De zwangere Rowenna is vergeetachtig: 'Gaat dit nog over?'
Ik vraag dit voor een vriend: elke week behandelen we een vraag over je gezondheid die je niet snel aan je eigen arts durft te stellen. De zwangere Rowenna merkt tot haar eigen frustratie dat zij steeds vaker dingen vergeet. Heeft zij nu al een 'mombrain'?
Rowenna (31) is over een aantal weken uitgerekend en is blij dat ze binnenkort kan stoppen met werken. Niet omdat ze haar werk zo zwaar vindt, maar omdat ze veel chaotischer is dan voorheen én veel meer dingen vergeet.
"Het is verschrikkelijk. Ik weet soms niet meer de namen van collega’s met wie ik vaak werk, vergeet data en ik kom heel vaak niet meer op de normaalste woorden. Ik word er gek van. Een vriendin die al kinderen heeft, herkent dit en zegt dat zij (haar kinderen zijn 3 en 5) er nog steeds last van heeft. Van een zogenoemd 'mombrain' dus. Is dit een fabel of bestaat dit echt? En zo ja, gaat dit ook weer over? Ik vind het namelijk nu al frustrerend."
Een mombrain of zwangerschapsdementie, zoals het ook vaak wordt genoemd, is zeker geen fabel, zegt verloskundige Selina Damen. "Sterker nog, het is wetenschappelijk aangetoond dat tijdens de zwangerschap andere hersengebieden – die waarin emoties centraal staan – actief worden en weer andere gebieden minder, waar je geheugen onder lijdt."
Hormoon progesteron
Het is volgens Damen onder meer het gevolg van het feit dat je lichaam tijdens de zwangerschap een grote hoeveelheid van het hormoon progesteron aanmaakt. Dit hormoon zorgt er onder meer voor dat je darmen trager werken en dat je bekken verweken (ter voorbereiding van het lichaam op de bevalling). Maar ook dat de hersengebieden die belangrijk zijn voor je emoties actiever worden en andere hersengebieden juist minder actief, waardoor je je minder snel dingen kunt herinneren en je je minder goed kan concentreren. "Wat Rowenna ervaart is dus heel goed te verklaren. Het hoort nu eenmaal bij de zwangerschap, de binding met je kindje en de voorbereiding op het moederschap."
Klopt het dat je brein zelfs krimpt door een zwangerschap? "Dat klinkt natuurlijk wel heel heftig", zegt Damen. "Dat durf ik niet zo stellig te zeggen, maar wat er wel gebeurt heeft te maken met het stofje choline. Als je niet zwanger bent, krijg je genoeg van dit stofje binnen. Tijdens de zwangerschap gebruik je choline óók voor de ontwikkeling van jouw kindje, wat betekent dat hij of zij wat van dit stofje afsnoept en er een beetje minder voor jou beschikbaar is."
"Choline is belangrijk voor de groei en ontwikkeling van de hersenen van je kindje, maar doordat jij minder krijgt heeft het weer gevolgen voor je geheugen en concentratievermogen."
Maar hoe zit dat dan na de bevalling? Hoe kan het dat Rowenna's vriendin ook nog vergeetachtig is? Volgens Damen is de hormoonbalans van een nieuwe moeder nog steeds anders dan voor de zwangerschap. Bovendien is de baby prioriteit nummer één en worden jouw eigen zaken naar de achtergrond verdreven.
"En vlak de effecten van het slaaptekort die een zwangere én een nieuwe moeder ongetwijfeld ervaren, niet uit. Als je niet genoeg slaap krijgt, is het lastig om je emoties goed te reguleren, ben je prikkelbaarder en kun je ook sneller dingen vergeten. Vergeetachtigheid is dan ook een indirect gevolg van te weinig slaap. Dat is ook de reden waarom mannen hier ook last van kunnen hebben."
To-dolijstjes
Een tip om beter om te gaan met een mombrain, heeft Damen ook. "Maak een to-dolijstje ruim voordat je naar bed gaat. Zodat je er niet in je bed over gaat malen, waardoor je nóg slechter slaapt. Probeer er bovendien ook aan toe te geven: het is nou eenmaal zo dat je brein anders werkt als je zwanger bent en net moeder. Dat is nu eenmaal zo. Het heeft ook een mooi doel: je kindje."
Rubriek: Asking for a friend
In deze wekelijkse rubriek Asking for a friend leggen we lezersvragen over gezondheid voor aan één van onze experts. Heb jij ook een prangende gezondheidsvraag voor een huisarts, verloskundige, diëtist, psycholoog of een andere gezondheidsexpert? Mail die dan naar weekendmagazine@rtl.nl en wie weet zie jij het antwoord hier op deze plek snel verschijnen.