Onder bondskanselier Scholz gaat Duitsland nieuw tijdperk in

Het akkoord tussen de sociaaldemocratische SPD, de linkse klimaatpartij De Groenen en de liberale FDP is vanmiddag gepresenteerd tijdens een gezamenlijke persconferentie in de hoofdstad Berlijn. 

De partijen gaan onder meer sneller een einde maken aan het gebruik van kolen, het minimumloon verhogen en willen cannabis legaliseren.

Stoplichtcoalitie

Dat juist deze drie partijen het gaan doen is geen verrassing. Ze hadden voor de verkiezingen van 26 september al aangegeven dat ze samen wilden regeren. De zogenoemde 'stoplichtcoalitie' (vanwege de partijkleuren) was precies wat de nieuwe bondskanselier Scholz wenste na zijn verkiezingsoverwinning.

Wel moeten de achterban van de drie partijen nog officieel goedkeuring geven aan het akkoord, wat donderdag begint. Begin december moet de nieuwe regering worden geïnstalleerd.

"Er is hier een behoefte een zekerheid en er is ook een groter verantwoordelijkheidsgevoel dan in Nederland", verklaart Akkermans het hoge tempo in Duitsland. "Duitsers houden van zekerheid en stabiliteit."

Toch is ook hij onder de indruk. "Het zijn partijen met uiteenlopende meningen en verkiezingsbeloftes die zelfs binnen een maand zakelijk onderhandelen een akkoord hebben bereikt. Er is naar iedereen geluisterd en ze hebben zich niet laat meetrekken door emoties. Hier zit balans in."

Nieuwe wind

Het is de eerste keer sinds de jaren 60 dat drie partijen het weer samen proberen in een Duitse coalitie. En bovendien een coalitie zonder de zusterpartijen CDU/CSU, die bij de verkiezingen een historisch verlies leden en de komende jaren dus de oppositie in moeten.

Daarmee zal er een nieuwe wind waaien in de Duitse politiek. "Wat de nieuwe coalitie echt wil is een modernisering van de industrie en het sociale stelsel", zegt Wiebke Pittlik van het Duitsland Instituut, verbonden aan de Universiteit van Amsterdam. "Daar zijn veel veranderingen voor nodig. Er is onder de CDU/CSU een achterstand ontstaan in de digitale en gewone infrastructuur. Maar ook op sociaal gebied: het minimumloon gaat omhoog en pensioenen worden hervormd."

Groene plannen

Met De Groenen als regeringspartij zal Duitsland op klimaatgebied een stuk ambitieuzer zijn. Akkermans: "Het land stopt eerder met steen- en bruinkool, in 2030 in plaats van 2038, en met gas in 2030. Dat zijn zeer ambitieuze en ingrijpende maatregelen die Duitsland miljarden gaan kosten."

Het is iets wat wringt met de verkiezingsbelofte van de FDP, die juist geen belastingverhogingen en nieuwe staatsschulden wil. "Het is in die zin interessant dat juist FDP-leider Christian Lindner hoogstwaarschijnlijk de nieuwe minister van Financiën wordt en deze ambitieuze linkse plannen moet uitvoeren."

Ander buitenlandbeleid

Hoewel er woensdag nog geen ministers genoemd zijn, is verder uitgelekt dat vicevoorzitter Robert Habeck van de Groenen een nieuw ministerie gaat leiden dat zal gaan over economie, klimaat en de energietransitie. De SPD levert volgens Duitse media naast bondskanselier Scholz de ministers van sociale zaken, binnenlandse zaken en volksgezondheid.

Pittlik: "Met Scholz kiest Duitsland voor een leider die in stijl het meest op Merkel lijkt. Al is hij natuurlijk wel van een andere partij dan Merkel en dat zal verschil maken. Ook binnen Europa en in het Duitse buitenlandbeleid, omdat de SPD en ook de Groenen voor meer Europese integratie zijn en meer belang hechten aan mensenrechten in landen zoals China en Rusland."

Goed met Nederland

De banden met Nederland zullen weinig veranderen, verwacht Akkermans. "De relatie met Nederland is zeer goed en zal zeer goed blijven. Daar is gezien onder meer de grote handelsbelangen ook de nieuwe Duitse regering alles aan gelegen."