Historische toespraak van Poetin siddert na: 'Woorden beloven weinig goeds'
In zijn historische speech haalde Poetin gisteren hard uit naar Oekraïne. Het land heeft volgens de Russische president simpel gezegd geen bestaansrecht. "Hij ziet het als onderdeel van het Grote Rusland", zegt historicus Marc Jansen.
Het was een toespraak die op alle Russische zenders werd uitgezonden, vol dreigende taal richting het Westen en Oekraïne in het bijzonder. Bijna een uur lang sprak Poetin zijn land toe, om uiteindelijk bekend te maken dat Rusland de Volksrepublieken Donetsk en Loehansk erkent als onafhankelijke landen.
Met zijn optreden maakt Poetin een historische claim op Oekraïne, aldus Jansen. 'Dat impliceert-ie, dat kun je er uit opmaken." Zo zei Poetin dat Oekraïne niet zomaar een buurland is, maar onderdeel van de Russische geschiedenis en cultuur, om uiteindelijk de staten te erkennen:
Jansen ziet hoe Poetin zich dezelfde rol laat aanmeten als de grote leiders uit de Russische geschiedenis. "Hij heeft dezelfde wens van een groot Russisch rijk. Denk aan de Sovjet-Unie en de periodes van de Russische tsaren en keizers."
'Oekraïne gecreëerd door Rusland'
Poetin had het vooral over de rol van Lenin, die als premier aan het begin van de 20ste eeuw de Sovjetrepubliek stichtte. Lenin is volgens Poetin de architect van Oekraïne. Het land zou volgens Poetin nog altijd 'Vladimir Lenins Oekraïne' kunnen heten. "Het moderne Oekraïne is volledig gecreëerd door Rusland."
Toen Oekraïne bij het uiteenvallen van de Sovjet-Unie in 1991 onafhankelijk werd, ging het volgens Poetin direct mis. "Vanaf begin af aan hebben ze alles ontkend wat ons verbindt. Ze hebben geprobeerd om dat bewustzijn, onze historische herinneringen, te verstoren", zei de president fel.
Lange geschiedenis
De relatie tussen Rusland en Oekraïne gaat inderdaad eeuwen terug, vertelt Jansen. "Kiev was ooit zelfs de hoofdstad van een rijk dat strekte over het huidige Oekraïne, Rusland en Belarus. Dat was van de 9de tot de 13de eeuw."
In de eeuwen daarna volgden ook nog de Russische tsaren- en keizerrijken. "Het grootste rijk uit de geschiedenis, in lengte en in grootte."
Belangrijk hoofdstuk
In hoeverre Poetin droomt van een Groot-Rusland, en hoe zijn woorden in de praktijk gaan uitpakken, is onduidelijk. Ook Jansen kijkt als historicus vooral terug, maar deze stap van Poetin wordt hoe dan ook een belangrijk onderdeel in de geschiedenis.
"Net als de annexatie van de Krim. Nu komt dit er bovenop, met de erkenning van de Volksrepublieken en misschien wel meer dan dat. Als we de retoriek mogen geloven, belooft het weinig goeds."
De Oekraïense president Zelensky zei in een reactie op de speech dat Oekraïne niet bang is, en niemand iets verschuldigd is.