Hanneke mocht een hulplijn inzetten, en gunt anderen die ook: 'Hulp vragen is niet makkelijk'

"Ik ben wel tevreden nu", hoor ik mezelf tot mijn eigen verbazing zeggen. Nog niet het groene vakje van de BMI-meter aangetikt, maar wel zo’n dertig kilo smaller, dus de gezondheidswinst is er. Ik heb zojuist gevraagd hoeveel ik nog moet afvallen, omdat ik merk dat ik even wil bijkomen van dit afvalavontuur. 

Mijn haar is - net als mijn heupen - uitgedund en slap, mijn nagels breken snel en eerlijk gezegd moet ik nog steeds een beetje wennen aan deze nieuwe staat van zijn. De diabetesverpleegkundige is dolblij met mijn geboekte resultaten en een tikje verbaasd over de gezondheidsvrees die ik zo even heb gedeeld. 

Het is met meer onrust de laatste tijd. Meer eten, meer snacks, onrust die de opmaat naar een eetbui zou kunnen zijn. Sinds ik een paar dagen in Rome was, waar iedere dag taart en croissants met room bij het ontbijt geserveerd werden, zit zoetigheid verder vooraan in mijn systeem. 

Saboteur Coby is er weer

Het baart me zorgen, want het maakt dat ik weer vaker ga onderhandelen met mezelf en het laat zich raden wie er dan wint. Mijn innerlijke Coby, de saboteur die een naam kreeg dankzij @Loseitlike_bien en die mij het liefst vandaag nog terugbrengt in mijn oude staat. 

Blijf maar liggen meid, vandaag hoef je niet te sporten. Je bent toch al moe? Neem maar een croissant schat, het leven moet wel leuk blijven en je hebt al genoeg aan je hoofd. Schiet nou eens op met dat stuk joh, je zit maar te dagdromen en zo’n artikel schrijft heus zichzelf niet. Een handje drop geeft je systeem een flinke opdoffer, wedden dat het daarna wel gaat? 

Zomaar drie leugens, met wisselende snacks, die mijn obesitasstem me dagelijks probeert wijs te maken. Uurlijks, zou ik willen zeggen. Het was een tijdje weg, deze food noise, maar nu de maanden vorderen en de spanning van het aanstaande onderzoek bij de diabetesverpleegkundige (oké, en het zwarte gat dat onvermijdelijk is na mijn net verschenen boek) toeneemt, betrap ik mezelf steeds meer op oude gedachten en oud gedrag. 

Wat ook niet helpt is de column van Angela de Jong, die zichzelf 'een luie loser' noemt nu ze prikt om af te vallen, en het oordeel dat ze daarmee ook over mij uitsmeet. En ja, ik weet wel dat het vooral baldadige zelfbescherming was van de columnist, maar ze zat daarna wel bij Pauw & De Wit die ook nog even een fronsend item maakten over afvallen met medicatie én een paar dagen later maakte het programma Zembla er nog een onsje meer van. 

En dus waren er discussies over wanneer iemand hulp mag inschakelen om gewicht te verliezen. Em oordelen over mensen die met een BMI van 27 - dan ben je zo’n tien kilo te zwaar - medicatie willen gebruiken én vergoed willen krijgen. 

Legaal prikken 

Nu geldt, zoals wel vaker, de wet van het meeste geld. Krijg je het spul niet van de huisarts, dan koop je het zelf bij een commerciële kliniek, voor een paar honderd euro per maand. Natuurlijk kan niet iedereen dat betalen, dus ontstaat er een lobby om afslankmedicatie in het basispakket te krijgen. Natuurlijk komen dan de verhalen los over farmaceutische lobby, dubbele agenda’s, het ontbreken van studies over langetermijneffecten. 

Ik lees en zie alles, maar dat blijkt een slecht idee, want het raakt me zo. Het blijft vreemd dat een ander bepaalt hoeveel jij lijdt, en of je een hulplijn mag inzetten. Ik merk dat ik een lichte opluchting voel dat ik ook nog diabetes type 2 heb, en dat ik daarom legaal prik.

Het medicijn is voor mij bedoeld, dus ik zit in de groene zone. Maar toen ik in het gele vakje van het Voedingscentrum zat, met een BMI van 27, wilde ik ook al hulp. En bij een BMI van 29 nog liever en bij 32 al helemaal.

Ik overwoog een maagverkleining, toen de prikken nog niet bekend waren, en vroeg later naar beide opties, maar werd volgens sommige metingen nog steeds te licht bevonden. Met twintig kilo overgewicht vroeg ik me af of ik mezelf dan maar zwaarder zou eten, zodat ik wél in aanmerking kwam voor medische interventie. Dat was geen luiheid, dat was zelfkennis. 

Hulpvraag verstomt

Lakse patjepeeërs zullen er heus tussen zitten, maar het gros van de mensen dat worstelt met hun gewicht, wil er echt graag wat aan, en voor, doen. En nee, dat betekent dus niet dat ik vind dat iedereen die dik is moet afvallen, maar dat betekent wel dat de hulpvraag van mensen die van hun overgewicht af willen verstomt. En dat is zorgelijk.

Ik deed het niet bewust, maar kwam wel in de dieprode BMI-bak terecht. Liever had ik mezelf geen diabetes gegeten voordat ik hulp kreeg bij het verliezen van mijn zwaarte. Liever had ik me minder zorgen gemaakt om mijn gezondheid, want die had ik al genoeg. 

Toen ik begon met slikken en prikken, een half jaar geleden, voelde ik de hoop op eindelijk een slank lijf, iets wat ik jaren niet voor mogelijk had gehouden. Het voelde onhaalbaar, als niet voor mij. Het afvallen ging hard, ik was dolgelukkig, en mijn bloedsuikerwaarden daalden al even hard mee. 

Maar de afhankelijkheid is er nog steeds. Van zoete snacks bij momenten van stress en faalangst, en van de prik zelf. Bang dat de verpleegkundige besluit dat het genoeg is, of dat de apotheek tijdelijk niet meer levert. Bij het laatste consult zou ik het liefst een recept voor een voorraadje vragen, maar ik durf niet.

Weg schaamte

Wel opper ik voorzichtig of ik misschien een dosis omhoog moet, omdat de food noise steeds wat meer terugkomt. Een tip die ik op Instagram heb gezien, en die me dankzij de wetten van algoritmes elke dag wel een keer wordt geserveerd. 'Nee', zegt de verpleegkundige stellig, 'want je bloedsuikerspiegel is nu al laag en we gaan mentale problemen niet oplossen met medicatie.' 

Ik snap wat ze zegt en voel me een sukkel. Natuurlijk kan ik mijn angsten niet wegspuiten en moet ik niet alleen in de sportschool maar ook mentaal aan de bak. Ja ja ja, hopjesvla. Dat deed ik al, met therapieën en een eetkliniek, en dat doe ik nog steeds. Ik heb geleerd om te vertellen wat ik voel en denk, want een eetstoornis leeft bij de gratie van eenzaamheid. De schaamte is weg, inmiddels.

Jarenlang schaamde ik me voor mijn omvang, voor mijn eetgewoonten en voorkeuren, voor mijn verlangen naar zoet in plaats van hartig en voelde me daardoor kinderachtig. Waar het gezelschap van tien man laatst in Rome zich al ‘s middags verheugde op de goede wijnen bij het diner, keek ik juist uit naar het feestelijke ontbijt. 

Ik schaamde me voor de ruimte die ik fysiek wel innam en mentaal niet. Ik schaamde me omdat ik het niet 'op eigen kracht' kon. Omdat anderen, ook mensen die ik helemaal niet ken en die nooit mijn vrienden zouden zijn, vinden dat ik geen discipline heb. Hulp vragen is niet lichtzinnig, makkelijk of aan de vroege kant, want er is zoveel lijden dat niemand ziet.

Voor het eerst in mijn leven 

Nu ga ik oefenen met balans. Minder focus op gewicht verliezen, wel blijven bewegen en nog steeds gezond eten. Dat dit plateau dat ik nu heb bereikt een prima level is, vind ik bevrijdend.

Voor het eerst in mijn leven moet ik niet minder wegen, maar mag het wel. En voor het eerst in mijn leven sta ik groenteschotel voor mezelf te maken, ondanks dat ik doodmoe ben. Beter zelfs, omdat ik doodmoe ben en eindelijk kan voelen dat ik mezelf wil voeden. Dat lukt me, omdat ik hulp heb gevraagd én hulp heb gekregen. Voor het eerst in mijn leven steek ik een dikke middelvinger op naar het BMI-construct en luister ik naar mijn lijf. Ik ben benieuwd. 

Hanneke Mijnster (1980) schrijft over zaken die het leven mooi en moeilijk maken, en doet dat al tien jaar voor RTL Nieuws. Elke week schrijft ze de Liefdesles en nu ook de serie OverEten. Van haar hand verschenen ook de boeken 'Hé, is dit ook ADHD?' en 'Longeneeslijk' dat ze samen met Eva Hermans-Kroot schreef. Haar nieuwste boek 'Lekker laten gaan' ligt sinds vorige maand in de schappen. 

Klik hier voor meer Lifestyle