Dit is Claudia Sheinbaum: de vrouwelijke klimaatwetenschapper die 'presidenta' wordt
De nieuwe Mexicaanse president is niet alleen een vrouw, maar ook klimaatwetenschapper, voormalig burgemeester van Mexico-Stad en zelfs Nobelprijswinnaar. Claudia Sheinbaum schrijft al voor haar aantreden geschiedenis: ze wordt de eerste vrouwelijke president van Noord-Amerika.
De laatste stemmen worden nog geteld, maar het presidentschap kan Sheinbaum, alias la doctora, niet meer ontgaan. Ze stevent af op een overwinning met maar liefst 60 procent van de stemmen. Haar tegenstanders hebben haar al gefeliciteerd, en ook zelf kondigt ze al aan: "Ik word de eerste vrouwelijke president van Mexico."
Wil Pansters, hoogleraar culturele antropologie en gespecialiseerd in Mexico, is daar niet zo verbaasd over. "Het zat er ook wel een beetje aan te komen. Er zijn veel vrouwelijke gouverneurs en burgemeesters in Mexico. In 2012 was er ook al een vrouwelijke presidentskandidaat."
In Noord-Amerika (de VS, Canada en Mexico) mag Sheinbaum dan het eerste vrouwelijke staatshoofd zijn, in Zuid-Amerika gingen veel landen Mexico al voor. Pansters somt op: "Argentinië, Brazilië, Honduras, Bolivia, Ecuador, Chili. Ik zou bijna zeggen: join the club."
Mexico heeft niet het imago het meest vrouwvriendelijke land te zijn. Geweld tegen vrouwen is een groot probleem, er worden gemiddeld zo'n tien vrouwen per dag vermoord. Dat neemt niet weg dat er de afgelopen jaren veel vooruitgang is geboekt.
Bijzondere wet
Zo is er een wet die bepaalt dat politieke partijen een gelijkaantal mannen en vrouwen kandidaat moeten stellen bij verkiezingen. Mede daardoor is de helft van het Mexicaanse parlement vrouw.
Het hoge aantal vrouwen op hoge posities is niet alleen te danken aan overheidsingrijpen. "De afgelopen decennia hebben vrouwen een belangrijke rol gespeeld in maatschappelijk activisme", zegt Mexico-kenner Pansters. "Sommige van die vrouwen stromen door naar de politiek. Die vrouwen zijn ook weer rolmodellen die andere vrouwen inspireren."
Sheinbaum is lid van de Morena-partij, net als de huidige president Andres Manuel López Obrador. López Obrador is links-populistisch, en was dankzij sociale programma's tegen armoede erg populair. In Mexico mag een president maar één termijn van zes jaar dienen, López Obrador kon dus niet herkozen worden.
Beleid voorganger doorzetten
"Sheinbaum treedt echt in de voetsporen van Obrador", zegt Pansters. Sheinbaum noemde López Obrador eerder al 'haar mentor' en 'de beste president ooit'. Ze zegt van plan te zijn voort te borduren op het beleid van haar voorganger.
Toch zijn er ook verschillen tussen de twee partijgenoten. Tijdens de coronapandemie voerde president López Obrador een vrij laks beleid, terwijl Sheinbaum als toenmalig burgemeester van Mexico-Stad wél strenge maatregelen nam.
"Dat is bij uitstek een voorbeeld van hoe ze haar eigen koers vaart. Daarin zie je echt haar achtergrond als wetenschapper", zegt Pansters. Ook op het gebied van duurzaamheid verwacht Pansters dat Sheinbaum 'haar eigen accenten' zal leggen.
Een grote koerswijziging hoeft Mexico dus niet te verwachten. De grootste verandering is dat het land nu, voor het eerst in zijn geschiedenis, een presidenta heeft.