Stella (54) zat drie jaar in de schuldhulpverlening: 'Ik had gefaald'
De dure decembermaand heeft zijn sporen nagelaten en dus is het in januari tijd om op de centen te letten. In dat kader vertellen lezers deze maand hoe zij in de schulden zijn beland en hoe zij er weer vanaf kwamen. Deze week: Stella (54) die door een samenloop van omstandigheden en veel pech in de schulden terechtkwam.
In de schulden
"Door een samenloop van omstandigheden en heel veel pech, ben ik in de schulden geraakt. 27 jaar lang werkte ik als account-salesmanager in de modebranche toen die in 2012 instortte. Drie jaar daarvoor was ik gescheiden en moest ik met mijn twee kinderen op zoek naar een nieuwe woning. Mijn ex-vriend bleef in ons huis wonen, omdat hij de hypotheek betaalde en ik het gas, licht, water, ziektekosten en de andere vaste lasten. Samen verdienden we bovenmodaal, maar ik moest eruit, ik had geen keus.
Omdat ik ook hoofdelijk aansprakelijk was voor het huis kwam ik niet in aanmerking voor een sociale woning of iets in de vrije sector. Daarvoor moet je eerst je eigen huis 'opeten'. Ons gezamenlijke huis (van mij en mijn ex-vriend) verkopen lukte niet, de tijd was slecht. De hypotheek kon niet ontbonden worden omdat het op beide namen stond en er geen achterstand was met de betaling, mijn ex-vriend betaalde gewoon iedere maand de hypotheek.
Ja, dan zit je alleen dus al met een schuld van 4,5 ton aan hypotheek. Om mijn hoofd toch boven water te kunnen houden, begon ik een eigen bedrijf. Ik vond een bedrijfsruimte met woonruimte erboven, waar ik voor 570 euro per maand met mijn twee kinderen kon wonen. Ik had echt onderschat hoe pittig het is: een scheiding en tegelijkertijd een nieuw bedrijf opzetten. Ik kon de huur niet meer betalen want ik had geen geld meer door de investering in mijn bedrijf. Maar hoe kwam ik dan aan een woning voor mij en mijn kinderen? Ik was te rijk voor het één, en te arm voor het ander.
'Ik had gefaald. Gefaald als vrouw, als geliefde, als moeder, als werknemer en als ondernemer'
Ik schreef een gemeenteraadslid aan, legde mijn situatie uit en zij gaf mij uiteindelijk een urgentieverklaring waardoor ik in aanmerking kwam voor een sociale huurwoning. Intussen was mijn bedrijf on hold gezet waardoor ik met een schuld van 5000 euro zat. Daarbij kwam nog eens 3000 euro aan schuld bij de kinderopvang die ik niet meer kon betalen. Ik zat vast. Letterlijk.
Ik kwam in de WW terecht en werd ziek: baarmoederhalskanker. Ik ben een jaar uit de running geweest. Ik kon dus ook niet werken om mijn schulden af te betalen. Ik ging de ziektewet in en verviel, toen dit ophield, automatisch in de bijstand. Dat vond ik echt zo’n enorme afgang. In mijn ogen was de bijstand voor losers, die niet wilden werken. Het had ook heel erg met mezelf te maken: ik had gefaald. Gefaald als vrouw, als geliefde, als moeder, als werknemer en als ondernemer."
Uit de schulden
"Ik wilde zo snel mogelijk die bijstand uit en mijn schulden aflossen. Na lang zoeken kwam ik per toeval bij een maatschappelijk werkster uit die mij doorverwees naar een sociaal raadspersoon. Die hoorde mijn verhaal aan en zag mijn papieren in. Toen werd ik doorverwezen naar de schuldhulpverlening. Daar kom je eerst in een voortraject terecht waar je moet leren je post openmaken, die je dan vervolgens in mappen moet doen en je wordt begeleid door een budgetcoach om te leren budgetteren. Ik hield gesprekken met een maatschappelijk werkster: 'kon ik het 3-jarige schuldhulpverleningstraject wel aan?' In mijn ogen enorm kinderachtig, ik had al mijn zaakjes keurig netjes op orde.
'Ik had lippenstift op die 3,50 euro had gekost en eigenlijk pietenschmink was. Je moet creatief zijn als je weinig hebt'
Dit voortraject duurde anderhalf jaar en uiteindelijk werd ik toegelaten tot de WSNP. Ik moest naar de rechtbank om mijn verhaal te vertellen, waarom ik in de schulden was geraakt. Daarna werd het zwaard van Damocles boven mijn hoofd weggehaald. Wat een opluchting! Ik werd overgedragen aan een bewindvoerder en na drie jaar zou ik schuldenvrij zijn. Ik kreeg 50-60 euro aan leefgeld per week. Ik had geen geld om te eten, geen geld voor uitjes, nieuwe kleren of andere leuke dingen.
Ik weet nog heel goed dat ik de eerste keer bij de Voedselbank kwam. Ik zag er gewoon leuk gekleed uit, droeg hakken en had rode lippenstift op. Ik vind het fijn om er netjes en verzorgd uit te zien, dat deed ik vroeger toen ik nog geld had namelijk ook. Het viel me op dat bijna iedereen bij de Voedselbank in een joggingbroek loopt. Elk schrijntje waardigheid is verdwenen. Ik vond dat heftig om te zien. En toch schaam je je voor hoe jij er zelf uitziet, ook al had ik lippenstift van de feestwinkel op die 3,50 euro had gekost en eigenlijk pietenschmink is. Kijk, je moet creatief zijn als je weinig hebt.
Ik heb me ook verbaasd, in positieve zin dan, over hoeveel lieve, onbekende mensen er om me heen zijn. Zo kreeg ik van een onbekende vrouw die mijn verhaal op Facebook had gelezen een jaar lang een abonnement op een heel goede slager in Amsterdam. Door een vriendin en oud-collega zijn mijn kinderen en ik opgegeven voor Reis met je Hart, een organisatie waarmee je gratis op vakantie mag. Ik heb zoveel hulp en liefde ontvangen, ook van onbekenden. Waanzinnig toch? Ja, dat heeft me echt door die drie jaar heen geholpen.
Het heftigste tijdens die drie jaar schuldhulpverlening vond ik de angst. De angst om een fout te maken, dat ik een rekening zou vergeten te betalen bijvoorbeeld. Of dat er iets kapot zou gaan, zoals de wasmachine. Ongelukkig genoeg hield die er in die periode ook mee op, samen met de koelkast en het gasfornuis. Ik ben toen gered door een 'fonds voor bijzondere noden' van de gemeente Amsterdam waaruit ik nieuw witgoed heb gekregen. Ik heb daar zo’n geluk mee gehad.
'Inmiddels ben ik schuldenvrij, maar zit ik nog steeds in de bijstand'
Het continue gevoel van moeten overleven vond ik ook heel zwaar. Je hebt maar 50-60 euro per week te besteden en moet daar alles van doen. Bovendien moet je voor alles potjes aanvragen: zorgtoeslag, huurtoeslag, een stadspas, scholierenvergoeding en ga zo maar door. Daar heb je een dagtaak aan. Dat kan toch veel efficiënter door alles te bundelen onder één loket?
Ik ben altijd heel open geweest over mijn situatie, heb alles gedeeld op Facebook en dat heeft me uiteindelijk sterker gemaakt. Inmiddels ben ik schuldenvrij, maar zit ik nog steeds in de bijstand. Ik heb er wél een missie bijgekregen: mensen inspireren met mijn verhaal. En daarmee ben genomineerd voor de You Go Girl Award, een inspiratieprijs waar ik ontzettend trots op ben. Ik geef lezingen in het bedrijfsleven, bij rechters en advocaten en bij gemeentes over hoe het hele schuldentraject anders zou moeten en beter zou kunnen. Daarvoor krijg ik dan VVV-bonnen, ik mag geen vergoeding ontvangen omdat ik nog in de bijstand zit. Krom he? Het is zo moeilijk om daar uit te komen terwijl ik zo graag wil. Ik solliciteer me suf, maar ze vinden me te oud, te gebekt of ik heb niet de juiste titel.
Ik zou deze afgelopen periode voor geen goud over willen doen, maar ik had het ook voor geen goud willen missen."
Dit zegt de expert
Financieel coach Monica Helbig van cijfersencenten.nl: "Je leest hier wat ik veel zie gebeuren: een samenloop van omstandigheden die ervoor zorgt dat het snel van kwaad tot erger gaat. Dat kan echt iedereen overkomen. Het is heel erg mooi dat we in Nederland schuldsanering hebben. Dat is geen pretje, maar na een paar jaar ben je wel van de ellende af. De bijstand is ook een fijn sociaal vangnet, al zie je inderdaad vaak dat mensen zich ervoor schamen en hun waardigheid verliezen. Er wordt natuurlijk ook wel neergekeken op mensen in de bijstand. Het is mooi dat Stella haar waardigheid wel heeft behouden. Kom je in deze situatie dan is het goed om er open over te zijn. Je ziet dat Stella daardoor ook veel hulp kreeg.
Stella heeft het ook over twee andere grote problemen. Betaalbare woonruimte vinden in Nederland, dat is niet makkelijk. Wat kun je wél doen? Zorg dat je altijd ingeschreven blijft staan bij de woningbouwcoöperaties. Ook als je getrouwd bent en een koophuis hebt. Mocht het dan mis gaan dan heb je in ieder geval al punten gespaard en hoef je niet helemaal vanaf nul te beginnen. En al die verschillende regelingen en potjes, heel mooi dat ze er zijn, maar echt een geval van door de bomen het bos niet meer zien. Laat je goed informeren bijvoorbeeld door de gemeente, maar ook op Facebook vind je speciale groepen 'voor de minima' met veel tips."