Geert omzeilt regels voor gehandicapte dochter: 'Log illegaal in op haar DigiD'

Als Geert Benjamins zich aan de regels houdt, moet hij officiële zaken voor zijn ernstig meervoudig beperkte dochter Lindsay (30) regelen via de post, met papieren formulieren. "Dat is toch niet meer van deze tijd", vertelt hij.

Een afspraak maken met een arts of logopedist. Ziektekosten declareren, belastingaangifte doen, het gaat allemaal digitaal. "Een digitaal spreekuur kun je niet op papier doen. Zelfs een behandelverslag van het ziekenhuis moet je inlezen via DigiD", zegt Benjamins.

Wettelijk geregeld

Benjamins en zijn vrouw zijn gemachtigd de zaken voor hun dochter te regelen. Een rechter heeft hen benoemd als curator. Maar juist dat het geregeld is, frustreert hem. "Als een kind 18 jaar wordt en een verstandelijk gehandicapt is, en daarmee handelings- en wilsonbekwaam, is het verstandig dat een wettelijk vertegenwoordiger wordt aangesteld door de rechtbank. Dit is een beschermingsmaatregel. Wij zijn de wettelijk vertegenwoordiger van Lindsay, maar de overheid erkent deze beslissing niet."

Want bij de aanvraag van een DigiD kom je in de problemen. Je kunt alleen maar een DigiD voor jezelf aanvragen, niet voor een ander. De overheid denkt in de nabije toekomst dit te gaan regelen door middel van machtigingen."

Officieel moet Lindsay haar ouders straks machtigen. "Maar ze heeft het verstand van een kind van één jaar. Ze kan niet eens praten, laat staan een kruisje zetten of het woord 'machtiging' begrijpen. Het zou logisch zijn als straks bij het aanvragen van een DiGiD voor Lindsay gevraagd wordt naar het nummer van het de beschikking van de rechtbank en een verwijzing naar het curatorregister."

Speelt al jaren

Vandaag verscheen een rapport van de Ombudsman waaruit blijkt dat voor wettelijk vertegenwoordigers en mensen die namens een naaste digitale zaken doen met de overheid, de digitale toegang nog steeds niet goed geregeld is.

Het probleem speelt al jaren en de staatssecretaris beloofde al beterschap. Helaas, nog zonder resultaat dus. De Ombudsman schrijft dat het hierdoor  vaak 'onmogelijk' is om iets gedaan te krijgen. 

Geen prioriteit

Hoewel er inmiddels wel een digitaal systeem bestaat dat mensen kan machtigen, is dit in de praktijk slechts in 24 van de 342 gemeenten mogelijk.

De belofte om de digitale toegankelijkheid te vergroten klinkt al meer dan tien jaar, schrijft de Nationale Ombudsman. "Het lijkt geen prioriteit te hebben, terwijl het om een grote groep mensen gaat", laat ombudsman Reinier van Zutphen weten. In Nederland zijn zo'n 273.000 mensen onder bewind gesteld.  

Geert Benjamins was jarenlang voorzitter van EMB Nederland, een vereniging voor mensen met een ernstige meervoudige beperking (EMB), ook zet hij zich in voor KansPlus, een belangennetwerk voor verstandelijk gehandicapten. Al sinds 2017 stuurt hij namens verschillende verenigingen brieven naar de Tweede Kamer om hen te wijzen op de problemen. "Ik snap het gewoon niet; we kunnen naar de maan vliegen, maar we krijgen een paar vinkjes niet geregeld?"

Haalbaar plan

De Ombudsman wil nu dat de staatssecretaris binnen drie maanden met een 'duidelijk en haalbaar plan van aanpak' komt. "De overheid moet harder lopen, zodat écht iedereen mee kan doen", besluit Reinier van Zutphen. 

Geert Benjamins maakte, tegen de regels in, een DigiD aan namens zijn dochter en doet al jaren zaken via haar account. "Al 12 jaar vul ik illegaal het belastingformulier van mijn dochter in. De overheid accepteert dit. Ik ben niet bang voor deze burgerlijke ongehoorzaamheid, maar veel mensen in mijn omgeving zijn dat wel, die durven de wet niet te overtreden omdat ze bang zijn voor de gevolgen."

Dat maakt hem boos. "We hebben het al moeilijk genoeg, waarom worden dit soort dingen niet makkelijker gemaakt?"