in de avondspits, en dat zorgt voor minder ongelukken. Bovendien hebben we er nu niks aan dat het om zes uur 's ochtends al licht wordt."
Wennen
Wie ook baat zouden hebben bij de vierseizoenentijd, zijn Piet en Anja Meester van boerderij De Koeienkade. Zij hebben in de zomer namelijk meer werk dan in de winter en de nieuwe tijd zou ervoor zorgen dat het in de zomer langer licht is.
Dit is niet alleen voor het vee gunstig. Ook Piet en Anja zelf zijn grote voorstanders van de klok niet meer verzetten. "Een uur verschil: daar heb ik best veel last van. Voor mijzelf lichamelijk geldt: het is heel prettig dat het hetzelfde blijft", vertellen ze aan EditieNL.
Voor de boeren is het lastig om te wennen aan het tijdsverschil. "Het duurt bij mij vaak 14 dagen voordat ik weer aan de nieuwe tijd gewend ben. Wij als boeren hebben 7 dagen per week hetzelfde ritme." Volgens de boeren is dit voor hen extra zwaar in vergelijking met andere beroepen. "Als jij een andere baan hebt, dan slaap je vaak in het weekend wat langer door. Maar wij kunnen dat niet."
Ook vanwege het melken van koeien hebben ze er baat bij dat de klok niet verzet hoeft te worden. Vroeger molken ze koeien nog handmatig. "Wij smokkelden altijd om een uur in te lopen. 's Ochtends gingen we nog op de oude tijd melken. En de volgende ochtend liepen we het andere half uurtje in en molken we de koeien."
Melkrobot
Piet en Anja hebben nu ruim een jaar een melkrobot. Dat heeft wel geholpen om het tijdsverschil in te halen en het heeft het werk makkelijker gemaakt, maar nog steeds hebben ze last van het tijdsverschil.
Een melkrobot werkt zo: koeien kunnen uit zichzelf de melkrobot inlopen, en worden dan gemolken. Ze kunnen dus zelf bepalen wanneer ze daarin gaan. De melkrobot houdt van iedere koe bij hoeveel melk die heeft afgegeven, en welke koe aan de beurt is om gemolken te worden. Er kan één koe tegelijkertijd gemolken worden.
Biologische klok
Het verzetten van de klok zou nadelig zijn voor het melken van de koeien. "Want de biologische klok van een koe zit nog in de oude tijd, dus de koe gaat uit zichzelf een uurtje later de melkrobot in. Omdat de koe een uur minder melk aangemaakt heeft door de nieuwe tijd. De robot heeft dan maar 23 uur kunnen melken."
Wat lastig blijft, is dat niet de hele groep koeien staat te wachten om gemolken te worden. "Dus soms moet je koeien gaan halen. De melkrobot ziet namelijk dat een koe aan de beurt is om gemolken te worden, maar omdat een koe een uur minder melk geproduceerd heeft, wil die nog niet gemolken worden. Wij moeten hem dan handmatig gaan halen. En we hebben in totaal 70 koeien."
West-Europese tijd
Volgens chronobioloog Bert van der Horst zou de vierseizoenentijd onze biologische klok verstoren. Hierom vindt hij het geen goed initiatief. "Het is belangrijk dat het 12.00 is als de zon op zijn hoogste punt staat. Daar is onze biologische klok goed op ingesteld. Je ritme is dan het best ingesteld op de licht- en donkercyclus. Met een half uurtje verschuiven gebeurt dat dus niet."
De chronobioloog is daarom voorstander dat we aansluiten bij de West-Europese tijd, de tijd van Londen. "Dus dan gaan we nog een uurtje verder terug dan de wintertijd. Ik zeg dus: klok niet permanent een uur vooruit zetten, maar permanent een uur terugzetten."