Oekraïne blijft Westen smeken om zwaardere wapens: 'Kan tot escalatie leiden'
Oekraïne wil de snelle opmars van de afgelopen dagen doorzetten, maar het land is daarvoor mede afhankelijk van militaire steun uit het Westen. Al weken vraagt president Zelenski om geavanceerdere wapens, maar hij krijgt ze vooralsnog niet. "Het ligt politiek gevoelig, en soms is meer niet beter."
Optimisme gloort in Oekraïne nu de Russen rond tal van dorpen en steden in de regio Kharkov zijn verjaagd. De Russische vlag is verdwenen, de blauwgele vlag wappert weer boven overheidsgebouwen. President Zelenksi bracht zelfs een verrassingsbezoek aan het bevrijde Izjoem.
Oekraïne wil door, maar heeft daar wel het Westen voor nodig. Door het succes aan het front zal de druk op westerse landen toenemen om meer en zwaardere wapens te leveren.
Steun en toeverlaat
Op dit moment zijn het de Amerikanen, Britten en Duitsers die Oekraïne het meeste helpen. Naast wapens en munitie gaat het ook om financiële en humanitaire hulp. Nederland staat op plek 9. Wij hebben bijna een half miljard euro toegezegd.
Relatief gezien, dus als je kijkt naar de omvang van de economie, is Estland de grootste steun en toeverlaat van Oekraïne. Op plaats twee en drie staan Letland en Polen. Alle drie de landen leefden in de vorige eeuw onder de knoet van het Kremlin.
Toegezegde hulp aan Oekraïne
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
Toch is het voor Oekraïne niet genoeg. Het wil meer wapens geleverd krijgen. Alleen blijven nieuwe toezeggingen uit, schrijft het Duitse Kiel Instituut. Dat houdt met zijn Ukraine Support Tracker bij hoeveel wapens, geld, en andere hulp landen hebben toegezegd en inmiddels hebben geleverd.
'Waar is Berlijn bang voor?'
De laatste update was in augustus, maar een woordvoerder zegt tegen RTL Nieuws dat ook in de afgelopen periode geen kentering is waargenomen.
Het leidt tot grote teleurstelling in Kiev. Oekraïne wil graag dat Duitsland moderne Leopard-tanks gaat leveren. "Waar is Berlijn toch bang voor?", schrijft de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken stekelig in een tweet.
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
Duitsland heeft er ook voldoende: het land maakt de tanks zelf. "Ik snap het verzoek wel", zegt Mart de Kruif, oud-commandant van de Landstrijdkrachten. "De Leopard is een van de beste en veiligste tanks die er zijn."
Offensief wapen
De Duitsers zijn huiverig om ze te leveren, omdat een tank bedoeld is om een gebied binnen te trekken, zegt defensie-expert Danny Pronk. "Het wordt gezien als een offensief wapen."
Duitsland levert onder meer houwitsers, raketten en luchtafweergeschut, maar geen materieel dat als aanvalswapen wordt beschouwd. Bondskanselier Scholz houdt de boot af door te zeggen dat zijn land niet 'op eigen houtje' tanks wil leveren. Andere landen moeten dan ook meedoen. Volgens oud-commandant De Kruif speelt politiek hier een belangrijke rol. "Het ligt gevoelig. De inzet van geavanceerdere systemen kan tot een escalatie met Rusland leiden."
ATACMS en F-16's
In dat licht verwacht hij ook niet dat Amerikanen zwaardere munitie voor het HIMARS-raketsysteem zal leveren. De zogenaamde ATACMS-raketten halen een afstand van 300 kilometer, waarmee je ook Russisch grondgebied zou kunnen bereiken. Nu worden precisieraketten gebruikt die een afstand van 80 kilometer overbruggen.
Als het aan Oekraïne ligt vliegen hun piloten straks ook in Amerikaanse F-16's. Nu worden missies uitgevoerd met straaljagers uit de Sovjet-tijd. Het Oekraïense ministerie van Defensie plaatste recent nog een gelikt filmpje in de hoop het Westen te overtuigen. Onder de beelden is muziek uit de jaren-80-cultfilm Top Gun gemonteerd.
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
"In de woestijn in Arizona staan nog jong gebruikte F-16's in de opslag. Die kun je vrij snel operationeel krijgen", zegt defensie-expert Pronk. Maar het is maar de vraag of ze ooit ingezet worden in de strijd in Oekraïne.
"Luchtoperaties vormen maar een beperkte factor op het slagveld", zegt oud-commandant De Kruif. "De inzet van F-16's zullen als een provocatie gezien worden. Bovendien bestaat het risico dat er eentje in handen komt van de Russen, en dat wil je voorkomen."
De oud-commandant zegt ook dat meer wapensystemen invoeren niet altijd beter is. "Deze oorlog is niet alleen een mentale uitdaging, het is vooral ook een logistieke uitdaging."
Maanden trainen
Om materieel inzetbaar te houden, moet regelmatig onderhoud gepleegd worden. Er zijn reserveonderdelen nodig, en ook de aanvoer van munitie moet je regelen om voldoende voorraad te hebben.
Bovendien moet je voor veel moderne systemen eerst maanden trainen om ze te kunnen gebruiken. De Kruif: "Een Leopard-tank betekent een nieuwe logistieke operatie. Het Oekraïense leger is bekend met de huidige Sovjet-tanks, die zijn makkelijk in te zetten. Ik begrijp het als Duitsland zegt: vraag landen als Roemenië en Hongarije maar om meer van dit soort tanks."
Militaire hulp aan Oekraïne
In miljarden euro's
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
Met of zonder nieuwe zwaardere wapens zal Oekraïne zijn opmars willen doorzetten. Behalve in het oosten probeert het Oekraïense leger de Russen te verjagen uit de zuidelijke stad Kherson, naar de andere kant van de Dnjepr-rivier.
Winter op komst
Als de winter komt, zal de oorlog in Oekraïne een nieuwe fase ingaan. Aangenomen wordt dat Rusland verzwakte posities zal versterken met nieuw materieel en eenheden. Het kan daarvoor terugvallen op de eigen industrie.
Oekraïne zal afhankelijk blijven van buitenlandse steun. Het zal het Westen moeten blijven overtuigen wapens te leveren.