Racismedebat VS op scherp

Oud-agent en zoon vast na schokkende video doodschieten zwarte jogger

Door RTL Nieuws··Aangepast:
© YouTubeOud-agent en zoon vast na schokkende video doodschieten zwarte jogger
RTL

Opnieuw is in de VS een schokkende video opgedoken waarop te zien is hoe een ongewapende zwarte man wordt doodgeschoten. De verdachten, een witte oud-politieagent en zijn zoon, zijn opgepakt. De gebeurtenis, een paar maanden geleden, leidt tot veel verontwaardiging en boosheid.

Het drama was op 23 februari in een park in de Amerikaanse kustplaats Brunswick. De zwarte Ahmaud Arbery (25) was daar een rondje aan het hardlopen toen twee witte mannen, Gregory McMichael (64) en zijn zoon Travis (34), de twintiger van dichtbij doodschoten.

Deze week dook er een video op van de gebeurtenis. De beelden én de zaak zetten het racismedebat in de VS andermaal op scherp. Presidentskandidaat Joe Biden sprak zich op Twitter al over de zaak uit: "De video is duidelijk: Ahmaud Arbery is in koelen bloede vermoord."

Wat staat er in de politieverklaring?

Volgens politiedocumenten werd er rond de tijd dat Arbery aan het joggen was gebeld naar het alarmnummer, met de melding dat er een zwarte man gezien was in een woning. Witte buurtbewoners Gregory McMichael (64) en zijn zoon Travis (34) pakten allebei een vuurwapen, stapten in hun pick-uptruck en achtervolgden de joggende Arbery. Volgens hun verklaringen dachten ze hem te herkennen van een serie inbraken in de buurt.

Gregory McMichael heeft verklaard dat ze Arbery vroegen om te stoppen. Ze zetten hun auto aan de kant, waarop Travis McMichael gewapend uitgestapt zou zijn, schrijft The New York Times op basis van de politiedocumenten. Er zou volgens de verklaring een worsteling ontstaan zijn, waarna Travis twee keer geschoten zou hebben. Uit niets in het politierapport blijkt dat Arbery ook gewapend was.

Noch Travis McMichael noch zijn vader werden aanvankelijk aangeklaagd of opgepakt in verband met de dood van Arbery. Saillant detail is dat Gregory McMichael een gepensioneerde politieagent en medewerker van Justitie is.

Nu, twee en een halve maand later, is het duo dan toch opgepakt. Waarschijnlijk door het verspreiden van de beelden van het incident, gemaakt met een telefoon.

Hulpdiensten te laat

Op de beelden is te zien hoe Arbery aan het joggen is en om de truck van de McMichaels heen loopt. Als hij even kort uit beeld verdwijnt, volgt een korte worsteling. Daarna wordt er geschoten. Dan zet Arbery nog een paar stappen en zakt hij in elkaar. Pas op: de beelden kunnen als schokkend worden ervaren.

De hulpdiensten konden niets meer voor de stervende Arbery betekenen.

Ahmaud werd tijdens zijn dagelijkse hardlooprondje doodgeschoten door twee witte mannen, die hem aan zouden hebben gezien voor een inbreker. Zijn moeder gelooft daar niets van.

De beelden zorgden deze week voor een schokgolf in de VS. Naast Democraat Biden reageert ook Brian Kemp, de Republikeinse gouverneur van de staat Georgia, waar Brunswick onderdeel van uitmaakt. Hij liet weten bezorgd te zijn over de zaak. "De inwoners van Georgia verdienen antwoorden."

'Onbevooroordeelde rechtsgang'

Kemp verwijst naar de geheimzinnigheid die maandenlang rond de zaak heeft gehangen. Een openbaar aanklager weigerde bijvoorbeeld de zaak in behandeling te nemen. Daarnaast kwam dinsdag naar buiten dat de politie door justitie is gevraagd om de dood van Arbery niet te onderzoeken. De politie moest in plaats daarvan de bedreigingen aan het adres van betrokkenen onderzoeken.

Zwarte Amerikaanse man loopt meeste risico op dood door politie: 1 op 1000
Lees ook

Zwarte Amerikaanse man loopt meeste risico op dood door politie: 1 op 1000

Wat de zaak verder ingewikkeld maakt is de wapenwetgeving in de staat. In Georgia mag iedereen met de juiste vergunning een wapen openlijk bij zich dragen. Vader en zoon McMichael waren daarmee niet in overtreding.

Stand Your Ground

Daarnaast draagt de verdediging van de verdachten aan dat ze zich als burgers hielden aan de zogenaamde Stand Your Ground-wet die van kracht is in de Amerikaanse staat. Die maakt het mogelijk om geweld te gebruiken als je iemand anders of jezelf probeert te verdedigen.

Stand Your Ground is vaker onderdeel van de verdediging geweest in geruchtmakende zaken. Bijvoorbeeld die rond de dood van de zwarte tiener Trayvon Martin in de staat Florida.

Volgens sommige mensen zorgt de wet ervoor dat de moordenaars van zwarte Amerikanen niet worden vervolgd.

De Britse krant The Guardian sprak met burgerrechtenadvocaat L. Chris Stewart. "Als iemand je ergens van verdenkt omdat je zwart bent, verandert het opeens in het Wilde Westen", zegt hij. Volgens Stewart is het politieteam dat de zaak moest onderzoeken corrupt, verwijzend naar de geschiedenis die Gregory McMichael daar heeft en het uitblijven van vervolging.

Nu, maanden na de dood van Arbery, komt er mogelijk toch nog een strafrechtelijk onderzoek. Een jury moet zich erover buigen of dat inderdaad gaat gebeuren. Door de coronacrisis zijn in Georgia op dit moment dergelijke zaken opgeschort.

Lees meer over
WapenbezitMoordzaakRacismeLink in bioVerenigde Staten