Dit zijn de enige landen die Rusland steunen (spoiler: het zijn er vier)
Het was een opsteker voor Oekraïne, en Rusland werd juist diplomatiek in zijn hemd gezet. Het gebeurde woensdag tijdens een speciale ingelaste vergadering van de Verenigde Naties. Veruit de meeste landen stemden voor een resolutie om de Russische inval in Oekraïne te veroordelen. Naast Rusland waren er maar vier landen die tegenstemden.
Het gaat om Belarus, Eritrea, Noord-Korea, en Syrië. Waarom ze het regime van Poetin steunen verschilt per land, maar dit hebben ze gemeen: de landen worden allemaal geleid door een dictator en het Westen heeft ze sancties opgelegd.
Syrië
Volgens Midden-Oosten-correspondent Olaf Koens is het Rusland dat tegenwoordig in Syrië de lakens uitdeelt, zowel op militair, economisch als politiek vlak. "De regering-Assad stelt niks meer voor. Die krijgen de bevelen uit Moskou. Dat blijkt ook uit deze stemming."
In 2015 mengde Rusland zich in de burgeroorlog in Syrië. Poetin ging achter Assad staan en met hulp van de Russen won Assad. Het is de enige reden waarom de Syrische dictator nog op zijn plek zit.
Poetin heeft volgens Koens het nodige opgestoken van de oorlog in Syrië. "Syrië is een voorspel gebleken van de oorlog in Oekraïne nu. Poetin heeft geleerd dat er geen rode lijnen zijn."
Daarmee doelt Koens op de rode lijn van president Obama. De Amerikaanse president zei in 2012 dat de inzet van chemische wapens een stap over die lijn was. Toen een jaar later alsnog chemische wapens werden ingezet, greep Amerika niet militair in.
Koens: "Poetin weet dat hij met veel dingen wegkomt. We weten van de oorlog in Syrië dat hij het gebruik van deze wapens niet schuwt. Ook schrikt hij niet terug om burgerdoelen te bombarderen, zoals ziekenhuizen en scholen. Dat zijn de lessen uit Syrië. Ik zou me als Oekraïner heel veel zorgen maken."
Voor, tegen of onthouding van stemming
141 van de 193 landen stemden voor om de Russische agressie te veroordelen. Er waren ook landen die zich afzijdig hielden door niet te stemmen, onder meer bondgenoten als China, Cuba en Nicaragua. Iran, dat ook gebukt gaat onder sancties, onthield zich eveneens van stemming.
Servië, dat nauwe contacten onderhoudt met het Kremlin, stemde verrassend genoeg wel voor.
Noord-Korea
Ook Noord-Korea stemde met Rusland mee. De twee landen zijn trouwe bondgenoten. Het zijn buurlanden die elkaar al lang steunen. "Er is meer voor nodig om daar verandering in aan te brengen", vertelt Remco Breuker, hoogleraar Koreastudies aan de Universiteit Leiden. "Kim Jong-un en Poetin kennen elkaar. Noord-Korea laat zich van zijn beste kant zien door te zeggen: wij helpen jullie."
Tussen beide landen bestaan goede economische betrekkingen. Noord-Koreaanse arbeiders werken in Rusland. Via Rusland omzeilt Noord-Korea bovendien de opgelegde sancties. "De verkoop van steenkool uit Noord-Korea gaat gewoon door. Via Russische havens, zoals in Vladivostok, gaat het alsnog de wereldmarkt op," zegt Breuker.
Wat ook zal meespelen is dat Oekraïne door Noord-Korea als een lakei van de Verenigde Staten wordt gezien. Breuker: "Een marionettenstaat van de VS kun je gewoon binnenvallen, is de redenatie."
Belarus
In aanloop naar de verkiezingen van 2020 gingen inwoners van Belarus massaal de straat op. Zij eisten het vertrek van Aleksandr Loekasjenko, ook wel de laatste dictator van Europa genoemd.
De steun van de bevolking was hij kwijt, maar op een cruciaal moment heeft Poetin de wereld laten weten dat hij achter Loekasjenko staat.
"Zo heeft Loekasjenko zijn positie behouden, maar daar heeft hij een prijs voor moeten betalen: hij is zijn onafhankelijkheid kwijt", zegt Rusland-correspondent Eva Hartog. "Hij liet zich eerder door niemand, ook niet door Poetin, de les lezen. Nu zit Loekasjenko op de schoot van Poetin. Hij doet precies wat Rusland zegt."
Volgens Hartog kun je Belarus inmiddels geen zelfstandig land meer noemen. Het ligt volledig binnen de invloedsfeer van Rusland. "Het eerste alarmmoment was toen Russische troepen niet meer weggingen uit Belarus. Dat was een sterk signaal naar Oekraïne en naar de Belarussen toe. Het land is nu een verlengstuk van Rusland."
Eritrea
Misschien wel de meest opvallende uit het rijtje is Eritrea. Het Afrikaanse land is net als Rusland verwikkeld in een oorlog. Aan het hoofd zit dictator Isaias Afwerki. Hij heeft Rusland nodig voor steun op internationaal vlak, zegt Eritrea-deskundige Mirjam van Reisen. "Er heerst een sterk anti-Amerikaans sentiment."
Eritrea vecht in de noordelijke Ethiopische regio Tigray. "De VS zegt nog net niet dat daar genocide plaatsvindt, maar zit dicht tegen zo'n veroordeling aan." Als dat ooit besproken gaat worden in de VN, hoopt Eritrea dat Rusland zijn veto zal uitspreken. "Dat speelt ook in een andere zaak", vertelt Van Reisen. "Het land werd in 2016 beschuldigd van misdaden tegen de menselijkheid."
Dat draait om de permanente dienstplicht die het land kent. In de praktijk betekent dat levenslange dwangarbeid. Het is de reden waarom zoveel Eritreeërs het land proberen te ontvluchten. Volgens onderzoeken gaat het om 5000 Eritreeërs per maand. Zij worden gezien als landverraders en kunnen bij de grens worden doodgeschoten.
Van Reisen: "Via de VN kan dit bij het Internationale Strafhof terechtkomen, maar Rusland kan dat met een veto blokkeren."
Eritrea kiest daarom de kant van Rusland. Dat heeft ook nog een derde reden. Het land gaat gebukt onder zeer zware sancties. Die zijn sinds 2009 van kracht, en werden destijds ingesteld door Amerikaanse president Obama.