Uit tests blijkt: mondkapjes van drogist helpen tegen verspreiding corona
Zelfgemaakte en andere niet-medische mondkapjes die gewoon bij de drogist te koop zijn, kunnen wel degelijk helpen om verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. Dat blijkt uit testen die de onderzoeksredactie van RTL Nieuws door deskundigen heeft laten uitvoeren.
Vanaf 1 juni is het dragen van een niet-medisch mondkapje verplicht in het openbaar vervoer. De aankondiging daarvan zorgde voor veel discussie, want werkt zo'n niet-medisch mondmasker wel? RTL Nieuws vergeleek verschillende mondkapjes (zowel zelfgemaakte als gekochte) en keek welk masker de meeste virusdeeltjes tegenhield.
Maskers die te koop zijn bij winkelketens zoals Hema en Etos blijken de meeste virusdeeltjes tegen te houden. Het gaat om deeltjes ter grootte van 3 micron, dat is drieduizendste millimeter.
Bijna net zo goed als chirurgische maskers
Daarmee doen de maskers niet onder voor chirurgische maskers die gebruikt worden door zorgmedewerkers op corona-afdelingen. Dat masker is gericht op het tegenhouden van deeltjes van 3 micron en groter, zegt Andreas Voss, hoogleraar infectiepreventie van de Radboud Universiteit.
Het coronavirus kan weliswaar ook op kleinere deeltjes door de lucht verspreid worden. Maar volgens hoogleraar Voss is de kans op besmetting door zulke kleine deeltjes buiten een ic-afdeling heel klein. "De hoofdmodus van alle infecties komt door grotere druppels tussen de 1 en 10, maar vooral tussen de 5 en 10 micron groot."
Goede score
Mondkapjes van de Hema en Etos houden alle deeltjes van 3 micron en groter tegen, zo blijkt uit de laboratoriumtest bij het bedrijf PlasmaMade uit Staphorst. Dat bedrijf heeft de afgelopen maanden zelf ruim 3,5 miljoen medische mondkapjes geproduceerd en aan ziekenhuizen en zorginstellingen geleverd.
RTL Nieuws heeft gebruik gemaakt van het laboratorium waar het bedrijf normaal gesproken samen met een ziekenhuis test of de mondkapjes aan alle eisen voldoen. "Wij meten hier de doorlaatbaarheid van een masker", zegt directeur Martin van der Sluis van PlasmaMade. "Dat doen we met een deeltjesteller. Vervolgens trekken we daar de lucht doorheen, en zo weten we wat de doorlaatbaarheid van een masker is."
Extra filter helpt
Het mondkapje van het Kruidvat scoort ook goed. Die houdt 99,7 procent van de 3 micron-deeltjes tegen. Het gaat dan hoofdzakelijk om het tegengaan van verspreiding van het virus. Dit soort mondkapjes beschermen je niet tegen het inademen van het COVID-19-virus. Daarvoor zijn medisch mondkapjes die de mond en neus afsluiten.
Maar je kunt ook zelf mondkapjes maken. Het ministerie van Volksgezondheid heeft een instructie en patroon online gezet zodat je er zelf een kunt maken. Het ministerie heeft het ontwerp overgenomen van de Amerikaanse overheid, maar het mondkapje is vooraf niet getest op de werking.
De Belgische overheid heeft een ander patroon voor een mondkapje op internet gezet. Bij het Belgische mondkapje is het mogelijk een filter in het katoenen mondkapje toe te voegen.
De zelfgemaakte mondkapjes houden ook veel deeltjes tegen. Het mondkapje volgens het patroon van de Nederlandse overheid houdt 96,4 procent van de 3 micron-deeltjes tegen. Het masker volgens het patroon van de Belgisch overheid waarbij een filter van een stofzuigerzak is toegevoegd, scoort 100 procent.
Alle resultaten van de door RTL Nieuws uitgevoerde testen van mondkapjes zijn hier te vinden.
Goed gebruik belangrijk
Vanaf 1 juni is het verplicht om in het openbaar vervoer een mondkapje te dragen. De regering maakte die maatregel onlangs bekend bij het versoepelen van de lockdownmaatregelen in Nederland. De reden is dat in het openbaar vervoer de anderhalve meter afstand niet realistisch is. Daarom moet iedereen in het openbaar vervoer een mondkapje op om te voorkomen dat je de ander kan besmetten. Reizigers zijn zelf verantwoordelijk voor de aanschaf van een mondkapje.
"Ik denk dat voor de meeste mensen een tweelaags zelfgemaake masker voldoende is, met of zonder de filter. Het filtermateriaal zorgt mogelijk voor iets meer veiligheid voor jouzelf", zegt hoogleraar infectiepreventie Andreas Voss.
Wel wijst Voss erop dat maskers hun effectiviteit kunnen verliezen als mensen ze te lang aan een stuk door gebruiken of niet elke dag wassen. Ook is het van belang dat het mondmasker goed aansluit en dat je er niet met je handen aan komt.
Geen eenduidig bewijs
Het RIVM heeft tot dusver altijd gezegd dat er geen eenduidig wetenschappelijk bewijs voor het nut van het dragen van een mondkapje in de openbare ruimte. Het zou schijnzekerheid bieden en daarom geeft het instituut de voorkeur aan het advies om een anderhalve meter afstand te houden.
Prijzen mondkapjes per stuk:
| Hema | €0,85 |
| Kruidvat | €0,90 |
| Etos | €0,90 |