Spaanse hulplijn voor huiselijk geweld platgebeld tijdens lockdown
Grote zorgen in Spanje over de toename van huiselijk geweld. De eerste helft van april is bijna de helft vaker gebeld naar een hulplijn. Omdat Spanjaarden alleen de deur uit mogen voor noodzakelijke boodschappen, kunnen slachtoffers met een codewoord in de apotheek of supermarkt melding maken van mishandeling.
Vanwege de stenge lockdownregels in het door de coronacrisis zwaar getroffen Spanje mag eigenlijk niemand de straat op. Dat is een ramp voor slachtoffers van huiselijk geweld. Want vaak worden telefoon, email en sociale media-accounts door de dader in de gaten gehouden, waardoor het moeilijk is om melding te doen.
Codewoord 'Masker 19'
Vaak geeft alleen het wel toegestane korte uitstapje naar de supermarkt of apotheek wat lucht. Net als in Frankrijk en Italië kunnen vrouwen daar met een codewoord om hulp vragen, legt apotheker Eugeni uit Barcelona uit. "Ze zeggen het codewoord 'Masker 19'. Als we dat horen vragen we haar om mee te gaan naar een rustig plekje. Daar praten we, brengen haar tot rust en kan ze een telefoontje plegen."
Mercè Ordovas werd, net als een kwart van de Spaanse vrouwen die ooit met fysieke of seksuele mishandeling te maken krijgen, ernstig mishandeld. "Ik heb huiselijk geweld meegemaakt in dit huis. Hij probeerde mij met een machete te verwonden en te doden", vertelt Mercè in de woning in Barcelona waar zij nu alleen woont.
'Je bent machteloos'
Mercè is nu actief als mentor voor vrouwen die slachtoffer zijn van huiselijk geweld. De lockdown-situatie, die in ieder geval nog tot 11 mei duurt, is volgens haar verschrikkelijk voor vrouwen die toch al mishandeld werden. De kinderen, die noodgedwongen thuiszitten, zijn nu ook vaker getuige van het geweld. "Je ben machteloos. Je wordt van alle kanten gecontroleerd. Je kunt niemand belllen." Mercé denkt dat situaties van alleen psychologische geweld door de benauwde thuissituatie nu kunnen uitmonden in fysiek geweld.
Maar ondanks de grote toename van het aantal telefoontjes naar noodnummer 016 ten opzichte van de dezelfde periode vorig jaar, is het aantal aangiften vanwege huiselijk geweld juist enorm gedaald, merkt advocate Carmen Valenzuela. Zij denkt dat dit onder meer komt omdat vrouwen bang zijn om besmet te raken tijdens het aangifteproces of vrezen om tijdens de coronacrisis op straat te eindigen.
Angst voor aangifte
"Vrouwen denken: als ik aangifte doe begint er een heel traject. Ik moet naar politie. De volgende dag naar de rechtbank. Wat doe ik met de kinderen, want die mogen de deur niet uit?"
Valenzuela verwacht daarom een golf van aanklachten als de lockdown ten einde is. Mercè vreest dat de lockdown grote gevolgen kan hebben, vooral in de zwaarste zaken. "Als een dader een machete of een ander wapen tegen je wil gebruiken terwijl je in lockdown zit vallen er slachtoffers. Slachtoffers waar het heel slecht mee afloopt."