Defensie kwam in actie tegen drones, maar wil nog niet zeggen hoe

Bij de militaire Vliegbasis Volkel was het afgelopen vrijdag én zaterdag raak met drones. "Luchtmachtpersoneel zette vanaf de grond wapens in, waarna de drones weer vertrokken", schrijft Defensie.

Maar, wordt er meteen nadrukkelijk bij gezegd: "Defensie geeft vanwege veiligheidsredenen niet meer informatie over de wijze waarop de drones zijn waargenomen en met welke middelen is opgetreden." Dit is om 'operationele en veiligheidsredenen'.

Botsingen en explosieven

Luchthavens in heel Europa hebben al weken last van drones in het luchtruim. In Nederland werd, naast Volkel, zaterdag ook het vliegverkeer rond Eindhoven Airport verstoord. Eerder deze maand waren er ook meldingen van drones bij het NAVO-hoofdkwartier in Brunssum, bij Maastricht Aachen Airport en in de haven van Terneuzen. Dat bedreigt de veiligheid in Nederland: drones kunnen botsen met vliegtuigen, en uitgerust worden met explosieven (zoals in de oorlog in Oekraïne dagelijks gebeurt).

Waarmee de vraag relevant is: hoe verjagen we die drones eigenlijk?

Jaagdrones

Een van de wapens die ontwikkeld worden, zijn jaagdrones. Dit zijn drones die in de lucht jagen op vijandelijke drones. Die kunnen bijvoorbeeld uitgeschakeld worden door ze neer te halen met kogels of raketten, óf door een botsing te forceren.

In deze video laten we meer over de ontwikkeling van dit Nederlandse wapen zien:

Hagel- en netgeweren

Defensie liet eerder deze maand weten drones vanaf de lucht neer te willen met speciale wapens, namelijk hagelgeweren en geweren die een net de lucht in schieten. Zo'n net zou de drone moeten vangen.

Defensie heeft Europese bedrijven gevraagd of ze zogeheten shotguns (hagelgeweren) zouden kunnen leveren, 'inclusief anti-dronemunitie'. Een vergelijkbaar verzoek is gedaan over de levering van 'draagbare netgeweren tegen drones'. Zulke verzoeken zijn de eerste stap naar een aanbesteding.

Ook daarover maakten we een video:

F-35-gevechtsvliegtuigen

Toen het Poolse luchtruim begin september werd geschonden door vijandelijke drones - volgens Polen ging het om Russische drones - stegen gevechtsvliegtuigen op om ze uit de lucht te schieten. Die actie was succesvol, ook Nederlandse F-35-gevechtspiloten waren bij de interventie betrokken.

Deze methode is echter erg duur. Bovendien kunnen ze wel goed ingezet worden tegen de grote typen drones die in oorlogen worden gebruikt om explosieven te dragen, en grote afstanden afleggen. Maar straaljagers zijn veel minder efficiënt tegen de kleinere soorten drones die het vliegverkeer rond luchthaven verstoren.

Dit middel brengt nog een risico mee: drones kunnen neerstorten op onvoorziene plekken. Zo kwam een Russische drone neer op een Poolse woning, zoals je in deze video ziet:

Signaal jammen en lasers

Twee andere methodes tegen drones zijn het 'jammen', of verstoren, van de radiofrequentie van de vijandelijke drones. Maar dat is niet zonder risico, legde drone-expert Bart van den Berg, defensiespecialist bij Clingendael, eerder uit. Want op die manier wordt mogelijk óók de elektronica van vliegtuigen, de luchtverkeersleiding of lokale veiligheidsdiensten verstoord.

Een laatste optie is de inzet van lasers vanaf de grond, die heel gericht een drone neer zouden kunnen halen. Aan dat afweermiddelen wordt hard gewerkt, zei Van den Berg in hetzelfde artikel. "Er zijn lasers in ontwikkeling om drones neer te halen, waardoor het risico op nevenschade door kogels of raketten kleiner is."